تفسیر نمونه جلد 4

بايد توجه داشت كه ضمير" به" به قصاص بر ميگردد، گويا اين قصاص را" عطيه" اى قرار داده كه به شخص جانى بخشيده است. و تعبير به" تصدق" و همچنين وعده عفوى كه خداوند به چنين كسى داده همگى براى تشويق به عفو و گذشت است، زيرا شك نيست كه قصاص هرگز نميتواند آنچه را انسان از دست داده به او باز گرداند، تنها يك نوع آرامش موقت به او ميدهد، ولى وعده عفو خدا مى‏تواند به طور كلى آنچه را او از دست داده به صورت ديگرى جبران كند و به اين ترتيب باقيمانده ناراحتى از قلب و جان او برچيده شود و اين رساترين تشويق براى چنين اشخاص است.

در حديثى از امام صادق (ع) نقل شده است كه فرمود:" كسى كه عفو كند، خداوند به همان اندازه از گناهان او ميبخشد" «1».

اين جمله در حقيقت پاسخ دندانشكنى است به كسانى كه قانون قصاص را يك قانون غير عادلانه شمرده‏اند كه مشوق روح آدمكشى و مثله كردن است، زيرا از مجموع آيه استفاده ميشود كه اجازه قصاص براى ايجاد ترس و وحشت جانيان و در نتيجه تامين امنيت جانى براى مردم بى‏گناه است، و در عين حال راه عفو و بازگشت نيز در آن گشوده شده است، با ايجاد اين حالت ترس و اميد، اسلام ميخواهد، هم جلو جنايت را بگيرد و هم تا آنجا كه ممكن است و شايستگى دارد جلو شستن خون را با خون.

و در پايان آيه ميفرمايد:" كسانى كه بر طبق حكم خداوند، داورى نكنند ستمگرند".

(وَ مَنْ لَمْ يَحْكُمْ بِما أَنْزَلَ اللَّهُ فَأُولئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ).

چه ظلمى از اين بالاتر كه ما گرفتار احساسات و عواطف كاذبى شده و از شخص قاتل به بهانه اينكه خون را با خون نبايد شست بكلى صرفنظر كنيم‏

(1) نور الثقلين جلد اول صفحه 637.