لطفا منتظر باشید ...
تكامل تاريخ ( 2 )
اين بحث " تكامل و پيشرفت " نشان مي دهد كه خود مؤلف هم در يك بن بستي گرفتار است كه ما پيشرفت را چه تعريف كنيم و در چه جهتي بدانيم و قهرا تا مفهوم پيشرفت روشن نشود مفهوم انحطاط روشن نمي شود به علاوه اين نظريه اي كه بعضي مي گويند " تمدن غرب رو به انحطاط است " منظورشان چيست ؟ در چه جهت در انحطاط است ؟ اين بحث در اينجا بحث خيلي سر در گمي هست . در زبان عربي دو لغت نزديك به يكديگر داريم ، يكي لغت " تمام " و ديگر لغت " كمال " و در مقابل هر دو هم كلمه " نقص " به كار برده مي شود مي گوييم تام و ناقص ، يا مي گوييم كامل و ناقص آيا اين دو لغت يك مفهوم و يك معنا دارد ؟ تام يعني كامل و كامل يعني تام ؟ يا ايندو با همديگر فرق دارند ؟ مي گويند كه ايندو با همديگر فرق دارند و اين نكته اي بوده كه از قديم به آن توجه داشته اند از جمله بوعلي در " شفا " به مناسبت خاصي كه فلاسفه تقسيمي مي كنند در موجودات ، مي گويند موجودات بر چند قسمند يا تامند يا ناقص يا مستكفي و يا فوق التمام اين بحث را مطرح مي كند كه فرق ميان تام و كامل چيست ؟ و همين بحث به مناسبتي در تفسير آمده يعني بحث قرآني شده است ، چون در آيه كريمه آمده است :اليوم اكملت لكم دينكم و اتممت عليكم نعمتي و رضيت لكم الاسلام دينا ( 1 ) . دين شما را كامل كردم و نعمت را تمام كردم در مورد كلمه " دين " لفظ " اكمال " آمده است و در مورد " نعمت " كلمه " اتمام " تفسير الميزان نيز در ذيل همين آيه اين بحث تمام و كمال را مطرح كرده كه فرق اين دو با يكديگر چيست ؟ من الان دقيقا يادم نيست كه در تفسير الميزان چه مطلبي هست ولي علي الظاهر همين چيزي است كه اكنون عرض مي كنم . يك شي ء اگر مركب باشد از يك سلسله اجزاء ، چنانچه فاقد يك يا چند جزء از اجزاء لازم باشد مي گوييم ناقص است ، و اگر همه اجزاء را داشته باشد مي گوييم تمام است مثلا يك خانه براي اينكه خانه بشود به اجزائي نياز دارد از پايه و ديوار و سقف گرفته تا لوازم اولي مثل لوله كشي و سيم كشي تا وقتي كه يك يا چند تا از اينها نباشد ، مي گوييم هنوز ساختمان ناقص است ، وقتي كه همه اجزاء به آخر رسيد مي گوييم آلان اين ساختمان تمام است پس " تمام " را در جايي مي گوييم كه يك " كل " موجود باشد مركب از اجزاء ، وقتي كه جامعه همه اجزاء باشد به آن مي گوييم " تما " ، اگرفاقد باشد مي گوييم ناقص ( در مقابل تمام ) بنابراين اگر بچه اي متولد بشود در حالي كه يك انگشت نداشته باشد يا كور مادرزاد متولد بشود ، مي گوييم ناقص متولد شده ولي اگر اينجور نباشد بلكه نقطه مقابلش باشد و همه اركان و عناصرش وجود داشته باشد مي گوييم تمام خلقت متولد شده است . و اما كامل در مقابل ناقص ، معني ديگري دارد . يك شي ء كه از نظر1. مائده / . 3
