نبوت نسخه متنی

مقدمه

باسمه تعالي " نبوت " مجموعه اي است مشتمل بر چهارده جلسه بحث و انتقاد انجمن اسلامي پزشكان كه در سال 1348 هجري شمسي ايراد شده و سخنران آن استاد شهيد آية الله مطهري بوده اند . سبك بحث يك سبك ابتكاري است و در يك قالب خاص مثلا قالب متكلمين يا فلاسفه جاي نمي گيرد بلكه استاد شهيد با توجه به احاطه خود بر نظرات متكلمين و فلاسفه در اين باب و با توجه به برخي علوم انساني جديد مانند روانشناسي و با عنايت به شبهاتي كه در اين باب هست ، يك طريق مخصوص را طي كرده اند و البته سؤالاتي كه در پايان جلسات مطرح شده است در تعيين خط سير بحث مؤثر بوده است .

 استاد شهيد مطالب خود را در چهار بخش " راههاي اثبات نبوت " ، " وحي " ، " معجزه " و " اعجاز قرآن " دسته بندي كرده اند و درباره ماهيت " وحي " و ماهيت " معجزه " كه معمولا كمتر بحث مي شود ، به تفصيل سخن رانده اند . همان طور كه خواننده محترم مطلع است

 اين بحث در ادامه بحث توحيد كه قبلا به چاپ رسيده است ) مطرح شده و به دنبال آن ، بحث " امامت و رهبري " در آن جلسات مطرح شده است ( كه آن نيز قبلا منتشر گرديده است و پس از آن مسأله معاد مورد بحث قرار گرفته است ( كه همزمان با " نبوت " منتشر مي گردد ) . در همه اين بحثها آنچه كه بسيار جلب توجه مي كند شيوه برخورد استاد با سؤالات و انتقادات بعضا تند مستمعين است كه با سعه صدر و به طور منطقي و بدون آنكه

 تحت تأثير احساسات قرار گيرند پاسخ گفته اند و با توجه به اينكه مستمعين قشر تحصيل كرده و روشنفكر و دانشگاهي بوده اند ، نحوه برخورد استاد با آنان ، نحوه صحيح برخورد با اين قشر را در خصوص اظهارات آنها درباب مسائل اسلامي به گونه اي كه موجب طرد آنان نشود

 و در عين حال حقيقت مطلب به آنها عرضه گردد ، به خوبي نشان مي دهد . اميد است كه اين روش استاد نصب العين ما قرار گيرد . نكته ديگري كه از اين سلسله بحثها آشكار مي شود شيوه بيان ايشان در تفهيم مطلب به قشر تحصيل كرده و كم آشنا با معارف اسلامي است

 كه خالي از اظهار فضل و به كار بردن عبارات و اصطلاحات فني است و چنانچه اين اصطلاحات به كار مي رفته است بلافاصله توضيح داده شده است . اميد است اين سنتهاي حسنه استاد شهيد مورد توجه ما نيز باشد . از خداي متعال توفيق بيشتر در نشر آثار آن بزرگمرد را مسألت مي نماييم . 12 بهمن 73 شوراي نظارت بر نشر آثار استاد شهيد مطهري

راههاي اثبات نبوت

در کتاب منتشر شده اين صفحه خالي بوده است.

راههاي اثبات نبوت

 ( 1 )

بحث ما درباره نبوت است كه به يك اعتبار دومين اصل و به اعتبار ديگر سومين اصل از اصول دين است . اصول دين به يك اعتبار عبارت است از توحيد ، نبوت و معاد ، ولي از ديده شيعيان چون دو چيز ديگر هم جزء اصول دين است ، گفته مي شود كه اصول دين پنج است

 : توحيد ، عدل ، نبوت ، امامت و معاد . به هر حال نبوت يكي از اركان اصول دين است . راجع به نبوت بحثهاي زيادي هست كه ما عجالتا فهرست بحثها را آن اندازه اي كه فعلا به نظرمان رسيده عرض مي كنيم و ممكن است كه آقايان هم موضوعاتي داشته باشند كه لازم باشد

 در اطراف آنها بحث شود . مفهوم عمومي اي كه همه مردم از نبوت دارند اين است كه بعضي از افراد بشر واسطه هستند ميان خداوند و ساير افراد بشر ، به اين نحو كه دستورهاي خدارا از خدا مي گيرند و به مردم ابلاغ مي كنند .

