تفسیر نمونه جلد 8

نمى‏دانست كه فرعون غاصب و غارتگر و ظالم و مفسد است، آيا خدمتگزاران چنين دستگاهى شريك در ظلم و فساد او نبودند؟ و آيا ممكن بود عمل آنها يك عمل صحيح و الهى باشد؟ هرگز نه، بنا بر اين پيدا بود كه خداوند اين تلاش مفسدانه را باطل خواهد كرد.

آيا تعبير به" سيبطله" (خداوند بزودى آن را باطل مى‏كند) دليل بر اين است كه سحر واقعيت دارد اما خدا مى‏تواند آن را ابطال كند؟ و يا اينكه منظور از اين جمله آن است كه خداوند باطل بودن آن را آشكار مى‏سازد؟

آيه 116 سوره اعراف مى‏گويد سحر ساحران در چشمهاى مردم اثر گذاشت و آنها را به وحشت افكند (فَلَمَّا أَلْقَوْا سَحَرُوا أَعْيُنَ النَّاسِ وَ اسْتَرْهَبُوهُمْ) ولى اين تعبير منافات با آن ندارد كه آنها با يك سلسله وسائل مرموز آن چنان كه در مفهوم و معنى لغوى" سحر" افتاده است، مخصوصا با استفاده از خواص فيزيكى و شيميايى اجسام مختلف، يك رشته حركات واقعى در آن طنابها و عصاها ايجاد كرده باشند، ولى مطمئنا اين طنابها و عصاها موجودات زنده‏اى آن چنان كه در چشم ظاهر بينان جلوه مى‏كرد نبودند، چنان كه قرآن در سوره طه آيه 66 مى‏گويد: فَإِذا حِبالُهُمْ وَ عِصِيُّهُمْ يُخَيَّلُ إِلَيْهِ مِنْ سِحْرِهِمْ أَنَّها تَسْعى‏:" در آن هنگام طنابها و عصاهاى جادوگران بر اثر سحر خيال مى‏شد كه موجودات زنده‏اى است و مى‏دود"! بنا بر اين بخشى از تاثير سحر واقعيت دارد و بخشى وهم و خيال است.

و در آخرين آيه مى‏فرمايد: موسى به آنها گفت در اين درگيرى و مبارزه مطمئنا پيروزى با ما است، چرا كه" خداوند وعده داده است كه حق را آشكار سازد و بوسيله منطق كوبنده و معجزات قاهره پيامبرانش، مفسدان و باطل‏گرايان را رسوا كند، هر چند مجرمانى همچون فرعون و ملأش اكراه داشته باشند" (وَ يُحِقُّ اللَّهُ الْحَقَّ بِكَلِماتِهِ وَ لَوْ كَرِهَ الْمُجْرِمُونَ).