تفسیر نمونه جلد 4

چيزى است، بنا بر اين تدبر يعنى بررسى نتائج و عواقب و پشت و روى چيزى مى‏باشد، و تفاوت آن با" تفكر"، اين است كه تفكر مربوط به بررسى علل و خصوصيات يك موجود است، اما" تدبر" مربوط به بررسى عواقب و نتائج آن است، از آيه فوق چند مطلب استفاده مى‏شود:

1- مردم موظفند كه درباره اصول دين و مسائلى همانند صدق دعوى پيامبر (ص) و حقانيت قرآن مطالعه و بررسى كنند و از تقليد و قضاوتهاى كور كورانه بپرهيزند.

2- قرآن- بر خلاف آنچه بعضى مى‏پندارند- براى همه قابل درك و فهم است زيرا اگر قابل درك و فهم نبود دستور به" تدبر" در آن داده نمى‏شد.

3- يكى از دلائل حقانيت قرآن و اينكه از طرف خدا نازل شده اين است كه در سراسر آن تضاد و اختلاف نيست براى روشن شدن اين حقيقت به توضيح زير توجه فرمائيد.

" روحيات هر انسانى دائما در تغيير است قانون تكامل در شرائط عادى در صورتى كه وضع استثنايى بوجود نيايد انسان و روحيات افكار او را هم در بر مى‏گيرد و دائما با گذشت روز و ماه و سال، زبان و فكر و سخنان انسانها را دگرگون ميسازد، اگر با دقت نگاه كنيم هرگز نوشته‏هاى يك نفر نويسنده يكسان نيست بلكه آغاز و انجام يك كتاب نيز تفاوت دارد، مخصوصا اگر كسى در كوران حوادث بزرگ قرار گرفته باشد حوادثى كه پايه يك انقلاب فكرى و اجتماعى و عقيده‏اى همه جانبه را پى‏ريزى كند او هر قدر بخواهد سخنان خود را يكسان و يك نواخت و عطف به سابق تحويل دهد قادر نيست، بخصوص اگر او درس نخوانده و پرورش يافته يك محيط كاملا عقب افتاده‏اى باشد.

اما قرآن كه در مدت 23 سال بر طبق احتياجات و نيازمنديهاى تربيتى مردم در شرائط و ظروف كاملا مختلف نازل شده، كتابى است كه درباره موضوعات كاملا متنوع سخن مى‏گويد و مانند كتابهاى معمولى كه تنها يك‏