ج- نقد نظريه صحت و حجيت جميع روايات - روش فهم احادیث اعتقادی در آثار علامه شعرانی نسخه متنی

ج- نقد نظريه صحت و حجيت جميع روايات

اخباريين همه احاديث كتب اربعه را صحيح دانسته و به شدت وقوع هر گونه تحريف لفظي يا غير آن را در روايات انكار مي‌كنند. مرحوم شعراني، در ذيل حديث اول از باب اختلاف الاحاديث چنين آورده است: در خود احاديث نيز مسلماً تحريفاتي رخ داده و چنانكه اميرالمؤمنين(ع) در حديث فوق‌الذكر در ضمن تقسيم راويان احاديث مفتري و كذاب بر نبي را نيز جزو روات ذكر كرده است. (ج 2، ص 378) (در حديث مذكور آمده: اول- شخص منافقي كه تظاهر به ايمان مي‌كند و از دروغ بستن عمدي به پيامبر(ص) پروا ندارد…).

و در جايي ديگر مي‌فرمايد: همانند تحريفات و كذب و افترايي كه در احاديث عامه (اهل سنت) نقل شده، در احاديث ما نيز رخ داده است، زيرا انگيزه‌هاي تعمد كذب يا رسوخ اوهام فراوان بوده، گرچه اخباريان قائلند كه اخبار مرويه در كتب اربعه، يا غير آن از كتب معتبره يقيني است و اين سخن باطلي است، چرا كه در اين روايات سخناني مخالف با اصول ضروري در مكتب اهل بيت(ع) وجود دارد. مثل روايات عدم نقصان ماه رمضان (از 30 روز) و نيز روايات دال بر طهارت خمرو… در حالي كه نه جاي تقيه بوده و نه براي ابداع خلاف انگيزه‌اي وجود داشته است.

وعده‌اي از اخباريان چنين استدلال كرده‌اند كه به اين احاديث ظن اطميناني داريم و ظن اطميناني هم مانند علم است، در حالي كه هر دو مقدمه مخدوش است.

د- نقد بدعت دانستن اصطلاحات و علوم جديد

اخباريان در نقد اصوليان، ورود اصطلاحاتي در علوم ديني- مانند: اصل برائت، استصحاب، حجيت ظواهر، مقدمه واجب و… را كه در كلام اهل بيت(ع) ذكر نشده بدعت مي‌دانند.

مرحوم شعراني به دو صورت بدين اشكال جواب مي‌دهند:

اولاً: جواب نقضي به اينكه خود اخباريان و محدثين نيز در فن خاص خود مثلا در دسته‌بندي روايات و اقسام طرق نقل، اصطلاحاتي جديد نظير مقاوله، كتابت، اجازه، مشافهه و… را كه غالباً ريشه در اهل سنت داشته به كار مي‌برند.

ثانياً: جواب حلي به اينكه اساساً اشكالي در أخذ و به كارگيري اصطلاحات نيست و در صورتي كه مطلب ارائه شده مطلبي حق باشد با هر اسم و اصطلاحي كه بيان شود مهم نيست. (ج 2، ص 22 و نيز ص 411)