تفسیر نمونه جلد 8

(ع) وعده داده بود كه اگر آزر اسلام بياورد براى او استغفار كند (نه اينكه پيش از اسلام آوردن) و هنگامى كه براى او روشن شد كه او دشمن خدا است، از وى بيزارى جست و بنا بر اين وعده ابراهيم مشروط بود و چون شرط آن حاصل نشد او هرگز استغفار نكرد.

اين روايت علاوه بر اينكه روايت مرسل و ضعيفى است مخالف ظاهر يا صريح آيات قرآن است، زيرا ظاهر آيه مورد بحث اين است كه ابراهيم استغفار كرد و صريح آيه 86 سوره" شعراء" اين است كه ابراهيم از خداوند تقاضاى آمرزش او را كرد آنجا كه مى‏گويد" وَ اغْفِرْ لِأَبِي إِنَّهُ كانَ مِنَ الضَّالِّينَ".

شاهد ديگر اين سخن جمله معروفى است كه از ابن عباس نقل شده كه ابراهيم كرارا براى آزر مادامى كه در حيات بود استغفار كرد، اما هنگامى كه در حال كفر از دنيا رفت، و عداوت او نسبت به آئين حق مسلم شد، از اين كار خوددارى نمود.

و از آنجا كه گروهى از مسلمانان مايل بودند براى نياكان مشرك خود كه در حال كفر مرده بودند استغفار كنند قرآن صريحا آنها را نهى كرد و تصريح نمود كه وضع ابراهيم با آنها كاملا متفاوت بوده، او در حال حيات آزر، و به اميد ايمان او، چنين كارى را مى‏كرد، نه پس از مرگش!

3- هر گونه پيوندى با دشمنان بايد قطع شود

آيه مورد بحث تنها آيه‏اى نيست كه سخن از قطع هر گونه رابطه با مشركان مى‏گويد، بلكه از آيات متعددى از قرآن اين موضوع به خوبى استفاده مى‏شود كه هر گونه پيوند و همبستگى خويشاوندى و غير خويشاوندى بايد تحت الشعاع پيوندهاى مكتبى قرار گيرد و اين پيوند (ايمان به خدا و مبارزه با هر گونه شرك و بت‏پرستى) بايد بر تمام روابط مسلمانان حاكم باشد، چرا كه اين پيوند يك پيوند زير بنائى و حاكم بر همه مقدرات اجتماعى آنها است.