قرآنما امانت [الهى و بار تكليف] را بر آسمانها و زمين و كوهها عرضه كرديم ؛ پس از برداشتن آن سر باز زدند و از آن هراسناك شدند ؛ و[لى] انسان آن را برداشت . راستى او ستمگرى نادان بود .الف : بزرگ ترين مصيبتحديث817 . امام على عليه السّلام : بزرگ ترين مصيبت ، نادانى است .818 . امام على عليه السّلام : از بزرگ ترين مصيبتها ، چيرگى نادانى است .819 . امام على عليه السّلام : بدترين مصيبتها ، نادانى است .820 . امام صادق عليه السّلام : هيچ بدبختى يى ، بزرگ تر از نادانى نيست .ب : ناگوارترين بيمارى821 . امام على عليه السّلام : ناگوارترين بيمارى ، نادانى است .822 . امام على عليه السّلام : نادانى ، بدترين بيمارى است .823 . امام على عليه السّلام : هيچ بيمارى يى ، ناتوان كننده تر از نادانى نيست .824 . امام على عليه السّلام : نادانى بيمارى و سستى است .825 . امام على عليه السّلام : نادانى در انسان ، از خوره براى بدنْ زيانبارتر است .ج : بدترين تنگدستى826 . پيامبر صلّى الله عليه و آله : اى على ! هيچ تنگدستى يى ، بدتر از نادانى نيست .827 . امام على عليه السّلام : هيچ سرمايه اى به سان خردمندى نيست و هيچ تنگدستى يى ، مانند نادانى .828 . امام على عليه السّلام : هيچ بى نيازى يى ، براى نادان نيست .د : زيانبارترين دشمنان829 . پيامبر صلّى الله عليه و آله : دوست هر انسانى خِرَد اوست و دشمن او نادانى اش .830 . پيامبر صلّى الله عليه و آله : . . . آنكه فهمش به او سود نرساند ، نادانى اش به او آسيب رساند .831 . امام على عليه السّلام : هيچ دشمنى ، زيانبارتر از نادانى نيست .832 . امام على عليه السّلام : نادانى ، كشنده ترين دشمن است .833 . امام عسكرى عليه السّلام : نادانى ، دشمن است ، و بردبارى حكمرانى است .هـ : رسواترين كار زشت834 . امام على عليه السّلام : هيچ كار زشتى ، رسوايى اش بيش از نادانى نيست .835 . امام على عليه السّلام : در زشتى نادانى ، همان بس ، كه نادان از آن بيزارى مى جويد .836 . امام على عليه السّلام ـ در حكمتهاى منسوب به ايشان ـ : چقدر زشت است براى انسانِ خوش چهره كه نادان باشد مانند خانه زيبايى كه ساكنانش پليد باشند و يا باغى كه جغد ، آن را آباد كند . يا گله شترانى كه گرگى از آن پاسدارى كند .2 / 2
سرزنش نادان
قرآنقطعاً بدترين جنبندگان نزد خدا ، كَران و لالانى اند كه نمى انديشند .حديث837 . پيامبر صلّى الله عليه و آله : خداوندِ متعال، بنده اى را خوار نكرد، مگر آنكه او را از دانش و ادبْ محروم ساخت .838 . امام على عليه السّلام : هنگامى كه خداوند بنده اى را خوار كند ، دانش را از او بازدارد .839 . پيامبر صلّى الله عليه و آله : دلى كه در آن حكمت نيست ، مانند خانه ويران است ؛ پس بياموزيد و تعليم دهيد ؛ بفهميد و نادان نميريد . به راستى كه خداوند، بهانه نادانى را نمى پذيرد .840 . پيامبر صلّى الله عليه و آله : پارساى نادان ، ريشخند شيطان است .841 . امام على عليه السّلام : بلندى و بزرگى جسم، سودى ندارد، هنگامى كه دلْ در زيان است .842 . امام على عليه السّلام : مبغوض ترينِ بندگانْ نزد خداوند متعال ، نادان است ؛ چرا كه خداوند، او را از نعمت عقل كه بر همه