لطفا منتظر باشید ...
گفتار فاطمه به ابوبكر و عمر
هنگامى كه فاطمه (س) در بستر رحلت قرار گرفت به على (ع) وصيت كرد: جريان زندگى او را مخفى بدارد، و بيمارى شديد او را به هيچكس اطلاع ندهد. امام على (ع) طبق وصيت او عمل كرد. على (ع) به تنهائى از فاطمه (س) پرستارى مى كرد، و اسماء بنت عُمَيس (كه آن وقت همسر ابوبكر بود) در پنهانى، على (ع) را در پرستارى فاطمه (س) كمك مى نمود، تا وصيت زهرا (س) (در مخفى نگهداشتن بيمارى) حفظ شود. و پيامبر (ص) به اين بيمارى خبر داده بود، چنانكه به ظلمهائى كه بر او وارد شد. خبر داده بود. سپس درد شديد بيمارى بر فاطمه (س) چيره شد، خداوند (در عالم معنى) حضرت مريم (س) را فرستاد تا از فاطمه (س) پرستارى كند و با او مأنوس باشد... ابوبكر و عمر از شدّت بيمارى فاطمه (س) آگاه شدند، به عنوان عيادت به در خانه ى زهرا (س) آمدند، اجازه ى ورود خواستند، ولى فاطمه (س) اجازه نداد. عمر با على (ع) ملاقات كرد و به على (ع) عرض نمود: «همانا ابوبكر پيرمرد نازكدل است، و رفيق غار (صور) پيامبر (ص) و از اصحاب آن حضرت مى باشد.، و چندين بار با او به اينجا آمده ايم و اجازه طلبيديم، ولى فاطمه (س) اجازه نداده است، اگر صلاح مى دانى از حضرت زهرا (س) براى ما اجازه بگير، تا بيائيم و احوال او را بپرسيم». على (ع) فرمود: بسيار خوب، بلكه اجازه بگيرم. آنگاه امير مؤمنان (ع) نزد فاطمه (س) آمده و فرمود: اى دختر رسول خدا، مى دانى كه اين دو نفر چندين بار خواسته اند به حضور شما برسند، ولى شما آنها را رد كرده اى و به آنها اجازه نداده اى، آنها از من خواسته اند كه از شما خواهش كنم به آنها اجازه بدهى. فاطمه (س) فرمود: «سوگند به خدا به آنها اجازه نمى دهم و با آنها حتى يك كلمه سخن نمى گويم تا پدرم رسول خدا (ص) را ملاقات كنم، و آنچه را كه نسبت به من روا داشتند، به رسول خدا (ص) شكايت نمايم. على (ع) فرمود: «من از طرف آنها ضامن شده ام كه از تو اجازه بگيرم». فاطمه زهرا (س) به على (ع) عرض كرد: اِنْ كُنْتَ قَدْ ضَمِنْتَ لَهُما شَيْئاً فَالْبَيْتُ بَيْتُكَ وَالنِّساءُ تتبعُ الرِّجالَ لا اُخالِفُ عَلَيْكَ بِشَيْ ءٍ فَاَذِّنْ لِمَنْ اَحْبَبْتَ. :«اگر از طرف آنها چيزى را ضامن شده اى، خانه، خانه ى تو است و زنان از مردانشان پيروى مى كنند، و من با رأى تو در هيچ چيز مخالفت نمى كنم، آنچه را دوست دارى اجازه بده. على (ع) از خانه بيرون آمد و به ابوبكر و عمر، اجازه داد، آنها وارد خانه شدند، وقتى كه نگاهشان به فاطمه (س) افتاد، سلام كردند. و لى فاطمه (س) جواب سلام آنها را نداد، و روى خود را از آنها برگردانيد، آنها به روبروى آن حضرت گرديدند، فاطمه (س) باز روى خود را از آنها برگردانيد، و اين موضوع چند بار تكرار شد، آنگاه به على (ع) عرض كرد: «روى مرا بپوشان»، و به بانوانى كه حاضر بودند فرمود: روى مرا برگردانيد، وقتى كه روز او را برگرداندند، باز آن دو نفر، روبروى زهرا (س) آمدند، و خواهش كردند كه فاطمه (س) از آنها راضى گردد، و گذشته ها را ببخشد. فاطمه (س) فرمود: «شما را به خدا سوگند مى دهم، آيا بياد داريد