فقه سنتى و مسائل حكومتى و اجراى حدود - آسیب ‌شناسی مطبوعات جلد 1

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

آسیب ‌شناسی مطبوعات - جلد 1

سید محمدعلی داعی نژاد، حسن رضائی مهر، علی اکبر مؤمنی، ابوالقاسم مقیمی حاجی، عباس بصیر، محمد ملک زاده، هبت الله صدر السادات زاده، احمد شجاعی، محمد جواد نوروزی، مهدی اکبری، محمد امین، غلامحسن محرمی، حمید کریمی؛ تهیه کننده: مرکز مطالعات و پژوهش های فرهنگی حوزه علمیه قم؛ با مقدمه و نظارت: عبدالحسین خسروپناه

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
لیست موضوعات
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

فقه سنتى و مسائل حكومتى و اجراى حدود

ايشان در اين‌باره مي‌گويد: «فقه سنتى ما اساساً فقه شخصى است و روح اين فقه معطوف به حلّ مسائل حقوقى بين افراد است نه بين جامعه و دولت؛ به همين دليل بسيارى از فقهاى ما اصولاً در عصر غيبت اجراى آن بخش از فقه را كه همراه با مجازات‌هايى از قبيل اعدام يا حتّى اجراى حدود و تعزيرات منتهى به نقص عضو است، جايز نمي‌دانستند و آن احكام را در شرايط ما قبل دولت در واقع تعطيل شده مي‌دانسته‌اند.»(4)

براى روشن شدن صحت و سقم مطالب فوق و زدودن زنگارهاى ابهام و ترديد، شواهدى از ادوار مختلف فقهى پيرامون (ولايت فقيه) و جواز «اجراى حدود و تعزيرات» ذكر مي‌كنيم تا بهتر به روح فقه شيعه پى ببريم.

1. مرحوم صاحب جواهر(ره)، ابن جنيد اسكافى را كه از علماى قرن چهارم مي‌باشند (متوفى 381 هـ) و عدّه‌اى ديگر را نام مي‌برند كه قائل به اقامه‌ى حدود در زمان غيبت مي‌باشند.(5)

2.شيخ مفيد كه از فقهاى بزرگ قرن پنجم مي‌باشند (م 413 هـ) مي‌گويند:

«ائمه‌ى معصوم عليهم السّلام اقامه‌ى حدود را به فقهاى شيعه تفويض فرموده‌اند و آن‌ها اگر بتوانند بر مملوك و يا فرزند و يا خويشاوندان خود اقامه‌ى حد كنند مثل اين‌كه سارق را دست بريده و زانى را تازيانه زده و قاتل را بكشند، واجب است اين كار را انجام دهند البتّه اگر از طرف حكام جور در خطر نباشند و اگر كسى براى او فرصتى پيش آمد (اعم از قضاوت و ولايت بر گروهى از مردم مسلمان)، اقامه‌ى حدود، تنفيذ احكام و امر به معروف و نهى از منكر و جهاد با كفار بر او لازم است.»(6)

در عبارت مذكور مي‌بينيم به صراحت بر وجوب اجراى «مجازات‌هاى سخت» از قبيل قطع دست و اعدام و... در صورت امكان آن تأكيد شده است.

3. مرحوم سيد مرتضى (436 م) و سيد رضى (ره) ساليان متمادي، متصدّى مناصب قضاوت، امير الحاج و مرجع تظلمات و شكايات مردم بودند و با تمسّك به ولايتى كه از جانب ائمه عليهم السّلام داشتند به اجراى حدود و... مي‌پرداختند.(7)

4. مرحوم سلار (ديلمي) (م 448 يا 463) مي‌گويند:

«اگر امر به معروف و نهى از منكر موقوف بر قتل و جرح باشد و سلطان وقت نتواند اجراء نمايد، فقهاء از جانب آن حضرت عليه السّلام اختيار دارند كه حدود و احكام را اقامه كنند.»(8)

5. مرحوم ابوالصلاح حلبى (م 447) مي‌فرمايند:

«فقيه مي‌تواند در اجراى حكم كه شامل اقامه‌ى حدود و تعزيرات نيز مي‌باشد، حكم كرده و آن را تنفيذ نمايند.»(9)

6. شيخ الطايفه مرحوم طوسى (م 460) مي‌گويند:

«در حال غيبت و عدم بسط يد ائمه حق و چيرگى ستمگران، فقهاء مي‌توانند در صورت حفظ از حكّام، اجراى حدود نمايند حداقل بر نزديكان و فرزند و مملوك و...»(10)

7. بر همين‌ امر، مرحوم عماد الدين طوسى در «الوسيلة»(11) و مرحوم ابن ادريس در «السرائر»(12) و محقق حلى در «شرايع الاحكام»(13) و علامه‌ى حلى در كتاب «تذكرة الفقهاء»(14) و «تحرير الاحكام»(15) و «قواعد الاحكام»(16) تصريح مي‌نمايند و علامه‌ى حلى در كتاب «مختلف الشيعة»(17) در بيان علت اجراى حدود در عصر غيبت مي‌نويسند:

«تعطيلى حدود به ارتكاب محرمات و انتشار مفاسد اجتماعى منجر مي‌گردد و ترك اين امر مطلوب شارع مقدس نمي‌باشد.»

همچنين مرحوم مقدس اردبيلى (م 993) بر ولايت فقهاء در فتوا و حكم تصريح مي‌كنند و در فروضى آن را واجب مي‌دانند. (18)

/ 33