تفسیر نمونه جلد 4

مى‏دانند و قيد" مكلبين" را بمعنى وسيعى تفسير كرده‏اند كه اختصاصى به سگها ندارد، ولى همانطور كه گفتيم ماده اصلى اين لغت مفهوم آن را مخصوص به تربيت سگهاى شكارى مى‏كند.

البته اگر حيوانات شكارى ديگر صيدى را از پاى در آورند ولى قبل از آنكه بميرد با آداب شرعى ذبح كنيم حلال است.

ضمنا جمله تُعَلِّمُونَهُنَّ مِمَّا عَلَّمَكُمُ اللَّهُ اشاره به چند مطلب مى‏كند: نخست اينكه بايد تعليم اين گونه حيوانات استمرار يابد و اگر تعليم خود را فراموش كنند و همانند يك سگ ولگرد حيوانى را بدرند، گوشت آن صيد حلال نخواهد بود (چون فعل تعلمونهن مضارع است و مضارع دلالت بر استمرار دارد).

ديگر اينكه بايد تعليم و تربيت سگ مطابق اصول صحيحى باشد كه با مفهوم" مِمَّا عَلَّمَكُمُ اللَّهُ" سازگار باشد، و ديگر اينكه سرچشمه همه علوم هر چند ساده و كوچك باشد از ناحيه خدا است و ما بدون تعليم او علمى نداريم.

ضمنا بايد توجه داشت منظور از تعليم سگهاى شكارى آنست كه آن چنان تربيت شوند كه به فرمان صاحبان آنها حركت كنند و به فرمانشان باز گردند ذكر اين نكته نيز لازم است حيوانى را كه سگها شكار مى‏كنند اگر زنده بدست آيد، بايد طبق آداب اسلامى ذبح شود ولى اگر پيش از آنكه به آن برسند جان دهد، حلال است، اگر چه ذبح نشده است.

سپس در ذيل آيه اشاره به دو شرط ديگر از شرائط حليت چنين صيدى كرده، مى‏فرمايد: از صيدى كه سگهاى شكارى براى شما نگاه داشته‏اند بخوريد.

(فَكُلُوا مِمَّا أَمْسَكْنَ عَلَيْكُمْ).

بنا بر اين اگر سگهاى شكارى عادت داشته باشند قسمتى از صيد خود را بخورند و قسمتى را واگذارند، چنان صيدى حلال نيست و داخل در جمله و ما اكل السبع كه در آيه قبل گذشت مى‏باشد و در حقيقت چنين سگى نه تعليم يافته است و نه آنچه را كه نگاه داشته مصداق" عليكم" (براى شما) مى‏باشد