كه پدرم رسول خدا (ص) درباره ى موضوعى كه براى على (ع) پيش آمده بود، شما را نيمه شب به حضور طلبيد؟» آنها گفتند: آرى، آن شب را بياد داريم. فاطمه (س) فرمود: شما را سوگند به خدا مى دهم آيا از پيامبر (ص) شنيديد كه مى فرمود: فاطِمَةٌ مِنّىِ وَ اَنَا مِنْها، مَنْ آذاها فَقَدْ آذانِى وَ مَنْ آذانِى فَقَدْ آذَى اللَّه... :«فاطمه، پاره ى تن من است، و من از او هستم، كسى كه او را بيازارد، مرا آزرده است، و كسى كه مرا بيازارد، خدا را آزرده است، و كسى كه بعد از رحلت من، او را بيازارد مانند آنست كه در حيات من او را آزرده است، و كسى كه در حيات من او را بيازارد، مانند آنست كه بعد از مرگم او را آزرده است؟!» گفتند: آرى شنيده ايم. فرمود: حمد و سپاس خدا را، سپس متوجه خدا شد و عرض كرد: «خدايا من تو را گواه مى گيرم، و اى كسانى كه در اينجا حضور داريد شما نيز گواهى دهيد كه: اين دو نفر هنگام زندگيم، و وقت مرگم، به من آزار رساندند، سوگند به خدا با آنها حتى يك كلمه سخن نمى گويم تا با پروردگارم ملاقات كنم و از ستمهائى كه از ناحيه ى شما به من رسيده، به خدا شكايت نمايم» و طبق روايت ديگر، فاطمه (س) دستهايش را به سوى آسمان بلند كرد و گفت: خدايا اين دو، مرا آزردند، شكايت خودم را در مورد آنها به پيشگاه تو و رسول تو مى آورم، و سوگند به خدا، هرگز از شما (دو نفر) راضى نمى شوم، تا با پدرم رسول خدا (ص) ملاقات نمايم و رفتار شما را به آن حضرت خبر بدهم، تا او بين من و شما داورى كند. در اين هنگام ابوبكر فرياد زد: واى بر من، آه از عذاب الهى...!! اى كاش مادرم مرا نزائيده بود. عمر به ابوبكر گفت: از مردم در شگفتم كه چگونه تو را رهبر خود ساختند، تو يك پير فرتوتى هستى كه از خشم يك زنى، بى تاب مى شود، و از خشنودى زنى، شاد مى گردى، مگر چه خواهد شد اگر كسى زنى را به خشم آورد؟ آنگاه آن دو نفر برخاستند و رفتند. [الامامة والسياسه ابن قتيبه دينورى (متوفّى 270 ه.ق) ج 1 ص 14 ط مصر (مترجم).] در اين هنگام فاطمه (س) به على (ع) گفت: آيا آنچه را خواستى بجاى آوردم (اجازه ى ورود به خانه به آنها دادم). على (ع) فرمود: آرى. فاطمه (س) گفت: اكنون اگر چيزى از تو بخواهم انجام مى دهى؟ على (ع) فرمود: آرى. فاطمه (س) فرمود: من تو را به خدا سوگند مى دهم كارى كنى كه آن دو نفر بر جنازه من نماز نخوانند، و كنار قبرم توقّف ننمايند.دستور ساختن تابوت پوشاننده
روايت شده: فاطمه (س) به اسماء بنت عُمَيْس فرمود: من ناپسند مى دانم آنچه را كه با آن جنازه ى زنان را حمل مى كنند [گويا تابوت آن زمان همانند نردبانى بدون ديوار بوده، و جنازه را روى آن مى گذاشتند، و جنازه مشخّص مى شد.] كه پارچه اى روى جنازه ى آنها مى اندازند و جسم آنها از زير پارچه پيدا است، و هر كس آن را ديد تشخيص مى دهد كه مرد است يا زن، من ضعيف شده ام و گوشت بدنم گداخته شده، آيا چيزى نمى سازى كه مرا بپوشاند. اسماء گفت: آن زمان كه در حبشه بودم [اسماء همسر جعفر طيّار بود، و حدود پانزده سال همراه جعفر در حبشه به سر برد و بعد از شهادت جعفر، همسر ابوبكر شد، محمد بن ابوبكر