احاطه امامان به غيب - خوارج از دیدگاه نهج البلاغه نسخه متنی

احاطه امامان به غيب

براى اينكه به مقدار احاطه امامان عليهم السلام باسرار غيبى آگاه شويم بهتر است به گفتار خودشان در اين زمينه توجه كنيم:

در اصول كافى بابى تحت اين عنوان منعقد است كه امامان به آنچه تحقق يافته است و به آنچه در آينده تحقق پيدا خواهد كرد دانا مى باشند و هيچ چيزى بر آنها پوشيده نيست.

خبر چهارم اين باب كه از لحاظ سند كاملا صحيح است به اين مضمون است كه ضريس مى گويد: حضرت باقر "ع" در حالى كه گروهى از اصحابش در حضور وى بودند فرمودند: در شگفتم از گروهى كه ما را دوست مى دارند و پيشواى خود مى دانند و معقتدند كه همانطور كه پيروى از رسول اكرم "ص" لازم است

پيروى از ما نيز واجب است: با اين وصف اين افراد در نتيجه نارسائى فكر، براهين خود را نقض مى كنند حقوق رهبرى ما را كوچك مى شمرند و افرادى را كه سر تا پا تسليم اوامر ما گرديده و ما را درست شناخته اند مورد سرزنش و عيب جوئى قرار مى دهند آيا ممكن است كه خداوند پيروى از اوامر رهبران شايسته را بر ملتى واجب كند و سپس خبرهاى غيبى و اسرار آسمانها و زمين را از او پوشيده بدارد و راه آگاهى يافتن به علومى را كه قوام و نظام دين به آنها بستگى دارد بر آنان به بندد.

سپس حمران كه در جمع ياران آن حضرت بود به عرض رسانيد كه شما مى دانيد عاقبت قيام على "ع" و دو فرزندش حسن و حسين براى دست يافتن به رهبرى و حفظ قوانين اسلام به كجا كشيد؟ و چگونه نهضت آنان ناتمام ماند و به شهادت رسيدند و جباران و ستمكاران بر آنان پيروز شدند؟

حضرتش فرمود: اى حمران نه چنين است كه گمان كردى بلكه آنان بر اساس علم و آگاهى و اختيار خود چنين پيش آمدهائى را از خداى بزرگ پذيرفتند و چون به دلخواه پذيرفتند خداى قضا و قدر "يعنى شكست ظاهرى امامان بر اثر نافرمانى ملت" خويش را بر آنان جارى ساخت و آگاهى آنان از پيش آمدها و سرنوشت آينده ى آنها به وسيله پيامبر صورت گرفت پس با آگاهى قبلى از وقايع آينده ى على و فرزندانش قيام كردند و هر يك از امامان كه نهضت نكرد با علم و آگاهى دست به نهضت نزد. اى حمران چنانچه امامان در آن حال كه طاغوتهاى زمان و ستمگران مقدمات پيروزى را فراهم مى كردند و آن پيش آمدها آغاز مى شد از خداوند مى خواستند كه سختى ها و مصائب را از آنان برطرف كند، قدرت و سلطنت را از ستمگران بگيرد، خداوند تقاضاى آنان را به زودى اجابت مى فرمود ولى آنان چنين امرى را از خدا نخواستند، اى حمران كشته شدن و سختى ديدن و رنج كشيدن آنان از ستمگران به خاطر گناه و نافرمانى نبود، بلكه شهادت و رنج براى نجات خلق، خود موجب عزت و شايستگى آنها در پيشگاه خداوند است.

اى حمران مراقب باش مبادا نارسائى هاى فكرى بعضى از افراد در
شناخت امام تو را از دست يافتن به حقيقت و توجه به رهبران واقعى بازدارد. [ اصول كافى ج 2 ص 261. ]

از اين روايت به طورى كه مى بينيد اين نكته به دست مى آيد كه امامان به اسرار آسمانها و زمين و سرنوشت خويش كاملا آگاه بودند.