دانشوران، از نظر اخلاق پاكترين مردم هستند و از همه كمتر طمعميورزند دانشوران نمونهها و الگوهاي بارز اخلاقي الهي و انساني در، همه زمينههابويژه عدالت زهد و رضايت از پروردگار ميباشند. در اين باره امام علي(ع)ميفرمايد:او (عالم رباني) خود را به عدالت وا داشته و آغاز عدالت او از آن كههواي نفس را از دل بيرون رانده است.كسي كه معرفتش صحيح باشد جان و همتش از دنياي فاني روي گرداناست.داناترين مردم به خدا، خشنودترين آنها به قضاي او است.
4. اخلاص و هماهنگي با عمل در عمل
او (عالم رباني) حق را ميشناساند و به آن عمل ميكند. كار خيري نيستمگر كه به آن قيام ميكند. او براي خدا اعمال خويش را خالص كرد، آنچنانكه خدا پذيرفته است.بنابراين عمل و رفتار دانشور حقيقي براساس معرفت، و به هدف جلبرضايت و خشنودي معشوق يگانه عالم، خداي متعال است.
5. دعا و ياد خداوند
او (عالم رباني) پيوسته بياد خدا است. داناترين شما كسي است كهبيشترين درخواست را از خدا داشته باشد.آري، دانشور حقيقي به خطرات دروني و بروني كه جايگاه والاي او راتهديد ميكند به خوبي آگاه است؛ از اين رو پيوسته به ياد يگانه تكيهگاهمطمئن در جهان هستي است و فيض بيپايان او را ميجويد، تا ضمن خفظموقعيت خويش به مدارج عاليتري از علم و عمل نايل آيد.
6. تخصص علمي
او (عالم رباني) نفس خود را براي خداوند به انجام بالاترين كارها گماشتهاست؛ بهگونهاي كه جواب هر مسألهاي را صادر ميكند و هر فرعي را به اصلشباز ميگرداند.
7. ظرفيت علمي بيپايان
از افزوني علم تو اين است كه دانش خود را اندك بشماري.دانشوران حقيقي در برابر ژرفاي بيكران محصولات علم خود را ناچيزمييابد، اين واقعيت شگرفت و مستمر عطش پايان ناپذيري بهوجود ميآوردكه هيچگاه در راه تحصيل معرفت بيشتر از پاي نمينشيند. امام علي(ع) دراينباره ميفرمايد:دو گرسنه هرگز سير نشود، جوينده علم و جوينده مال.از اين رو دانشوران حقيقي با بوستانهاي كتاب مأنوسند و از انوع گلهايهميشه بهار كتاب و ميوههاي پيوسته شاداب آن خوشه ميچينند و شهد وعصاره آنها را با كمال مسرّت در اختيار دانش پژوهان قرار ميدهند.امامعلي(ع) درباره نمونههاي بارز اين نوع دانشوران ميفرمايد: