تفسیر نمونه جلد 4

موانعى همچون بيمارى و زيان و غير آن آنها را از اين كار باز داشت «1».

ولى از آنجا كه اهميت جهاد در منطق اسلام از اين هم بيشتر است بار ديگر به سراغ مجاهدان رفته و تاكيد مى‏كند كه" خداوند مجاهدان را بر قاعدان اجر عظيمى بخشيده است".

(وَ فَضَّلَ اللَّهُ الْمُجاهِدِينَ عَلَى الْقاعِدِينَ أَجْراً عَظِيماً).

اين اجر عظيم در آيه بعد چنين تفسير شده: درجات مهمى از طرف خداوند و آمرزش و رحمت او (دَرَجاتٍ مِنْهُ وَ مَغْفِرَةً وَ رَحْمَةً).

و اگر در اين ميان افرادى ضمن انجام وظيفه خويش مرتكب لغزشهايى شده‏اند و از كرده خويش پشيمانند خدا به آنها نيز وعده آمرزش داده و در پايان آيه مى‏فرمايد: وَ كانَ اللَّهُ غَفُوراً رَحِيماً.

در اينجا به چند نكته بايد توجه كرد:

1- در آيه فوق سه بار نام" مجاهدان" به ميان آمده، در نخستين بار مجاهدان همراه با" هدف" و" وسيله" جهاد ذكر شده‏اند (الْمُجاهِدُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ بِأَمْوالِهِمْ) و در مرتبه دوم نام مجاهدان فقط با وسيله جهاد، ذكر شده اما سخنى از هدف به ميان نيامده است (الْمُجاهِدِينَ بِأَمْوالِهِمْ وَ أَنْفُسِهِمْ) و در مرحله آخر تنها نام مجاهدان به ميان آمده است (المجاهدين ...) و اين يكى از نكات بارز بلاغت در كلام است كه چون شنونده مرحله به مرحله به موضوع آشناتر مى‏شود از قيود و مشخصات آن مى‏كاهند و كار آشنايى بجايى مى‏رسد كه تنها با يك اشاره همه چيز معلوم مى‏شود.

2- در آيه نخست برترى مجاهدان را بر قاعدان به صورت مفرد (درجه) ذكر شده در حالى كه در آيه دوم به صورت جمع (درجات) آمده است،

(1) تفسير صافى ذيل آيه فوق.