در آيات الهى و روايات معصومان(ع), خُلق نيكو, حكمت نهايى وحى و علّت بعثت پيامبر اكرم عنوان شده است. خداوند در قرآن, اخلاق نيكوى پيامبر(ص) را باعث استحكام حكومت و جذب مردم دانسته است: فَبِما رَحْمَةٍ مِنَ اللّهِ لِنْتَ لَهُمْ وَ لَوْ كُنْتَ فَظّاً غَليظَ الْقَلْبِ لانْفَضُّوا مِنْ حَوْلِكَ. از پرتو رحمت الهى, در برابر آنان نرم و مهربان شدى, و اگر خشن, تندخو و سنگدل بودى, از اطراف تو پراكنده مى شدند. در دستورات ائمه اطهار(ع), علاوه بر آنكه عامّه مردم به كسب خُلق الهى تشويق شده اند, نسبت به مديران و مسئولان جامعه اسلامى نيز اهتمام خاصّى شده است. امام على(ع) خطاب به كسانى كه خود را پيشواى مردم قرار مى دهند, مى فرمايد: مَنْ نَصَبَ نَفْسَهُ لِلنّاسِ إماماً فَلْيَبْدَأ بِتَعْليمِ نَفْسِهِ قَبْلَ تَعْليمِ غَيْرِهِ وَلْيَكُنْ تَأديبُهُ بِسيرتِهِ قَبْلَ تَأديبِهِ بِلِسانِهِ وَمُعَلِّمُ نَفْسِهِ وَمُؤدِّبُها أحَقُّ بِالإجْلالِ مِنْ مُعَلِّمِ النّاسِ وَمُؤدِّبِهِمْ.[43] هر كه خود را پيشواى مردم سازد, بايد كه پيش از تعليم مردم به تعليم خود بپردازد و با عملش تأديب نمايد, نه زبانش؛ و آنكه خود را تعليم دهد و با ادب سازد, شايسته تر به احترام است تا آنكه[فقط] مردم را تعليم مى دهد و ادب مى آموزد. امام خمينى(ره) كه خود, تبلورى از اخلاق انبيا و اوصيا بود و براساس همين آيه شريف, ملّتى را به دور خود جمع نمود, مى فرمايد: در مسائل, ملايمت و جهت رحمت, بيشتر از جهت خشونتْ تأثير مى كند. من در زمان اختناق رضاخانى, وقتى در مدرسه فيضيه صحبت مى كردم, آن گاه كه از جهنّم و عذاب الهى بحث مى كردم, همه خشكشان مى زد؛ ولى وقتى از رحمت حرف مى زدم, مى ديدم كه دلها نرم مى شود و اشكها سرازير مى گردد و اين, تأثير رحمت است. با ملايمت, انسان بهتر مى تواند مسائل را حل كند تا شدّت.[44] معاذ بن جبل كه فرستاده پيامبر اكرم به منطقه يمن بود, مى گويد: آخَرُ ما أوْصانى بِهِ رَسُولُ اللّهِ حينَ وَضَعْتُ رِجْلى فِى الْغَرْزِ أنْ قالَ: أحْسِنْ خُلْقَكَ لِلنّاسِ يا معاذ بنِ جَبْلِ![45] آخرين سفارش رسول خدا, آن گاه كه پا در ركاب اسب نهادم, اين بود: اى معاذ بن جبل! اخلاقت را با مردم نيكو كن. چرا كه به فرموده امام على(ع): لا يَراسُ مَنْ خَلا عَنِ الأدَبِ.[46] سرپرست و رئيس نمى شود كسى كه از ادب [و اخلاق اسلامى] بهره اى نبرده است. و مالك اشتر نخعى را از استفاده از چنين اشخاص منع مى كند: فَوَلِّ عَلى أمُورِكَ خَيْرَهُمْ وَاخْصُصْ رَسائِلَكَ الّتى تُدْخِلُ فيها مَكائِدَكَ وأسرارَكَ بِأجْمَعِهِمْ لِوُجُوهٍ صالِحِ الأخْلاقِ.[47] كارهايت را به بهترين آنها[كارگزارانت] بسپار و نامه هاى سرّى و نقشه ها و طرحهاى مخفى خود را در اختيار كسى بگذار كه داراى نيكوترين اخلاق باشد. امام امّت(ره) نيز در سفارش خود به ملّت ايران, بر همين اصل مهم تكيه نموده, سفارش مى كند كه نمايندگانى انتخاب نمايند كه مزيّن به اخلاق اسلامى باشند: وكيلهايى كه آراسته هستند به اخلاق خوب, متعهّد هستند به اسلام… را انتخاب كنيد.[48] مجلس, مجلس اسلامى است و بايد اخلاق همه در انتخابات هم اخلاق اسلامى باشد.[49]
لطفا منتظر باشید ...
