جهان بینی توحیدی نسخه متنی

استقلال ندارند و همه قائم به او و وابسته به او هستند و او به تعبير قرآن " قيوم " همه عالم است ، در مقام تاثير و عليت نيز استقلال ندارند ، و در نتيجه خداوند همچنانكه در ذات شريك ندارد در فاعليت نيز شريك ندارد . هر فاعل و سببي ، حقيقت خود و وجود خود و تاثير و فاعليت خود را از او دارد و قائم به اوست . همه حولها و قوه ها " به او " است : ( ما شاء الله و لا قوش الا به ، لا حول و لا قوش الا بالله ) انسان كه يكي از موجودات است و مخلوق اوست ، مانند همه آنها علت و مؤثر در كار خود و بالاتر از آنها مؤثر در سرنوشت خويش است ، اما به هيچ وجه موجودي " مفوض " و " به خود وانهاده " نيست ( بحول الله و قوته اقوم و اقعد ) . اعتقاد به تفويض و وانهادگي يك موجود - اعم از انسان و غير انسان - مستلزم اعتقاد به شريك بودن آن موجود با خدا در استقلال و در فاعليت است و استقلال در فاعليت ، مستلزم استقلال در ذات است و با توحيد ذاتي منافي است ، چه رسد به توحيد افعالي . الحمدلله الذي لم يتخذ صاحبة و لا ولدا و لم يكن له شريك في الملك و لم يكن له ولي من الذل و كبره تكبيرا ( 1 ) . سپاس ذات خدا را ، آنكه همسر و فرزند نگرفت و براي او شريكي در مديريت جهان و همچنين كمكي از روي ناتواني براي اداره عالم نيست . او را بزرگ و برتر بدان ، بزرگ و برتر دانستني كه لايق ذات پاك او باشد .

1. مفاتيح الجنان ، دعاي افتتاح .