مسأله ديگري راجع به روان انساني داريم و آن مسأله وجدان اخلاقي است . اين را هم باز نمي خواهم عرض كنم كه مورد اتفاق همه علماي عصر جديد هست ولي قدر مسلم است كه هرچه علم پيشتر رفته است بيشتر به اين مطلب اذعان پيدا كرده است . مي گويند كانت فيلسوف معروف آلماني كه از بزرگترين فيلسوفان جهان شناخته شده است جمله اي دارد كه همان جمله را بر سنگ لوح قبرش حكاكي كرده و كنده اند و آن اين است : دو چيز است كه اعجاب انسان را بيش از هر چيز ديگر بر مي انگيزد : يكي آسمان پرستاره اي كه در بالاي سر ما قرار گرفته است ، و ديگر وجداني كه در دل ما قرار دارد ، كه هر دوي اينها مورد توجه قرآن است . اما آسمان بالاي سر ما كه مكرر قرآن ما را توجه مي دهد : " ان في خلق السموات و الارض و اختلاف الليل و النهار لايات لاولي الالباب " ( 1 ) و اما راجع به آنچه كه در وجدان بشر قرار گرفته : " و الشمس و ضحيها 0 . 1 آل عمران / . 190