لطفا منتظر باشید ...
مقدمه
درمقدمه كتاب «العلم و الحكمة في الكتاب
والسنة» يادآور شديم كه براى تكميل مباحث
آن، بايد به كتاب «العقل و الجهل في
الكتاب والسنة» مراجعه كرد. اينك اين
كتاب به عنوان پنجمين اثر از موسوعه «ميزان
الحكمة» به چاپ مى رسد .اين كتاب از لابه لاى آيات و روايات، نكته
هاى جديدى را در حوزه معرفت عرضه مى دارد،
بدان اميد كه جايگاه مناسب را نزد صاحبان
دانش و حكمت بيابد .يادآورى اين نكته لازم است كه بخش اوّل
اين كتاب با همكارى فاضل ارجمند جناب
آقاى رضا برنجكار و بخش دوم آن با مساعدت
فاضل ارجمند جناب آقاى عبدالهادى مسعودى
به ثمر رسيده است كه بايد از آنان و تمامى
برادرانى كه در آماده سازى اين اثر سهيم
بوده اند، سپاسگزارى نمود .در پايان اشاره مى كنيم كه روش ما در
گزينش و ثبت نشانى در اين موسوعه، از اين
قرار است :1 . تلاش شده تا تمامى روايات مربوط به يك
موضوع، از مصادر روايى شيعه و اهل سنّت،
پس از فيش بردارى مستقيم، با كمك گرفتن از
نرم افزارهاى رايانه اى گرد آيد و سپس،
جامع ترين ، استوارترين و كهن ترين مصدر
گزينش شود .2 . از تكرار روايات پرهيز شده است؛ مگر در
موارد ذيل :الف . متنها كاملاً
متفاوت و مروى عنه متعدد باشد ،ب . نكته
مهمى در تفاوت واژه ها و الفاظْ نهفته
باشد ،ج . تفاوت لفظى در متون
شيعى و سنّى وجود داشته باشد ،د . متن
روايت، كمتر از يك سطر و مربوط به دو باب
باشد .3 . در صورتى كه متنهايى از پيامبر صلّى
الله عليه و آله و ديگر معصومان نقل شده
باشد ، حديث پيامبر صلّى الله عليه و آله
در متن مى آيد و روايت ساير معصومان در
پاورقى .4 . پس از ذكر آيات در هر موضوع ، روايات به
ترتيب معصومان عليهم السّلام از پيامبر
صلّى الله عليه و آله تا امام دوازدهم،
نقل مى گردد ؛ مگر آنكه روايتى در تفسير
آيه وارد شده باشد كه بر تمامى روايات،
مقدّم مى شود و يا آنكه تناسب موضوعى
روايات، اين ترتيب را بر هم زند .5 . در ابتداى روايات، فقط نام رسول خدا و
ديگر معصومان ذكر مى شود؛ مگر آنكه راوى ،
ناقل فعل معصوم باشد يا سؤال و جوابى در
ميان باشد، و يا آنكه راوى، لفظى را در
متن آورده كه سخن مروى عنه نيست .6 . با توجّه به تعدّد اسامى معصومان عليهم
السّلام نام واحدى براى آنها انتخاب شده
كه در ابتداى روايت ذكر مى شود .7 . مصادر روايات، در پاورقى و به ترتيب
معتبرترين مصدر، تنظيم شده است .8 . در صورتى كه دسترسى به منابع اوّليه،
ممكن باشد، حديث از مصادر اوّليه نقل مى
گردد؛ مگر نشانى بحار الأنوار در احاديث
شيعه و كنزالعمّال در احاديث اهل سنّت كه
در پايانْ نشانى آن خواهد آمد .9 . پس از ذكر مصادر، گاه ارجاعاتى به برخى
از منابع با تعبير «راجع» داده شده است.
در چنين مواردى، متن ارجاعى، تفاوت فاحشى
با متن نقل شده داشته است .10 . ارجاعاتى كه به ابواب ديگرِ اين كتاب
داده شده، به جهت تناسب محتوايى ميان
روايات آنهاست .11 . درآمد ، توضيحات و جمع بندى هايى در
پايان برخى فصول و ابوابْ ذكر شده كه چشم
انداز كلّى روايات كتاب و باب، و گاه حل
پاره اى از دشوارى هاى موجود در احاديث را
نشان مى دهد .12 . و مهمْ ترين نكته اينكه تلاش شده حتى
المقدور از طريق تأييد مضمون احاديث باب،
به وسيله قرائن عقلى و نقلى، تحصيلِ نوعى
وثوق به صدور مجموعه آنها امكان پذير
باشد .
محمد
محمدى رى شهرى - 8 صفر 1419