بندگانش ارزانى داشته ، محروم كرده است .843 . امام على عليه السّلام : كار نادان ، زيان است و دانش او گمراهى است .844 . امام على عليه السّلام : بدبخت ترين مردمان ، نادان است .845 . امام على عليه السّلام : نادان ، مرده اى است ميان زندگان .846 . امام على عليه السّلام : نادان، كوچك است ، گرچه پير باشد، و دانشمند، بزرگ است، گرچه خردسال باشد .847 . امام على عليه السّلام : نادانى، سنگى است كه از آن آب نجوشد و درختى است كه چوبش سبز نگردد و زمينى است كه سبزه در آن نرويد .848 . امام على عليه السّلام : نادان، در هر حالتى در زيان است .849 . امام على عليه السّلام : هر نادانى، فتنه زده است .850 . امام على عليه السّلام : نادان، سرگردان است .851 . امام على عليه السّلام : سيطره نادان ، عيبهايش را آشكار كند .852 . امام على عليه السّلام : نعمت در دست نادان ، مانند گلزارى است در زباله دان .853 . امام على عليه السّلام : هر چه نعمتهاى نيكو در دست نادان باشد ، بر زشتى او بيفزايد .854 . امام على عليه السّلام : دولت نادان، مانند غريبى است كه براى نقل مكانْ در حركت است .855 . امام على عليه السّلام : به آنكه از خِرَد بى بهره است، اميدوار مباش .856 . امام على عليه السّلام : زبان نيكوكار ، از سبكى نادانْ ابا مى كند .857 . امام على عليه السّلام : جز تيزى شمشير، نادان را باز ندارد .858 . امام على عليه السّلام ـ در توبيخ مردمان بصره پس از واقعه جمل ـ : زمين شهر شما به آب، نزديك و از آسمان، دور است . عقلهاى شما سَبُك و بردبارى شما آشفته گشت . پس براى تيرانداز ، نشانه و براى خورنده ، لقمه، و براى درنده ، شكاريد .859 . امام على عليه السّلام : با دوست نادانْ همنشينى مكن و از او بپرهيز . چه بسيار نادانانى كه هنگام دوستى ، انسانهاى بردبار را به نابودى كشاندند .860 . امام باقر عليه السّلام : به راستى دلى كه در آن دانش نيست؛ مانند سراى ويرانى است كه آباد كننده اى ندارد .861 . امام عسكرى عليه السّلام : تربيت نادان و بازگرداندن آنكه به چيزى عادت كرده، از عادتشْ معجزه است .862 . لقمان عليه السّلام : اگر حكيمى تو را كتك زند و تو را بيازارد ، بهتر از آن است كه شخص نادانى تن تو را با روغنى خوشبو روغنْ مالى كند . ر . ك : ص 85 «زنهار از كنار نهادن خردورزى ». 2 / 3
گوناگون
863 . پيامبر صلّى الله عليه و آله : خداوند به سبب جهلْ هيچ كس را عزيز نكرد و به سبب بردبارى، هيچ كس را خوار ننمود .864 . امام على عليه السّلام : ناآگاهى به فضيلتها ، از زشت ترين رذيلتهاست .865 . امام على عليه السّلام : نادانى و بخل ، بدى و زيان است .866 . امام على عليه السّلام : هيچ دوستى بدتر از نادانى نيست .867 . امام على عليه السّلام : نادانى ، سربار است .868 . امام على عليه السّلام : هيچ آيينى، با جهل و نادانىْ رُشد نكند .869 . امام على عليه السّلام : به راستى كه شما با نادانى به هيچ خواسته اى نرسيد و با آن به هيچ سببى از اسباب خوبى دست نيابيد ، و به هيچ مقصد آخرتى هم نائل نگرديد .870 . امام على عليه السّلام : به راستى كه بى رغبتى در نادانى ، به اندازه رغبت در خردمندى است .
لطفا منتظر باشید ...
