4. عدول از ضبط نسخه‌ها و تصحيح اغلاط مسلم و غيرقابل توجيه آنها - محدث ارموی و تصحیح متون نسخه متنی

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

محدث ارموی و تصحیح متون - نسخه متنی

رحمان مشتاق مهر

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
لیست موضوعات
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

4. عدول از ضبط نسخه‌ها و تصحيح اغلاط مسلم و غيرقابل توجيه آنها

در موارد بسيار استثنايي؛ به خصوص در موارد مربوط به آيات قرآن كريم
گاهي مواردي در نسخه‌ها پيش مي‌آيد كه غلط بودن آن «اظهر من الشمس» و غير قابل چشم‌‌‌‌پوشي است. در اين گونه مواقع، مصحح، براي تصحيح خطايي كه بر قلم نسخه‌بردار يا حتي صاحب اثر رفته است، احساس وظيفه و تكليف مي‌كند. استاد خود در اين باره مي‌گويند:

مواردي كه قطع به صحت آنها‌ست و در نسخ غلط بود، مانند آيات كريمه قرآني، فقط آنها از اين مبنا (رعايت ضبط نسخ) خارج است؛ زيرا كه به ضرورت دين، صحت آن، ثابت و بطلان آن، محرز و مقطوع به است. پس فقط در اين قبيل موارد به ضبط صور نسخ اعتنايي نداشته‌ايم.[12]

نمونه‌اي از اين گونه تصحيحات در صفحه 127 كتاب «النقض» آمده است:

پنجم اين جماعت، بزر جميد بود نايب حسن صبّاح از ولايت اندجه رود كه ناحيه مجبّران و مشبّهيان بود، در عهد اولين.

تعليقات: ع ث ب : «بزرجمهر»، م ح : «بوذرجمهر»، د: بوذرجميد، متن تصحيح قياسي است و دليل بر آن، اتفاق همه مورخاني است كه به ذكر اخبار اسماعيليه پرداخته‌اند بر اينكه نايب حسن صبّاح و جانشين بلافصل او «بزرگ اميد» بوده است. (تعليقات، ج1، ص 101)

5. ناديده گرفتن ضبط‌هاي مغلوط و ناموجه

نگاهي به پاورقي‌هاي متون مصحح استاد، نشان مي‌دهد كه ايشان تنها به منظور حفظ فوايد علمي و تحقيقي و بازگذاشتن دست خوانندگان صاحب نظر، براي قرائت‌ها وبرداشت‌هاي متفاوت از متن، نسخه بدل‌ها را ذكر مي‌كرده‌اند و اين كار شگردي براي اظهار فضل و پر‌كردن صفحات نساخته‌اند. به همين دليل علي‌‌‌رغم تعدد و تنوع نسخه‌هاي اساس (مثلاً هشت نسخه در تصحيح النقض، شش نسخه در تصحيح الرسالة العلّيه و … ) پاورقي‌ها آنچنان شلوغ و انبوه نيست كه متن را از حيّز انتفاع ساقط كند و خواننده را سردرگم گرداند.

در اين قسمت سعي مي‌كنيم نمونه‌اي از مطالب متنوع مندرج در پاورقي‌ها را نقل كنيم، تا عملاً با حدود استفاده استاد از امكانات پاورقي، براي حل مشكلات متن و رفع ابهام‌هاي آن، آشنا شويم.

/ 18