پيروى از هوس - میزان الحکمه جلد 14

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

میزان الحکمه - جلد 14

محمد محمدی ری شهری؛ ترجمه حمیدرضا شیخی

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
لیست موضوعات
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

پيروى از هوس

قرآن :.

«و خـبر آن كس را كه آيات خود را به او داده بوديم براى آنان بخوان , كه از آن عارى گشت و آن گـاه شيطان او را دنبال كرد و از گمراهان شد و اگر مى خواستيم , قدر او را به وسيله آن (آيات ) بـالا مـى برديم , اما او به زمين (دنيا) گراييد و از هوس خود پيروى كرد از اين رو داستانش چون داستان سگ است كه اگر بر او حمله ور شوى زبان از كام برآورد و اگر رهايش كنى (باز هم ) زبان از كـام بـرآورد ايـن , مثل آن گروهى است كه آيات ما را تكذيب كردند پس , اين داستان را حكايت كن , شايد كه آنان بينديشند».

ـ امـام عـلى (ع ): هر كه از نفس خود در شهوت هايش فرمان برد, او را در راه هلاكتش كمك كرده است .

ـ هر كه از هوس خود فرمان برد, آخرت خويش را به دنيايش فروخته است .

ـ زنهار از فرمانبرى هوس , زيرا اين كار تو را به سوى هر رنج و محنتى مى كشاند.

ـ امام رضا(ع ): زنهار از بلنديى كه بالا رفتن از آن دشوار و پايين آمدنش سخت و وحشتناك است و مبادا كه از هواى نفس پيروى كنى , زيرا در هواى نفس نابودى آن نهفته است .

ـ امـام كـاظم (ع ) ـ به عبدالرحمن بن حجاج ـ : از بلنديى كه بالا رفتن از آن آسان و پايين آمدنش دشوار است , بپرهيز.

(عـبدالرحمن ) گفت : و حضرت صادق (ع ) مى فرمود: نفس را با هوسش وامگذار, زيراهواى نفس بـاعـث هـلاكت آن است و رها كردن نفس با آن چه هوس مى كند, براى آن مايه دردو رنج است و بازداشتن نفس از آن چه هوس مى كند درمان آن مى باشد.

ـ امـام عـلـى (ع ): اين نفس ها را سركوب كنيد, زيرا كه نفس ها گرايش شديد به شهوت هاى خود دارند, اگر از آن ها اطاعت كنيد, شما را به سوى بدترين فرجام منحرف مى كنند.

ـ امـام صـادق (ع ): همان گونه كه ازدشمنان خود حذر مى كنيد, از هوس هايتان حذر كنيد, زيرا بـراى مـردان دشمنى بدتر از پيروى از هوس هايشان و درويده هاى زبان هايشان (سخنان بيهوده و ياوه ) نيست .

ـ پيامبر خدا(ص ): چه بسيار شهوتى كه ساعتى بيش نپايد, اما اندوهى طولانى در پى آورد.

ـ امام على (ع ): بسا شهوتى كه ساعتى بيش نپايد, اما اندوهى دراز در پى آورد.

مخالفت با هواى نفس

قرآن :.

«و امـا كـسى كه از ايستادن در برابر پروردگارش هراسيد و نفس خود را از هوس بازداشت پس , جايگاه اوهمان بهشت است ».

ـ امام على (ع ): مخالفت كردن با هوس , شفابخش خرد است .

ـ هر كه با هوس خود مخالفت كند,از دانش فرمان برده است .

ـ نگهدارى از خرد, در گرو مخالفت با هوس و روى برتافتن از دنياست .

ـ مخالفت با هوس , در راس دين است .

ـ اساس دين , مخالفت با هواى نفس است .

ـ مبارزه با هوس , در راس خرد است .

ـ با هوس مخالفت كن , تا به سلامت مانى .

ـ با نفس خود مخالفت كن , تا در راه راست قرارگيرى .

ـ امـام صـادق (ع ) ـ در پاسخ به اين پرسش كه راه آسايش در چيست ـ : در مخالفت با هوس عرض شد: پس , بنده كى به آسايش دست مى يابد؟

فرمود: در نخستين روزى كه به بهشت مى رود.

ـ امام على (ع ): از خرد راهنمايى بخواه و با هوس ناسازگارى كن تا كامياب شوى .

ـ بازداشتن نفس از هوس , جهاد اكبر است .

ـ پيامبر خدا(ص ): خوشا به حال كسى كه شهوت نقد را به خاطر وعده اى كه آن را نديده است رها كند.