 تا اين حد را همه در تعريف نبوت قبول دارند . اين ديگر تفسيري همراهش نيست : گروهي از افراد بشر كه دستورهاي خدا را از ناحيه خداوند مي گيرند و به مردم ابلاغ مي كنند . آنگاه در اينجا مسائل زيادي هست . يكي از مسائل اين است كه اساسا چه نيازي در عالم به اين كار هست

 كه دستورهايي از ناحيه خدا به مردم برسد ، اصلا مردم نياز به چنين چيزي دارند كه از ناحيه خدا به آنها دستور برسد ، يا نه ، چنين نيازي نيست ؟ و تازه اگر چنين نيازي هست [ آيا ] حتما راه برآورده
 شدن اين نياز اين است كه به وسيله افرادي از بشر اين دستورها ابلاغ بشود ، راه ديگري وجود ندارد ؟ اگر گفتيم اين نياز هست ، اين نياز از چه قسمت است ؟ آيا زندگي اجتماعي بشر بدون آنكه يك دستور الهي در آن حكمفرما باشد نظم و نظام نمي پذيرد ؟

 يا نه ، از اين جهت بشر نيازي ندارد ، از آن جهت [ نياز دارد ] كه زندگي بشر محدود به زندگي دنيا نيست ، يك زندگي ماوراء دنيايي هم وجود دارد و آن زندگي ماوراء دنيا از نظر اينكه بشر در آنجا سعادتمند باشد بستگي دارد به اينكه در اين دنيا چگونه زندگي كند ، چه جور معتقدات و افكاري داشته باشد ، چه جور خلقياتي داشته باشد و چه جور اعمالي داشته باشد كه اعمال صالح گفته مي شود .

 چون سعادت بشر در آن دنيا بستگي دارد به افكار و معتقدات و اخلاقيات و اعمالش در اين دنيا ، پيغمبران دستورهايي از ناحيه خدا براي بشر آورده اند كه فكر و عمل و اخلاق خودش را طوري تنظيم كند كه در آن دنيا سعادتمند باشد . و يا هر دو ، يعني هم زندگي اجتماعي بشر اگر بخواهد سعادتمندانه باشد احتياج دارد كه آن دستورهاي خدايي اجرا بشود و هم زندگي اخروي بشر ، و ايندو به يكديگر پيوسته و وابسته اند نه اينكه ضد يكديگر باشند

 كه آنچه زندگي اجتماعي را صالح مي كند آن دنيا را خراب كند و بالعكس ، نه ، در هر دو ، بشر چنين نيازي دارد . پس يك بحث درباب نبوت مسأله نياز به انبياست . بحث ديگر درباب نبوت اين است كه انبياء كه ما مي گوييم دستورها را از ناحيه خدا مي گيرند اين را چگونه مي گيرند ؟ كه اين نامش " وحي " است ، بحث در مسأله وحي است ، يعني انبياء اين تعبير را درباره خودشان به كار برده و گفته اند از ناحيه خدا به ما وحي مي شود .

 آنگاه درباب وحي ، نام فرشتگان را آورده اند ، جبرئيلي مخصوصا نامش برده شده است در خود قرآن و در كتابهاي ديگر آسماني به عنوان واسطه وحي ، و به هر حال اين گرفتن دستور ، تلقي كردن دستورهاي خدا كه خودشان اسم " وحي " رويش گذاشته اند چگونه و به چه شكل است ؟

 مسأله ديگر كه باز يك مسأله اساسي درباب نبوت است [ اين است كه انبياء ] ( 1 ) معجزه داشتند و معجزه هايي مي آوردند . معجزه چيست ؟ خود معجزه هم به اندازه مسأله وحي يك مسأله مرموزي است . آيا اصلا معجزه وجود داشته است و مي توا ند وجود داشته باشد ؟ آيا معجزه ضد علم است يا ضد علم نيست ؟ علم و معجزه آيا با هم

. 1 [ حدود يك دقيقه از مطالب استاد روي نوار ضبط نشده است ] .