تفسیر نمونه جلد 4

اين پاسخ بنى اسرائيل بخوبى نشان ميدهد كه استعمار فرعونى در طول ساليان دراز چه اثر شومى روى نسل آنها گذارده بود، و كلمه" لن" كه معمولا بمعنى" نفى ابد" است نشان دهنده وحشت عميق اين جمعيت از دست زدن بمبارزه براى آزاد كردن و پاك ساختن سرزمين مقدس است.

ولى بنى اسرائيل مى‏بايست، سرزمين مقدس را با فداكارى و تلاش و كوشش و جهاد بدست آورند و اگر فرضا بر خلاف سنت الهى با يك معجزه تمام دشمنان بدون هيچگونه اقدامى محو و نابود ميشدند و بنى اسرائيل بدون رنج و زحمت و ارث اين منطقه آباد و وسيع ميشدند تازه از اداره كردن آن عاجز ميماندند و علاقه‏اى به حفظ چيزى كه براى آن زحمتى نكشيده بودند، نشان نمى‏دادند و آمادگى و شايستگى چنان كارى را نداشتند.

ضمنا منظور از قوم جبار در اين آيه- آن گونه كه از تواريخ استفاده ميشود- جمعيت" عمالقه" «1» بوده‏اند كه اندامهاى درشت و بلند داشتند و گاهى در باره طول قد آنها مبالغه‏ها شده و افسانه‏ها ساخته‏اند و مطالب مضحكى كه با هيچ دليل عملى همراه نيست پيرامون آنها مخصوصا پيرامون" عوج" در تواريخ ساختگى و آميخته به خرافات ديده ميشود. و چنين به نظر ميرسد كه اين گونه افسانه‏ها كه به پاره‏اى از كتب اسلامى نيز راه يافته از ساخته‏هاى بنى اسرائيل‏

(1) عمالقه جمعيتى از نژاد سامى بودند كه در شمال شبه جزيره عربستان نزديك صحراى سينا زندگى مى‏كردند، آنها بمصر حمله كردند و مدتها آن را در اختيار داشتند حكومت آنها در حدود 500 سال طول كشيد (از سال 2213 قبل از ميلاد تا 1703 قبل از ميلاد (دائرة المعارف فريد وجدى جلد 6 صفحه 232 طبع سوم).