ـ امـام عـلى (ع ): خدا رحمت كند انسانى را كه از شهوت خود باز ايستد و هواى نفسش را سركوب كـنـد, زيرا كه اين نفس خيلى دير (ازشهوت و نافرمانى ) باز مى ايستد و همواره مشتاق نافرمانى و هوس است .

ـ در وصـف بـرادرى ديـنى كه داشت ـ : و هرگاه ناگهان در برابر دو عمل قرار مى گرفت , نگاه مى كرد كدام يك به هواى نفس نزديكتراست , با همان مخالفت مى كرد.

ـ خردمند كسى است كه شهوت خودرا بميراند.

ـ در وصف پرهيزگاران , مى فرمايد: شهوت در وجود او مرده است .

ـ بـرتـرين مردم در پيشگاه خداوند,كسى است كه خردش را زنده كند و شهوت خود را بميراند و براى آباد كردن آخرتش نفس خود را به رنج افكند.

ـ در وصـف رهرو راه خداى سبحان ـ : خرد خويش را زنده كرده و نفسش را ميرانده است ,چندان كه پيكر درشت و ستبر او لاغر و نزار گشته است .

ـ چگونه به حقيقت زهد رسد, كسى كه شهوت خود را نميرانده است ؟ .

ـ امـام سـجاد(ع ) در دعا : خدايا, برمحمد و آل محمد درود فرست و ما را از كسانى قرار ده كه در شـهـوت را بـه روى دل هـايشان بستند و خود را از غفلت رهانيدند و تلخى زندگى را به كام خود شـيـريـن كـردنـد و زمين را بسترنرم خود ساختند و به ريسمان نجات و دستگيره سلامت دست يازيدند.

ـ در مـناجات : خدايا, دل و زبانم ازآن توست و رهايى و امانم به دست توست و تويى دانا به نهان و آشـكار من پس صفحه دلم رااز دشمنى و كينه پاك ساز و زبانم را از زشتگويى خاموش گردان و نـهادم را از تعلقات هوس هابپيراى و مرا با امان خود از گزندها و ناملايمات حفظ كن و درون مرا بـر مـراقـبت از خودت بگمار و بيرونم را با فرمانبرى از خودت سازگار نما و مرا پيكرى روحانى و دلى آسمانى وهمتى پيوسته به خودت عطا فرما.

جنگيدن با هواى نفس

ـ امـام عـلـى (ع ): بـا شـهـوت ضـديـت كـنـيـد, هـمـچون ضديت دو ضد با هم و با آن بجنگيد, همانندجنگيدن دو دشمن با يكديگر.

ـ بـر هـوس چـنـان چـيره جويى كن , كه خصم براى چيره آمدن بر خصمش مى كند و با آن چنان بجنگ , كه دشمن با دشمن خودمى جنگد.

ـ خردمند وظيفه دارد كه هوس خودرا پيش از دشمن خود, مقهور سازد.

ـ بـا نـفـس هـاى خود بر سر ترك عادت ها بستيزيد تا بر آن ها چيره آييد و با هوس هاى خود مبارزه كنيد, تا بر آن ها تسلط يابيد.

ـ خدا رحمت كند انسانى را كه برهواى نفس خود چيره آمد و آرزوى خويش را دروغ شمرد.

ـ خدا رحمت كند انسانى را كه برهوس خود چيره آمد و از دام هاى دنيا گريخت .

ـ بـر هـوس هـاى خـود چـيـره آيـيـد و از بـا آن هـا بـجـنـگـيد, زيرا اگر شما را به بند كشند به بدترين مهلكه تان مى اندازند.

ـ بـر شـهـوت خـود, پـيش از آن كه ولع آن قدرت گيرد, چيره آى , زيرا اگر قدرت گيرد, بر تو مسلط شود و تو را به دنبال خود بكشد ونتوانى در برابرش ايستادگى كنى .

رستگارى در مخالفت با شهوت است

ـ امام على (ع ): با پشت كردن به نفس خود, به آن روى آور.

ـ خـدمـت كردن به نفس با نگهداشتن آن از لذت هاست و پروردن آن با دانش ها و حكمت ها و كار كشيدن از آن به عبادت ها وطاعت هاست و اين كارها باعث نجات نفس است .

ـ هر كه شهوت خود را برآورده نسازد, به رستگارى خود دست يافته است .

ـ رستگارى , در مخالفت با شهوت است .

ـ رستگارى نفس , در مخالفت كردن با آن است .

