تزكيه در پرتو فضل الهي - تفسیر آیات حج، سوره بقره، آیه 129 نسخه متنی

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

تفسیر آیات حج، سوره بقره، آیه 129 - نسخه متنی

عبدالله جوادی آملی

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
لیست موضوعات
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

تزكيه در پرتو فضل الهي

و اين معنا را هم در سوره مباركه «نور» خداي سبحان هشدار داد كه اگر فضل الهي نباشد احدي اهل تزكيه نيست؛ آيه 21 سوره «نور» اين‌چنين فرمود: (وَلَوْلاَ فَضْلُ اللَّهِ عَلَيْكُمْ وَرَحْمَتُهُ مَا زَكَي مِنكُم مِن أَحَدٍ أَبَداً) ، عالم‌شدن ممكن است امّا سودي ندارد. اين علم نه تنها سودي ندارد بلكه يوم‌القيامه حجّت عليه انسان است. عمده آنچه كه انسان را مي‌رهاند تزكيه است، آنچه كه (قَدْ أَفْلَحَ) است تزكيه است: (قَدْ أَفْلَحَ مَن تَزَكَّي)27 يا (قَدْ أَفْلَحَ مَن زَكَّاهَا)28 ، نه «قد أفلح من علم و اجتهد و تفقه»، اين‌چنين نيست.

ـ انذار خويش و مردم هدف اصليِ تفقه

در همان آيه معروف تفقه هم كه مي‌فرمايد: برويد به سراغ حوزه‌هاي علميه تا فقيه بشويد، اين فقيه‌شدن نيمه راه است، فرمود: (لِيَتَفَقَّهُوا فِي الدِّينِ) كه بعد چه كنند؟ بعد (وَلِيُنذِرُوا قَوْمَهُمْ إِذَا رَجَعُوا إِلَيْهِمْ)29؛ مردم را از آتش بترسانند. آن هم نفرمود فقيه بشوند عالم بشوند، مرجع بشوند كه براي مردم سخنراني بكنند يا درس بگويند يا كتاب بنويسند. چون درس‌گفتن و سخنراني‌كردن و كتاب‌نوشتن و اينها، باز نيمه راه است. عمده، آن انذار از آتش است كه مردم را از جهنم بترسانند. خب، اين كار هر كسي هم نيست، هر كسي هم آن عرضه را ندارد كه مردم را از جهنم بترساند. حرف هر كسي هم در مردم اثر نمي‌كند. مردم با حرف هر كسي هم از شعله جهنم نمي‌ترسند. آن انذار است، فرمود: مردم را از آتش بترسانند. مگر اين كار هر كسي است؟! مگر اين مثل ساير رشته‌هاست كه بشود انسان با چهل يا پنجاه سال درس‌خواندن به اينجا برسد؟! فرمود: برويد مردم را از آتش بترسانيد [و] تا مردم از جهنم نترسند ممكن نيست اصلاح بشوند. اين هدف اصلي است يعني خود بترسيد و بترسانيد. در اينجا فرمود: اگر فضل الهي نمي‌بود كه احدي وارسته نمي‌شد: (وَلَوْلاَ فَضْلُ اللَّهِ عَلَيْكُمْ وَرَحْمَتُهُ مَا زَكَي مِنكُم مِن أَحَدٍ أَبَداً وَلكِنَّ اللَّهَ يُزَكِّي مَن يَشَاءُ وَاللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ)30 اين (يُزَكِّيْ مَن يَشَاءُ) تزكيه تكويني است؛ اين ارائه به مطلوب نيست، اين ايصال به مطلوب است؛ اين ارائه طريق نيست، اين تزكيه به معناي ايصال به مطلوب است و امثال ذلك. همين را به پيغمبر(عليه آلاف التحية والثناء) هم نسبت داده است.

«والحمدلله رب العالمين»

/ 15