تفسیر نمونه جلد 4

- بى‏خبرند.

جمله إِلَّا خَطَأً (مگر از روى اشتباه) به اين معنى نيست كه آنها مجازند از روى اشتباه اين عمل را انجام دهند، زيرا اشتباه قابل پيش‏بينى نيست، و شخص به هنگام اشتباه متوجه اشتباه خود نمى‏باشد، منظور اين است كه مؤمنان جز در مورد اشتباه آلوده چنين گناه بزرگى نخواهند شد.

سپس جريمه و كفاره قتل خطا را در سه مرحله بيان مى‏كند:

صورت نخست اينكه" فرد بيگناهى كه از روى اشتباه كشته شده متعلق به خانواده مسلمانى باشد كه در اين صورت، قاتل بايد دو كار كند، يكى اينكه برده مسلمانى را آزاد نمايد و ديگر اينكه خونبهاى مقتول را به صاحبان خون بپردازد".

(وَ مَنْ قَتَلَ مُؤْمِناً خَطَأً فَتَحْرِيرُ رَقَبَةٍ مُؤْمِنَةٍ وَ دِيَةٌ مُسَلَّمَةٌ إِلى‏ أَهْلِهِ).

مگر اينكه خاندان مقتول با رضايت خاطر از ديه بگذرند (إِلَّا أَنْ يَصَّدَّقُوا) صورت دوم اينكه مقتول وابسته به خاندانى باشد كه با مسلمانان خصومت و دشمنى دارند" در اين صورت كفاره قتل خطا تنها آزاد نمودن برده است" و پرداخت ديه بر جمعيتى كه تقويت بنيه مالى آنان خطرى براى مسلمانان محسوب خواهد شد ضرورت ندارد، به علاوه اسلام ارتباط اين فرد را با خانواده خود كه همگى از دشمنان اسلامند بريده است و بنا بر اين جايى براى جبران خسارت نيست.

(فَإِنْ كانَ مِنْ قَوْمٍ عَدُوٍّ لَكُمْ وَ هُوَ مُؤْمِنٌ فَتَحْرِيرُ رَقَبَةٍ مُؤْمِنَةٍ).

صورت سوم اينكه" خاندان مقتول از كفارى باشند كه با مسلمانان هم پيمانند، در اين صورت براى احترام به پيمان بايد علاوه بر آزاد كردن يك برده مسلمان خونبهاى او را به بازماندگانش بپردازند".

(وَ إِنْ كانَ مِنْ قَوْمٍ بَيْنَكُمْ وَ بَيْنَهُمْ مِيثاقٌ فَدِيَةٌ مُسَلَّمَةٌ إِلى‏ أَهْلِهِ وَ تَحْرِيرُ رَقَبَةٍ مُؤْمِنَةٍ).

در اينكه آيا مقتول در اين صورت مانند دو صورت سابق يك فرد مؤمن‏