ـ امـام كاظم (ع ): هرگاه دو كار برايت پيش آمد كه ندانستى كدام يك بهتر و درست تر است , بنگر كه كدام يك از آن ها به هوس تونزديكتر است , با همان مخالفت كن , زيرا در مخالفت كردن با هواى نفست صواب بسيار نهفته است .

چيره آمدن هوس بر خرد

ـ امام على (ع ): هر كه هواى نفسش نيرومند شود, اراده اش سست گردد.

ـ چيره آمدن هوس , دين و خرد راتباه مى كند.

ـ علت شر و بدى , چيره آمدن خواهش هاى نفسانى است .

ـ هر كه زمام خود را به دست هوس سپارد, شيطان بر او مسلط گردد.

ـ هر كه شهوتش بر او چيره آيد,نفسش سالم نماند.

ـ رستگان از آتش اندكند, چون هوس و گمراهى غلبه دارد.

ـ پيامبر خدا(ص ): بر هر دلى كه شيفته شهوت ها باشد, حرام است كه پارسايى در آن منزل كند.

ـ امام على (ع ): بر هر خردى كه بسته به زنجير شهوت باشد, حرام است كه از حكمت بهره مند شود .

ـ پيامبر خدا(ص ): بر هر دلى كه به شهوت ها آرام گرفته باشد, حرام است كه در ملكوت آسمان ها گردش كند.

ـ امام على (ع ): هر كه هوس او برخردش چيره آيد, رسوا شود.

ـ كسى كه فرمانبر شهوت خويش باشد, هوس بر او پيروز شود.

ـ چيره آمدن شهوت , مصونيت از گناه را از بين مى برد و به هلاكت مى افكند.

ـ برافروخته شدن شهوت , باعث تلف شدن جان مى شود.

ـ زنهار از حاكم شدن شهوت ها برشما, زيرا حال آن ها (يا در دنيا) نكوهيده است و آينده شان (يا در آخرت ) وخيم .

ـ پرهيزگارى را چيزى جز چيره آمدن شهوت , تباه نمى سازد.

ـ شوربخت ترين مردم , كسى است كه هوسش بر او چيره آيد و در نتيجه دنيايش بر او مسلطشود و آخرت خود را تباه سازد.

ـ دربـاره بعثت پيامبر(ص ) ـ : خداونددر روزگارى او را برانگيخت كه مردم گمراه و سرگردان بـودنـد و در فـتنه و فساد دست و پامى زدند هوس ها آنان را دلباخته خود كرده و از راه به درشان برده بود.

ـ پـيامبر خدا(ص ): خداوند عزوجل مى فرمايد: به عزت و جلالم سوگند هيچ بنده اى دلخواه خود را بر دلخواه من مقدم ندارد, مگر اين كه كار او را پريشان سازم و دنيايش را بر وى نابسامان كنم و دلش را به آن مشغول گردانم و از دنيا به او ندهم , مگر همان چه برايش مقدركرده ام .

چيره آمدن خرد بر هوس

ـ امام على (ع ): بردبارى پرده اى پوشان است و خرد شمشيرى بران پس عيب هاى خود را با بردبارى بپوشان و با خرد خود به جنگ هوست برو.

ـ رستگار شد, آن كه بر هوس خويش چيره گشت و انگيزه هاى نفسانى اش را مهار كرد.

ـ هر كه دوستدار رسيدن به درجات بلند است , بايد بر هوس خويش چيره آيد.

ـ امـام باقر(ع ): با راهنمايى عقل ,خودت را از خطر هوس نگه دار و در هنگام چيرگى هواى نفس بارهجويى از دانش , ايستادگى كن .

ـ امام على (ع ): بنده هرگز حقيقت ايمان را كامل نگرداند, مگر آن گاه كه دينش را بر هوس خود ترجيح دهد و هرگز به هلاكت نيفتد, مگر آن گاه كه شهوت خود را بر دينش برگزيند.

ـ پـس , اى بندگان خدا, برحذر باشيد, همچون حذر كردن كسى كه بر نفس خويش چيره است و شهوت خود را جلوگير است و با ديده خردش مى نگرد.

ـ ولـيـكـن , هيهات كه هوا و هوس من بر من چيره آيد و آزمندى و طمع مرا به برگزيدن غذاهاى لذيد بكشاند.

ـ اى بـنـدگان خدا, از محبوبترين بندگان خداوند در پيشگاه او كسى است كه خدا او را در برابر نـفـسـش يـارى رساند او ازمعدن هاى دين خدا و پايه هاى استوار زمين است , خويشتن را ملزم به پيروى از عدالت كرده ونخستين گام عدل او, زدودن هوا و هوس از نفس خود است .

/ 85