آخرين گفتار آلوسى - پژوهش پیرامون آیه تطهیر و شبهات مطرح شده پیرامون آن نسخه متنی

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

پژوهش پیرامون آیه تطهیر و شبهات مطرح شده پیرامون آن - نسخه متنی

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
لیست موضوعات
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

آخرين گفتار آلوسى

آلوسى اشكالهاى ديگران را يكبار ديگر جمع كرده با عبارت خود بيان مى كند و مى گويد: انچه براى من آشكار مى شود كه مراد از اهلبيت كسانى هستند كه مزيد علاقه اى به پيامبر و نسبت قوى و نزديكى با او داشته باشند بگونه اى كه اجتماع آنان و سكونتشان با پيامبر(ص) در يك خانه قبيح نباشد و در اين اهلبيت همسران و چهار نفر اهل كساء و على(ع) داخل هستند زيرا على علاوه بر خويشاوندى با پيامبر(ص) در خانه و دامان او بزرگ شده و از او خدا نگشته و با او معامله فرزند در كودكى نمود و در بزرگى با او دامادى و برادرى كرده است.

و اراده هم در اينجا بمعنى حقيقى آن است كه فعل را بدنبال خود مى طلبد و آينه دليلى بر عصمت اهلبيت او كه هنگام نزول آيه حاضر بودند و غير آنها، نيست و نه بر حفظ ايشان از گناهان بنابر آنچه اهل سنت مى گويند دلالت دارد. نه به اين احتمال كه مراد توجيه امر و نهى و مانند آن باشد براى از بين بردن پليدى و پاك كردن به اين ترتيب كه مفعول به يريد وا محذوف دانسته وليذهب و يطهّر را در موضع مفعول به قرار دهيم اگرچه در آن اشكالى نيست و گروهى هم آنرا پذيرفته اند.

بلكه به اين خاطر معنى بنابر چيزى كه بذهن مى رسد و اقتضاء واقع شدن جمله در محل تعليل براى امر و نهى آن را مى طلبد، چنين است كه خداوند شما را نهى كرده و امر نموده زيرا او با امر و نهى شما مى خواهد پليدى را از وجودتان دور سازد و پاكيزه تان گرداند و در اين مطلب غايت مصلحت براى شماست. و با اين كار نمى خواهد شما را امتحان كند و بدون فايده اى كه عايد شما شود تكليفتان نمايد.

و جمله بر معنى شرط است يعنى مى خواهد با نهى شما و امرتان رجس را زا شما ببرد و تطهيرتان نمايد اگر پذيراى امر و نهى او بوده باشيد اين معنا ضرورى است زيرا سياق كلام مانند قول كسى است به جماعتى كه مى داند هرگاه آب بنوشند از آنان وفع تشنگى مى شود بگويد: مسلماً خداوند اراده كرده با آب كه عطش را از شما ببرد زيرا معنى اين جمله چنين است كه مسلماً خداوند سبحان مى خواهد با آب كه از شما عطش را ببرد اگر آنرا بنوشيد، پس مراد بردن عطش به شزط نوشيدن آب توسط مخاطبين است نه بردن عطش (آب بنوشيد يا خير) و معنى آيه اين مى شود كه پس از عمل به امر و نهى الهى اذهاب رجس و تطهير تحقق خواهد يافت زيرا مراد اذهاب ذكر شده بشرط متابعت امر و نهى است و آن اذهاب متحقق الوقوع خواهد بود پس از تحقق شرط آن و تحقق شرط هم معلوم نيست زيرا امر اختيارى است و متعلّق اراده خدا نمى باشد و مراد از رجس گناه است و اذهاب آن يعنى از بين بردن مبادى آن با تهذيب نفس و اينكه نيروهاى نفس مثل قوه، شهوانيه و غضبيه را بگونه اى قرار دهد كه از آن گناهانى مثل زنا و قتل نفس و غير اينها صادر نشود نه اينكه همان گناه از بين برود بعد از تحقق آن رد خارج و صدور آن از شخص مذكور زيرا اين از بين بردن معقول نيست مگر بمعنى محو آن از نامه اعمال و مؤاخذه نكردن شخص بر آن.(57)

گرچه مطالب او را قبلاً كه تفصيل پاسخ گفته ايم اما چند نكته در گفته هاى اوست كه ناگزيريم به آنهااشاره كنيم:

اثبات كرديم كه دليلى عصمت در آيه وجود دارد و بالتبع حفظ از گناهان را شامل خواهد بود. اما تشيبهى كه نمود با مثال نوشيدن آب مثال مخدوشى است زيرا در آن سبب و وسيله تحقق اراده مذكور است آن نوشيدن آب مباشد اما در اينجا هيچ حكمى را بيان ننموده كه بر اساس آن بخواهيم اذهاب رجس را مشروط به متابعت او امر و نواهى كنيم و حمل بر مطلق اولى از حمل برمقيد است.

و ثانياً همه اين اشكال ها منبر تشريعى دانستن اراده در آيه است كه قبلاً گفتيم اين نظريه صحيح نبوده و منظور اراده تكوينى است. و آخر گرچه اثبات مدعا از راه ديگر شد اما اگر فرضاً هم بگوييم مشروط و سبب تحقق مشروط حاصل است زيرا در احاديث آمده است كه حافظين على عليه السلام از او هيچ گناهى را ثبت نمى كنند و يا جملاتى مثل الحق مع على و دعاى پيامبر و فرمايش ايشان انا اهل بيتى مطهرون من الذنوب و هزاران نمونه ديگر نشانه تحقق اين مشروط است( بزعم آلوسى)

/ 30