تفسیر نمونه جلد 4

بايد توجه داشت كه در آيه دو چيز عنوان شده يكى سوء و ديگرى ظلم به نفس، و با توجه به قرينه مقابله و همچنين ريشه لغوى" سوء" كه به معنى زيان رسانيدن به ديگرى است، چنين استفاده مى‏شود كه هر نوع گناه اعم از اينكه انسان به ديگرى زيان برساند يا به خود، به هنگام توبه حقيقى و جبران، قابل آمرزش است.

ضمنا از تعبير به يَجِدِ اللَّهَ غَفُوراً رَحِيماً:

" خدا را آمرزنده و مهربان مى‏يابد" استفاده مى‏شود كه توبه حقيقى آن چنان اثر دارد كه انسان در درون جان خود نتيجه آن را مى‏يابد، از يك سو اثر ناراحت كننده گناه با توجه به غفور بودن خداوند از بين مى‏رود، و از طرف ديگر دورى خود را از رحمت و الطاف خداوند كه نتيجه معصيت بود، به مقتضاى رحيميت او، مبدل به نزديكى احساس مى‏كند.

2- آيه دوم توضيح همان حقيقتى است كه اجمال آن در آيات قبل گذشت و آن اينكه:" هر گناهى كه انسان مرتكب مى‏شود بالمال و در نتيجه به خود ضرر زده و به زيان خود گام برداشته است".

(وَ مَنْ يَكْسِبْ إِثْماً فَإِنَّما يَكْسِبُهُ عَلى‏ نَفْسِهِ).

و در پايان آيه مى‏فرمايد:" خداوند عالم است و از اعمال بندگان با خبر، و هم حكيم است و هر كس را طبق استحقاق خود مجازات مى‏كند".

(وَ كانَ اللَّهُ عَلِيماً حَكِيماً).

و به اين ترتيب گناهان اگر چه در ظاهر مختلفند، گاهى زيان آن به ديگرى مى‏رسد و گاهى زيان آن به خويشتن است، اما پس از تحليل نهايى همه به خود انسان باز مى‏گردد و آثار سوء گناه قبل از همه در روح و جان خود شخص ظاهر مى‏شود «1».

3- و در آخرين آيه اشاره به اهميت گناه تهمت زدن نسبت به افراد

(1)