تفسیر نمونه جلد 8

و در نخستين آيه به پيامبر (ص) دستور مى‏دهد" به آنها بگو آيا هيچيك از اين معبودهايى كه شما شريك خدا قرار داده‏ايد مى‏تواند آفرينش را ايجاد كند و سپس باز گرداند" (قُلْ هَلْ مِنْ شُرَكائِكُمْ مَنْ يَبْدَؤُا الْخَلْقَ ثُمَّ يُعِيدُهُ).

بعد اضافه مى‏كند" بگو خداوند آفرينش را آغاز كرده و سپس باز مى‏گرداند" (قُلِ اللَّهُ يَبْدَؤُا الْخَلْقَ ثُمَّ يُعِيدُهُ).

" با اينحال چرا از حق روى مى‏گردانيد و در بيراهه سرگردان مى‏شويد" (فَأَنَّى تُؤْفَكُونَ).

در اينجا دو سؤال پيش مى‏آيد نخست اينكه مشركان عرب غالبا اعتقاد به معاد مخصوصا به شكلى كه قرآن مى‏گويد نداشتند با اينحال چگونه قرآن از آنها اعتراف مى‏خواهد.

ديگر اينكه در آيه قبل سخن از اعتراف مشركان بود ولى در اينجا به پيامبر (ص) دستور مى‏دهد، كه تو اعتراف به اين واقعيت كن! اين تفاوت تعبير براى چيست؟

اما با توجه به يك نكته جواب هر دو سؤال روشن مى‏شود و آن اينكه:

گر چه مشركان به معاد (معاد جسمانى) عقيده نداشتند ولى همين اندازه كه معتقد بودند آغاز آفرينش از خدا است براى پذيرش معاد كافى است چرا كه هر كس آغاز را انجام داده قادر به اعاده آن نيز هست بنا بر اين اعتقاد به مبدء با كمى دقت معاد را اثبات مى‏كند.

و از اينجا روشن مى‏شود كه چرا به جاى مشركان، پيامبر (ص) اعتراف به اين واقعيت مى‏كند، زيرا گر چه ايمان به معاد از لوازم ايمان به مبدء است، اما چون آنها توجه به اين ملازمه نداشتند، طرز تعبير عوض شده و پيامبر (ص) به جاى آنها اعتراف مى‏كند.