انسان ضمن بهرهگيري از اسباب حصول علم و معرفت، به وجود شرايط وزمينههايي كه او را در مسير معرفت صحيح ياري ميرسانند و نيز رفع موانعيكه گاه در مسير شناخت بروز ميكنند و وي را از معرفت صحيح باز ميدارند،نيازمند است. اميرمؤمنان علي(ع) در فرازهاي فراواني از كلام گوهربارش بهاين شرايط و موانع اشاره ميكند. در نگاه آن حضرت، شرايط و موانع معرفتعبارت است از: