تفسیر نمونه جلد 4

ناميده ميشود.

بنا بر اين حلال بودن" بهيمه انعام" يا بمعنى حليت تمام چهار پايان است (به استثناى آنچه بعدا در آيه ذكر ميشود) و يا بمعنى حليت بچه‏هايى است كه در شكم حيوانات حلال گوشت وجود دارد (بچه‏هايى كه خلقت آنها كامل شده و مو و پشم بر بدن آنها روئيده است) «1».

و از آنجا كه حليت حيواناتى مانند شتر و گاو و گوسفند قبل از اين آيه براى مردم مشخص بوده ممكن است آيه اشاره به حليت جنينهاى آنها باشد.

ولى آنچه در معنى آيه به نظر نزديكتر ميرسد اين است كه آيه معنى وسيعى دارد هم حلال بودن اين گونه حيوانات را بيان ميكند، و هم" جنين" آنها را، و اگر حكم اين گونه حيوانات در سابق نيز معلوم بوده در اينجا به عنوان مقدمه‏اى براى استثنائات بعد تكرار شده است.

از آنچه در تفسير اين جمله گفتيم روشن شد كه ارتباط اين حكم با اصل كلى لزوم وفاى به عهد از اين نظر است كه اين" اصل كلى"، احكام الهى را كه يك نوع پيمان خدا با بندگان است مورد تاكيد قرار مى‏دهد، سپس بدنبال آن تعدادى از احكام بيان شده كه حلال بودن گوشت پاره‏اى از حيوانات و حرام بودن گوشت پاره‏اى ديگر يكى از آنها محسوب ميشود.

سپس در ذيل آيه دو مورد را از حكم حلال بودن گوشت چهار پايان استثناء كرده، مى‏فرمايد:" به استثناى گوشتهايى كه تحريم آن بزودى براى شما بيان مى‏شود" (إِلَّا ما يُتْلى‏ عَلَيْكُمْ).

و به استثناى حال احرام (براى انجام مناسك حج يا انجام مناسك عمره‏

(1) اگر" بهيمة" را در آيه به معنى خود حيوانات بگيريم اضافه" بهيمة" به" انعام" از قبيل" اضافه بيانيه" مى‏شود، و اگر به معنى" جنين" بوده باشد اضافه آن" اضافه لاميه" خواهد بود.