تفسیر نمونه جلد 8

گرفت، و او همچون پر كاهى بر روى امواج عظيم نيل مى‏غلطيد، در اين هنگام پرده‏هاى غرور و بى خبرى از مقابل چشمان او كنار رفت، و نور توحيد فطرى درخشيدن گرفت، فرياد زد: من ايمان آوردم كه معبودى جز آن كس كه بنى اسرائيل به او ايمان آورده‏اند، وجود ندارد" (حَتَّى إِذا أَدْرَكَهُ الْغَرَقُ قالَ آمَنْتُ أَنَّهُ لا إِلهَ إِلَّا الَّذِي آمَنَتْ بِهِ بَنُوا إِسْرائِيلَ).

نه تنها با قلب خود ايمان آوردم بلكه عملا هم" در برابر چنين پروردگار توانايى تسليم" (وَ أَنَا مِنَ الْمُسْلِمِينَ).

در واقع هنگامى كه پيشگوييهاى موسى يكى پس از ديگرى بوقوع پيوست و فرعون بيش از پيش از صدق گفتار اين پيامبر بزرگ آگاه شد، و قدرت‏نمايى او را مشاهده كرد، ناچار اظهار ايمان نمود، به اميد اينكه همانگونه كه" خداى بنى اسرائيل" آنها را از اين امواج كوه پيكر رهايى بخشيد، او را نيز رهايى بخشد، لذا مى‏گويد: به همان خداى بنى اسرائيل ايمان آوردم!.

ولى بديهى است چنين ايمانى كه به هنگام نزول بلا و گرفتار شدن در چنگال مرگ اظهار مى‏شود، در واقع يك نوع ايمان اضطرارى است، كه هر جانى و مجرم و گنهكارى دم از آن مى‏زند، بى آنكه ارزشى داشته باشد و يا دليل بر تكامل و حسن نيت و صدق گفتار او گردد.

به همين جهت خداوند او را مخاطب ساخت و فرمود:" اكنون ايمان مى‏آورى در حالى كه قبل از اين طغيان و گردنكشى و عصيان نمودى، و در صف مفسدان فى الارض و تبهكاران قرار داشتى" (آلْآنَ وَ قَدْ عَصَيْتَ قَبْلُ وَ كُنْتَ مِنَ الْمُفْسِدِينَ).

سابقا نيز در آيه 18 سوره نساء خوانديم: (وَ لَيْسَتِ التَّوْبَةُ لِلَّذِينَ يَعْمَلُونَ السَّيِّئاتِ حَتَّى إِذا حَضَرَ أَحَدَهُمُ الْمَوْتُ قالَ إِنِّي تُبْتُ الْآنَ:" براى كسانى كه كارهاى سوء انجام دهند، و به هنگام فرا رسيدن مرگ توبه كنند، توبه‏اى‏