پسر او است (مترجم).] مردم حبشه براى حمل جنازه چيزى را كه پوشاننده بدن بود ساخته بودند، اگر مى خواهى مثل آن را بسازم. فاطمه (س) فرمود: آن را بساز. اسماء تختى طلبيد و آن را به رو انداخت، سپس چند چوب از شاخه ى خرما طلبيد و آن را بر پايه هاى آن تخت، استوار كرد و سپس پارچه اى روى آن كشيد (شبيه عِمارى درآمد) و به فاطمه (س) عرض كرد: تابوتهاى مردم حبشه، اين گونه است. فاطمه (س) آنرا پسنديد و به اسماء فرمود: خدا تو را از آتش دوزخ محفوظ بدارد، مانند اين تابوت براى من بسازد و مرا با آن بپوشان. و نقل شده وقتى كه حضرت زهرا (س) آن تابوت را ديد خنديد، با توجه به اينكه بعد از رحلت رسول خدا (ص) هيچگاه تبسّم (لبخند) نكرده بود و فرمود: اين تابوت، چقدر زيبا و نيكو است كه مانع مشخص شدن زن و مرد مى شود! [كشف الغمّه ج 2 ص 67 به نقل از ابن عبّاس.]عيادت بانوان مهاجر و انصار از حضرت زهرا و خطبه ى آن حضرت
در كتاب احتجاج طبرسى (ج 1 ص 147) از سُويد بن غفله نقل شده، هنگامى كه حضرت فاطمه (س) در بستر وفات قرار گرفت، زنان مهاجر و انصار به عيادت او آمدند و عرض كردند: اى دختر پيامبر (ص) چگونه صبح كردى در مورد اين بيمارى كه دارى؟ فاطمه (س) پس از حمد و ثناى الهى، و درود بر پدرش رسول خدا (ص) (مطالبى فرمود كه خلاصه اش اين است): فرمود: صبح نمودم كه به خدا سوگند دنياى شما را نمى پسندم، و مردهاى شما را دشمن دارم، پس از آنكه آنها را در زير دندان خود آزمودم و از دهانم بيرون افكندم، و پس از آنكه آنها را با محك آزمايش، شناختم و با آنها دشمن شدم. چقدر زشت است: كُند شدن شمشيرها بعد از تيزى آنها (نصرت مردان شما از اسلام در آغاز، و سستى آنها در زمان حاضر). چقدر زشت است: بازيچه انگاشتن امور، بعد از جديّت (و استقامت مردان شما در آغاز، و بى تفاوتى آنها در زمان حاضر). چقدر زشت است: كه انسان پس از ايمان، از مرز دين خارج گردد. چقدر بد است: پيروزى از هوسهاى نفسانى و لغزيدن و به دنبال آن دستخوش عذاب الهى شدن. چه بسيار زشت است: كيفر سخت الهى براى اين گروه كه (بر اثر عدم دفاع از حقوق ما) خود را مستحق عذاب هميشگى آخرت نمودند، ناگزير بار سنگين عذاب را بر گردن آنها افكندم، و ننگ اعمال زشتشان را بر اطراف آنها انداختم، آنها را رها ساختم، و ننگها را مانند لباس بر اندام آنان پوشاندم. پس از رحمت وسيع خداوند، بريده و دور باد رحمت الهى از آن قومى كه به ما ستم نمودند، واى بر آنها كه مقام رهبرى را از كوههاى سطبر و استوار رسالت برگرفتند، و پايه هاى نبوّت و هدايت و محل نزول جبرئيل را از صاحب حقش محروم نمودند. آگاه باشيد: كردار مردان شما زيانى آشكار است، چرا كه آنها از ابوالحسن على (ع) روى گردانيدند، سوگند به خدا روى گردانى آنها از على (ع) به اين خاطر است كه شمشير على (ع) در ميدانهاى نبرد، تيز و كوبنده بود، او باكى از مرگ نداشت و با پنجه ى پرتوان خود، دلاوران دشمن را به خاك هلاكت مى افكند، به خدا سوگند اگر آنها زمام امور امّت را بدست على (ع) مى دادند، او هر كسى را كه از راه را ست منحرف مى شد، به راه راست مى آورد، و