تفسیر نمونه جلد 8
لطفا منتظر باشید ...
و يا تن به اين كار داديد؟ (فَزَيَّلْنا بَيْنَهُمْ) «1».در اين هنگام شريكانى را كه آنها ساخته بودند، به سخن مىآيند" و مىگويند شما هرگز ما را پرستش نمىكرديد" (وَ قالَ شُرَكاؤُهُمْ ما كُنْتُمْ إِيَّانا تَعْبُدُونَ).شما در حقيقت هوى و هوسها و اوهام و خيالات خويش را مىپرستيديد، نه ما را و از اين گذشته اين عبادت شما نسبت به ما نه به امر و فرمان ما بوده و نه به رضايت ما، و عبادتى كه چنين باشد در حقيقت عبادت نيست.سپس براى تاكيد بيشتر مىگويند" همين بس كه خدا گواه ميان ما و شما است كه ما به هيچوجه از عبادت شما آگاه نبوديم" (فَكَفى بِاللَّهِ شَهِيداً بَيْنَنا وَ بَيْنَكُمْ إِنْ كُنَّا عَنْ عِبادَتِكُمْ لَغافِلِينَ) «2».در اينكه منظور از بتها و شركاء در آيه فوق چه معبودهايى است، و اينكه چگونه آنها چنين سخن مىگويند در ميان مفسران گفتگو است.بعضى احتمال دادهاند كه منظور معبودهاى انسانى و شيطانى و يا از فرشتگان است كه داراى عقل و شعور و ادراكند، ولى با اين حال خبر ندارند كه گروهى آنها را پرستش مىكنند، به خاطر اينكه يا در غياب آنها چنين عبادتى صورت گرفته و يا پس از مرگ آنها (مانند انسانهايى كه پس از مرگشان مورد پرستش قرار گرفتهاند).