تفسیر نمونه جلد 8
لطفا منتظر باشید ...
شامل مىشود، و چون مساله جهاد مطرح است ناظر به كوششها و تلاشهايى است كه در اين زمينه صورت مىگيرد.بعدا براى بيان دليل اين موضوع مىفرمايد:" اينگونه افراد مردان نيكو كارى هستند و براى نيكوكاران هيچ راه ملامت و سرزنش و مجازات و مؤاخذه وجود ندارد (ما عَلَى الْمُحْسِنِينَ مِنْ سَبِيلٍ).و در پايان آيه خدا را با دو صفت از اوصاف بزرگش به عنوان دليل ديگرى بر معاف بودن اين گروههاى سهگانه توصيف مىكند و مىگويد:" خداوند غفور و رحيم است" (وَ اللَّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ)." غفور" از ماده" غفران" به معنى مستور ساختن و پوشيدن است، يعنى خداوند به مقتضاى اين صفت، پرده بر كار افراد معذور و ناتوان مىاندازد و عذرشان را مىپذيرد، و" رحيم" بودن خدا اقتضا مىكند كه تكليف شاق و مشكل بر كسى ننهد و او را معاف دارد، اگر اين گروهها مجبور به حضور در ميدان بودند با غفوريت و رحيميت خداوند سازگار نبود، يعنى خداوند غفور و رحيم حتما آنها را معاف خواهد داشت.از پارهاى از روايات كه مفسران در ذيل آيه نقل كردهاند چنين استفاده مىشود كه گروههاى معذور نه تنها از تكليف معافند و از مجازات بر كنار، بلكه به مقدار اشتياقشان به شركت در ميدان جهاد در پاداشها و افتخارات مجاهدان شريكند، چنان كه در حديثى از پيامبر (ص) مىخوانيم:هنگامى كه از غزوه تبوك بازگشت و به نزديكى مدينه رسيد فرمود: شما در اين شهر مردانى را پشت سر گذاشتيد كه در تمام مسير با شما بودند!، هر گامى كه برداشتيد، و هر مالى كه در اين راه انفاق كرديد، و هر سرزمينى را كه پيموديد با شما همراهى داشتند! عرض كردند: اى رسول خدا چگونه با ما بودند با اينكه در مدينه ماندند؟
