مبانی دینی و سیاسی برائت از مشرکان نسخه متنی

1- حفظ وحدت و استقلال امت اسلامى

شكى نيست كه انسان با گرويدن به اسلام، اعتقادات خاصى پيدامى كند وبه اعمال ورفتار ويژه اى ملتزم مى شود. درحالى كه كفار، نه داراى چنان اعتقادى هستند و نه ملتزم به تكاليفى مى باشند. گرچه انسانها به حكم انسانى خود و بر اساس حقوق انسانى، روابطى بايكديگردارند، اما مسلمانان علاوه بر آن، از روابطى براساس قوانين و مقررات اسلامى و از حقوقى كه بر اين مبنا قرار داده شده، برخوردارند. مسلمانان اعضاى يك پيكرند كه از آن به «امت اسلامى» ياد مى شود و داراى وحدت و استقلال هستند.

بدون ترديد مسلمانان به مقتضاى اعتقادات خود، دشمنانى دارند; دشمنانى كه با ظهور اسلام و تحقّق اعتقادات دينى و عملى شدن احكام و قوانين اسلامى، منافع خود را در خطر مى بينند و چشم پوشى از قدرت و موقعيت سياسى ـ اجتماعى خود و به مخاطره افتادن منافع اقتصادى خويش را برنمى تابند، به هر وسيله ممكن، درصدد جلوگيرى از نفوذ اسلام و مسلمين اند و اگر ضرورت اقتضا كند، در پوشش دوستى و همكارىِ منافقانه به مسلمانان نزديك مى شوند تا در موقعيت مناسب ضربات خود را بر پيكر آنان وارد سازند.

اسلام، مسلمانان را به هوشيارى در برابر دشمن دعوت مى كند، آنان را به حفظ وحدت و آمادگى نظامى در هر شرايطى فرامى خواند. به اطاعت از رهبر جامعه، كه با شرايط خاصى اداره جامعه را برعهده دارد، ترغيب مى كند. از طرف ديگر براى حفظ وحدت و استقلال امت اسلامى، قوانين و مقرراتى را وضع كرده و حدودى را در روابط بين المللى و ميان مسلمانان و غيرمسلمانان معين نموده است.

اسلام در عين آنكه به روابط انسانها به لحاظ انسانيت و بر اساس حقوق بشر، احترام قائل است، معذلك به شدت مراقب استقلال و هويت مسلمانان است. آنان را در روابط با كفار، محدود ساخته، اجازه دوستى و ارتباط نزديك را نداده است. به تعبير شهيد مطهرى
«مسلمان عضو يك پيكر است و ارتباط او با افرادى خارج از اين پيكر بايد به گونه اى باشد كه لااقل با عضويتش در پيكر اسلامى، ناسازگار نباشد.»

بنابراين بين «روابط انسانى ميان مسلمانان و غيرمسلمانان» و «پرهيز از دوستى و پذيرش سلطه كفار» منافاتى وجود ندارد، اسلام با اولى موافق است، ولى دومى را نيز براى حفظ هويت مسلمانان مقرر مى كند. اسلام به هدايت همه افراد بشر مى انديشد و براى هدايت آنان اولا: در جهت برداشتن موانع هدايت كه معمولا مستكبران و ستم پيشگان اند، از هيچ تلاشى فروگذار نمى كند.

ثانياً: در ارتباط با افراد خارج از جامعه اسلامى، محدوديتهايى قائل است تا به استقلال ووحدت مسلمانان صدمه اى وارد نشود. برهمين اساس وظيفه «اعلام برائت از مشركان»، از همه طوايف كفار و مشركان نيست، بلكه مواردى در قرآن استثنا شده است. مواردى كه زمينه هدايت در آنها فراهم بوده و يا لااقل از ناحيه آنان ضررى متوجه «هويت و استقلال مسلمانان» نبوده و مانعى در راه هدايت جامعه بشرى نباشند، مستثنى هستند. از مجموعه آيات قرآن در زمينه برائت از مشركان و نهى از تولّى كفار و مشركان و مواردى كه استثنا شده، اسرار و حِكَم اين حكم بدست مى آيد.