تفسیر نمونه جلد 4

اختيار و آزادى اراده بخشيده است، بنا بر اين آنچه ما اختيار مى‏كنيم و با آزادى اراده انتخاب مى‏نمائيم بر خلاف خواست خدا نيست، ولى در عين حال اعمال ما به ما نسبت دارد و از وجود ما سرچشمه مى‏گيرد زيرا عامل تعيين كننده عمل، اراده و اختيار ما است، و به همين دليل ما در برابر اعمالمان مسئوليم، و استناد اعمال ما به خدا آن چنان كه اشاره شد از ما سلب مسئوليت نمى‏كند و موجب عقيده جبر نيست.

بنا بر اين آنجا كه مى‏فرمايد:" حسنات" و" سيئات" از خدا است، اشاره مى‏كند به همان فاعليت خداوند نسبت به همه چيز، و آنجا كه مى‏فرمايد:

سيئات از شما است، اشاره به فاعليت ما و مسئله اراده و اختيار ما مى‏كند و در واقع مجموع دو آيه، مسئله" امر بين الامرين" را ثابت مى‏كند (دقت كنيد).

3- تفسير ديگرى كه براى اين دو آيه وجود دارد و در اخبار اهل بيت (ع) نيز به آن اشاره شده است اين است كه: منظور از سيئات، كيفرهاى اعمال و مجازات و عقوبات معاصى است، شكى نيست كه اين كيفرها از ناحيه خداوند است، ولى چون نتيجه اعمال و افعال بندگان مى‏باشد از اين جهت گاهى به بندگان نسبت داده مى‏شود و گاهى به خداوند، و هر دو صحيح است، مثلا صحيح است گفته شود قاضى دست دزد را قطع مى‏كند، و نيز صحيح است كه گفته شود اين خود دزد است كه دست خود را قطع مى‏نمايد!.