در جمهورى اسلامى ايران تقويم دو گونه است . نخست آن بر سال قمرى مبتنى است و ديگرى بر اساس سال شمسى (خورشيدى ) قرار دارد.^(6) مبداء سال قمرى ، هجرت رسول گرامى اسلام حضرت محمد بن عبدالله (صلى الله عليه و آله ) از مكه مكرمه به مدينه منوره مى باشد، كه برابر با سال 622 م . بوده است . سال ه‍ق تا سنه 1344 مبناى تاريخ رسمى كشور ايران بود. در آن سال كه بر حسب تاريخ 1304 سال شمسى از هجرت پيامبر عظيم الشاءن اسلام مى گذشت ، تاريخ شمسى (خورشيدى ) براى امور دولتى انتخاب شد و به موجب قانون رسميت يافت .اصل هفدهم قانون اساسى جمهورى اسلامى ايران در اين باره مى گويد:مبداء تاريخ رسمى كشور، هجرت پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله است و تاريخ هجرى شمسى و هجرى هر دو معتبر است ، اما مبناى كارادارات دولتى هجرى شمسى است ...سال قمرى ده روز و شش ساع و يازده ثانيه كمتر از سال شمسى است آغاز سال شمسى نخستين روز بهار است كه مطابق 21 يا 22 مارس از سال مسيحى مى باشد. شش ماه نخستين سال را سى و يك روز مى شمارند و ماههاى بعد باستثناى اسفند ماه كه گاه بيست و نه روز مى شود را سى روز به حساب مى آورند.ايرانيان روز اول فروردين را نوروز مى نامند. در زمانهاى قديم ، نوروز در اول بهار نبود و گاه به بهار و گاه به تابستان و...مى افتاد.در سال 471 ه ق به فرمان سلطان جلال الدين ملكشاه سلجوقى ، حكيم عمر خيام و چند منجم ديگر تقويم جلالى را تنظيم كردند و نوروز را در روز اول بهار يا نخستين روز برج حمل قرار دادند. بدين منظور مقرر شد كه هر چهار سال يك روز بر تعداد روزهاى سال بيفزايد و سال چهارم را 366 روز حساب كنند، و پس از هر 28 سال (هفت دوره چهار ساله ) به جاى آنكه به آخرين ماه سال يك روز بيفزايند، اين روز را به نخستين دوره بعد يعنى دوره نهم اضافه كنند. بدين ترتيب سال جلالى نزديكترين سالهاى جهان به سال شمسى شد. سال شمسى حقيقى 365 روز و 5 ساعت و 48 دقيقه و 64 ثانيه است .
تاريخچه پيدايش روز
سرزمين ايران از ديرباز و طى تاريخ كهن خود، زادگاه و گذرگاه فرهنگهاى گوناگون بوده است و طى اين هزاره ها، در اين مهد كهن ، آن چنان عقايد، رسوم و آداب متنوعى به وجود آمده ، كه كمتر كشورى را مى توان نظير آن سراغ داشت .در ايران باستان تا پيدايش و ظهور دين مقدس اسلام ، عقايد ملى و مذهبى همواره دستخوش تغيير بوده است ، به طورى كه آيينهاى نخستين و عقايد ابتدايى كه از يكتاپرستى دور بودند با اديان اوليه اين مرز و بوم چون دين زردشت ^(7) در آميخت ، سپس فكر توحيد در مفهوم اهورامزدا جلوه كرد، بعد از آن ، اهريمن مقام مهمى يافت و باعث شد كه در آيين زردتشى ، دوگانه پرستى اساس دين شود. در حاشيه دين ياد شده مذاهب و اديان ديگر ايرانى نضج گرفتند كه مهمترين آنها مهرپرستى و آيينهاى مانى و مزدك مى باشد.طبيعى است كه پا به پاى دگرگونيهاى مذهبى ، داستانها و اسطوره هاى ملى نيز توسعه و تحول يافتند و درگذر زمان جلوه ها و رنگهاى مختلفى به خود گرفتند.ظهور اسلام و برخورد مسالمت آميز آن با ساير اديان و آيينها، از جمله اعتقادات مذهبى و ملى ايران موجب شد كه مراسم و آداب مربوطه ، به يكباره از جامعه اسلامى ايران رخت بر نبندد، فقط با مسلمان شدن تدريجى ايرانيان از وسعت آنها كاسته شد و اندك اندك همراه اعتقادات دينى اسلام ، اسطوره ها و داستانهاى عربى نيز در ميان توده مردم نفوذ كرد.طى گذشت ايام ، زمانى كه برخى از سنتها و آداب در تضاد آشكار با اعتقادات و رسوم گذشته قرار مى گرفت ، ايرانيان مى كوشيدند تا جايى كه ممكن است پديده هاى قديم را با جلوه هاى آيين جديد آشتى دهند و گاه نيز كوشيدند شخصيتهاى كهن ملى را در قالب شخصيتهاى كهن ملى را در قالب شخصيتهاى اسلامى بازيابند و به عبارت روشنتر سنتهاى ملى ايرانى را با سنتهاى اسلامى درآميختند.در نتيجه از ميان انبوه جشنهاى ايرانى قبل از اسلام آنچه ميان ايرانيان مسلمان باقى ماند منحصر به ، عيد نوروز، جشن سده و جشنهاى كوچكترى مانند جشن گلسرخ بود كه در اصفهان مرسوم بوده است .
لطفا منتظر باشید ...
