تفسیر نمونه جلد 8

اما اينكه در آيه مورد بحث مصداق اين مكر الهى چيست؟ ظاهرا اشاره به همان مجازاتهاى پروردگار است كه بعضا در نهايت اختفا و بدون هيچ مقدمه و با سرعت هر چه تمامتر انجام مى‏گيرد، حتى گاهى خود مجرمان را با دست خودشان مجازات مى‏كند، بديهى است كه آن كس كه از همه قادرتر، و بر دفع موانع و تهيه اسباب تواناتر است، نقشه‏هاى او نيز سريعتر خواهد بود.

و به تعبير ديگر او هر زمان اراده مجازات و تنبيه كسى كند بلافاصله تحقق مى‏يابد، در حالى كه دگران چنين نيستند.

سپس آنها را تهديد مى‏كند كه گمان نبريد اين توطئه‏ها و نقشه‏ها فراموش مى‏گردد،" فرستادگان ما، يعنى فرشتگان ثبت اعمال، تمام نقشه‏هايى را كه براى خاموش كردن نور حق مى‏كشيد مى‏نويسند" (إِنَّ رُسُلَنا يَكْتُبُونَ ما تَمْكُرُونَ).

و بايد خود را براى پاسخگويى و مجازات در سراى ديگر آماده كنيد.

در باره ثبت اعمال، و فرشتگان مامور آن ذيل آيات مناسب بحث خواهيم كرد.

در آيه بعد دست به اعماق فطرت بشر انداخته و توحيد فطرى را براى آنها تشريح مى‏كند كه چگونه انسان در مشكلات بزرگ و به هنگام خطر، همه چيز را جز خدا فراموش مى‏نمايد، اما به محض اينكه بلا بر طرف شد، آتش خاموش گشت و مشكل حل گرديد بار ديگر ستمگرى را پيشه مى‏كند و از خدا بيگانه مى‏شود.

نخست مى‏گويد:" او خدايى است كه شما را در صحرا و دريا سير مى‏دهد" (هُوَ الَّذِي يُسَيِّرُكُمْ فِي الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ).

" تا هنگامى كه در كشتى قرار مى‏گيريد و بادهاى موافق سرنشينان كشتى را آرام آرام به سوى مقصد حركت مى‏دهند و همه شادمان و خوشحالند" (حَتَّى إِذا كُنْتُمْ فِي الْفُلْكِ وَ جَرَيْنَ بِهِمْ بِرِيحٍ طَيِّبَةٍ وَ فَرِحُوا بِها).