تفسیر نمونه جلد 8

آنها بكشند، حقايق را انكار و تكذيب مى‏كردند" (كَذلِكَ كَذَّبَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ).

در آيات 113 و 118 سوره بقره نيز اشاره به وضع امتهاى گذشته، از اين نظر، آمده است.

در واقع همه آنها عذرشان، جهلشان بود، و بدبختيشان در عدم تحقيق و عدم جستجو و شناخت واقعيتها بود، در حالى كه عقل و منطق حكم مى‏كند كه انسان چيزى را كه نمى‏داند، هرگز انكار نكند، بلكه به جستجو و تحقيق بپردازد.

و در پايان آيه روى سخن را به پيامبر (ص) كرده مى‏گويد" بنگر عاقبت كار اين ستمكاران به كجا كشيد" (فَانْظُرْ كَيْفَ كانَ عاقِبَةُ الظَّالِمِينَ).

يعنى اينها نيز به همان سرنوشت گرفتار خواهند شد.

در آخرين آيه مورد بحث اشاره به دو گروه عظيم مشركان كرده و مى‏گويد:

اينها همگى به اين حال باقى نمى‏مانند بلكه" گروهى از آنان كه روح حق‏طلبى در وجودشان نمرده است سرانجام به اين قرآن ايمان مى‏آورند، در حالى كه گروهى ديگر هم چنان در جهل و لجاجت پا فشارى كرده و ايمان نخواهند آورد" (وَ مِنْهُمْ مَنْ يُؤْمِنُ بِهِ وَ مِنْهُمْ مَنْ لا يُؤْمِنُ بِهِ).

روشن است كه اين گروه دوم، افراد فاسد و مفسدى هستند و به همين دليل در پايان آيه مى‏فرمايد:" پروردگار تو مفسدان را بهتر مى‏شناسد" (وَ رَبُّكَ أَعْلَمُ بِالْمُفْسِدِينَ).

اشاره به اينكه افرادى كه زير بار حق نمى‏روند، افرادى هستند كه شيرازه اجتماع را از هم گسيخته و در فاسد كردن نظام جامعه نقش مؤثرى دارند.