هر كسى را كه از حجّت روشن، روى برمى تافت به سوى آن مى كشانيد، او به گونه اى با مدارا مردم را به راه راست سير مى داد كه دهان سيركننده مجروح نشود، و جانش خسته نگردد، و آنها را به آبگاه خوشگوار و فراوان وارد مى ساخت، آبگاهى كه نهرهاى آن از آب صاف، لبريز است، و اطراف آن نهرها پاك و پاكيزه است. آرى على (ع) آنها را در چنين آبگاهى سيراب مى كرد، و آشكارا و نهان آنها را نصيحت مى نمود، در صورتى كه خود آن حضرت، از دنياى آنها بهره مند نمى شد. مگر به مقدار شربت آبى كه تشنگى خود را برطرف سازد، و اندكى غذا كه گرسنگى او را رفع كند، اگر او عهده دار مقام رهبرى مى شد، انسانهاى راستين و دروغين، پارسا و حريص از همديگر جدا و آشكار مى شدند. و َ لَوْ اَنَّ اَهْلَ الْقُرى آمَنُوا وَاتَّقوْا لَفَتَحْنا عَلَيْهِمْ بَرَكاتٍ مِنَ السّماءِ وَ الارْضِ وَلكِنْ كَذَّبُوا فَاَخَذْناهُمْ بِما كانُوا يَكْسِبُونَ :«و اگر مردمى كه در شهرها و آباديها زندگى دارند، ايمان بياورند و تقوى پيشه كنند، بركات آسمان و زمين را بر آنها مى گشائيم ولى آنها (حقايق را) تكذيب كردند، ما هم آنان را به كيفر اعمالشان مجازات كرديم». (اعراف 96) و َ الَّذِينَ ظَلَمُوا مِنْ هؤلاءِ سَيُصِيبُهُمْ سَيِّئاتُ ما كَسَبُوا وَ ما هُمْ بِمُؤْمِنِينَ :«و كسانى كه از اين گروه ظلم كردند، گرفتار كيفر اعمال بد خود خواهند شد و هرگز نمى توانند از چنگال عذاب الهى بگريزند». (زُمَر 51) تقلّب روزگار را بنگر!... اى كاش مى دانستم كه اين مردم (بى وفا) به چه بناى بلندى تكيه نموده اند و به چه كسانى متمسّك شده اند، و به چه خاندانى توهين و ستم كردند، چه راهنماى بدى برگزيدند؟! آنها بر ما ستم كردند و دست از يارى ما كشيدند، سوگند به خدا شاهپرهاى نيرومند را رها كرده و به پرهاى مرغان ناتوان چسبيدند، به خاك ماليده باد آن بينى هائى كه صاحبانشان گمان مى برند كار نيكو مى كنند، ولى تبهكار جاهل هستند. اَفَمَنْ يَهْدِى اِلَى الْحقِّ اَحَقُّ اَنْ يُتَّبَعَ اَمَّنْ لا يَهِدّىَ اِلَّا اَنْ يُهْدى فَما لَكُمْ كَيْفَ تَحْكُمُونَ :«آيا كسى كه هدايت به حق مى كند، براى پيروى شايسته تر است يا آن كسى كه خودهدايت نمى شود، مگر هدايتش كنند، چه مى شود شما را؟ چگونه داورى مى كنيد؟» (يونس 35) آگاه باشيد! سوگند به جانم اين كردار (مردان) شما در رحم زمان بارور شد و سرانجام مدّت حمل به پايان مى رسد، و وقت نتيجه به پيش آيد، بنابراين با اين كردارتان، خون تازه و زهر كشنده بدوشيد، هنگام كيفر فرامى رسد آنگاه كه گمراهان به سزاى خود مى رسند، و آيندگان عاقبت پيشينيان را مى نگرند... منتظر فتنه و بلا باشيد، و خود را براى شمشيرهاى برّنده و سلطه ى ستمگران و هرج و مرج عمومى آماده سازيد كه آن ستمگران ياغى اندوخته هاى شما را چپاول كنند و اندكى براى شما بگذارند، و جمعيت شما را قتل عام نمايند، آنگاه حسرت زياد مى كشيد كه چرا از خطّ رهبرى صحيح منحرف شده ايد؟ و دلهايتان كور شده است. آيا شما را با اجبار به سوى رهبرى صحيح وادار كنيم با اينكه خودتان از پيمودن اين راه بى ميل هستيد؟.
ابلاغ پيام فاطمه توسط زنان مهاجر و انصار
سُوَيْد بن غفله مى گويد: زنان عيادت كننده، سخنان حضرت زهرا (س) را به شوهران و مردان خود رساندند، جمعى از بزرگان مهاجر و انصار براى معذرت خواهى به حضور آن بزرگوار آمدند و عرض كردند: اى سرور زنان جهان! اگر على (ع) زودتر خود را براى مقام خلافت، در معرض قرار مى داد، ما با او بيعت مى كرديم و به سوى هيچكس عدول نمى نموديم، ولى ابوبكر پيش دستى كرد و ما با او بيعت كرديم (و كار از كار گذشت). فاطمه (س) به آن عذرتراشان فرمود: «از من دور شويد، ديگر براى شما عذرى باقى نمانده، و بعد از تقصير و كوتاهى، جائى براى عذر نمى ماند (شما از آغاز چرا گول خورديد؟ آيا با آنهمه حجّت و دليل، باز بيراهه رفتن قابل عذر است؟!)پاسخ فاطمه به احوالپرسى اُمّ سَلَمه
در كتاب بحار از تفسير عيّاشى نقل شده: اُمّ سَلَمه (يكى از همسران نيك رسول خدا «ص») به عيادت فاطمه (س) آمد و عرض كرد: اى دختر رسول خدا (ص)شب را با بيمارى، چگونه به صبح آوردى؟ فاطمه (س) فرمود: صبح كردم كه خود را بين دو اندوه جانكاه مى نگرم: 1- جگرم از داغ فراق پدرم يكپارچه خون شده است. 2- دلم بر ظلمى كه به وصىّ رسول خدا (ص) شده، شعله ور شده است، سوگند به خدا به حريم ساحت مقدس امير مؤمنان على (ع) توهين كردند، آن حضرت صبح كرد در حالى كه مقام خلافت و امامت را از او ربودند، و برخلاف كتاب خدا و سنّت پيامبر (ص) رفتار نمودند، انگيزه ى اين انحراف آنها اين است كه: دلهاى آنها نسبت به على (ع) پر از كينه و عداوت بود، زيرا آن حضرت رجال آنها را در جنگ بدر و اُحُد كشت، آنها شعله هاى كينه و حسادتشان را با انتقام گيرى از على (ع) خاموش ساختند، به اين ترتيب كه حق او را غصب نمودند، و بعد از رحلت رسول خدا (ص) تير آنها به نشانه گيرى هدف پرداخت، كينه هاى انباشته و مخفى آنها بروز كرد و با دستيارهاى مفسدين و سخن چينان، به دشمنى با ما برخاستند و ما را هدف انتقامجوئيهاى خود ساختند، يكباره كمند ايمان را بريدند، و چلّه ى ايمان را از كمال ايمان قطع نمودند، و به رسالت سيّد رسولان و كفالت امير مؤمنان پشت پا زدند، پس از آنكه منافع دنياى فريباى خود را براى خود حفظ كردند، آنها به يارى طلبى على (ع) توجه نكردند، چرا كه آن حضرت پدران آنها را در جنگها و درگيريها به هلاكت رسانده بود.
