لطفا منتظر باشید ...
مساجد مدينه
بنابه گفته بورتون در صفحه 44، جلددوم، 50 تا 55 مسجد و جايگاه مقدس در مدينه ميباشد كه بيشتر اهالي
مدينه از آنان بياطلاعند و من با توجه به آنچه كه در زبان مردم است و
آن را شنيدهام بازگو ميكنم.در فاصله سه ميلي شمال غرب مدينه و
در نزديكي دشت وادي العقيق، مسجد قبلتين قرار دارد كه برخي اين نام را بر
مسجدي كه به نام مسجد التقوي در قبا است نيز ميگويند، ليكن برخي ديگر
معتقدند هنگامي كه پيامبرـصـ در خانه پير زني به نام اُمّ
مبشّر غذايي ميل نمود، براي نماز به مسجد بني سلمه عزيمت كرد و هنگامي كه در
نخستين ركعت، نماز خود را به سوي بيت المقدس برگزار نمود جبرئيل به او وحي
نمود كه روي خود را به سوي جنوب (مكه) نمايد و آنگاه او نماز خود را به سوي
قبله تازه به پايان رساند و آگاه شدم كه اين مسجد، هم اكنون داراي ساختماني
محقّر و بدون ديوار يا مناره ميباشد، علاوه بر اين مسجد ديگري به نام
مسجد بني ظفر يا مسجد البغله ميباشد و علت نام أخير او اين است كه در
سمت جنوب آن سنگي قرار دارد كه بر روي آن آثار سم قاطر پيامبر ميباشد و
اين قاطر همان چهارپايي است كه مقوقس آن را به همراه ماريه قبطيه و مركبي
(الاغي) به نام يعفور به پيامبر هديه كرد.در اين مسجد قطعه سنگ مرمري است كه
پيامبر بر روي آن نشسته و به تلاوت قرآن گوش فرا داده است. و بنا به نقل
مورّخان زنان بسياري بر روي آن نشستهاند و به بركت آن از موهبت فرزند
برخوردار شدهاند. اين مسجد در شرق بقيع قرار دارد.در دشت نزديك قبا مسجدي است به نام
«مسجد جمعه» و اين همان مسجدي است كه پيامبر پس از هجرت به مدينه، نخستين
نماز جمعه را در آن برگزار كرد و مردم را موعظه فرمود.مسجد ديگري است به نام «مسجد الفضيح»
كه اين نام به خاطر رخ دادي است كه در آنجا رخ داده است و گفته ميشود
كه روزي ابو ايوب انصاري با گروهي از دوستان خود در آنجا به شرابخواري
پرداختند و در همين هنگام خداوند نوشيدن شراب را حرام نمود و آنان شراب هاي
خود را بر زمين ريخته و از نوشيدن آن خودداري كردند و پيامبر در اين مسجد به
مدّت 6 روز به نماز پرداخت و آن هنگامي بود كه براي سركوبي يهوديان بني نظير
مشغول بود، به اين مسجد همچنين مسجدالشمس گفته ميشود; زيرا مسجدي است
كه نخستين أشعه آفتاب به آن ميتابد.در مشرق مسجد الفضيح مسجد ديگري قرار
دارد كه به «مسجد قريظه» شهرت يافته و اين نام به خاطر جايگاهي است كه پيامبر
در آن به جنگ يهوديان بني قريظه برخاست و اين هنگامي بود كه پيامبر خسته از
جنگ خندق باز ميگشت و در اين جايگاه براي استراحت كوتاهي اقامت نمود
ليكن ناگاه جبرئيل بر او ظاهر گشت و از وي خواست كه بدستور خداوند به جنگ
باقيمانده كفار; يعني يهود بني قريظه بپردازد و او نيز خود
را آماده نبرد نمود و بيرق را به دست علي سپرد و بدين گونه او را فرمانده
لشكر خود نمود و او نيز به جنگ آنان برخاست و همه را قلع و قمع كرد. اين
عقوبت را كسي جز سعد بن معاذ كه بزرگ قبيله اوس بود و نزد او به حكيت رفته
بودند براي آنان تعيين نمود.در آن نزديكي مسجدي است به نام
«مشربه امّ ابراهيم» و اين بر جايگاهي ساخته شده كه ماريه قبطيه در آنجا باغي
داشت.اين مسجد ساختمان كوچكي است كه در
منطقه عوالي در شمال مسجد بني قريظه و در نزديكي بيابان حرّه شرقيه قرار
دارد.در شمال بقيع ساختمان كوچك ديگري است
به نام «مسجد الاجابه» و علت اين نام گذاري اين است كه روزي پيامبر در اين
مسجد كه از آن يكي از فروع قبيله اوس به نام بنيمعاويه بود به نماز
ايستاد و در نماز خود دعاي طولاني نمود آنگاه رو به صحابه كرده گفت: از
خداوند براي امتمّ سه چيز را تقاضا نمودم كه خداوند دو تا را پذيرفت و سوّمي
را اجابت ننمود. آن دو كه مورد استجابت واقع شد; يكي نجات امتم از مرگ به غرق
و ديگري مرگ به قحط سالي بود ليكن خواسته سومي آن بود كه سبب نابودي امتم را
جنگ داخلي قرار مده كه مورد استجابت واقع نشد.در دشتي كه سمت قبا و در نيم ميلي
شرق مسجد قبلتين واقع است، 4 مسجد قرار دارد كه به «مسجدالفتح» مشهور است.
بزرگترين اين مساجد، به مسجد الفتح يا احزاب هم خوانده ميشود كه
اشارهاي است به نام احزاب كه در قرآن از آن ياد شده است و پيامبر در
اين مساجد، هنگام جنگ احزاب نماز خوانده است. اين جنگ آخرين پيكاري است كه
قريش به سر كردگي ابوسفيان با پيامبر پرداختند بر اثر ورزيدن باد سخت و سرد
به همراه باران، قريشيان تلفات سنگيني را متحمل شده و شكست خوردند و بدين
گونه خداوند دعاي پيامبر را اجابت فرمود، از اين رو مسلمانان متدين معتقدند
هر دعايي در اين مساجد مستجاب است. و بنا بر اين اعتقاد بود كه امام شافعي پس
از آن كه مورد غضب هارون قرار گرفت، در اين مساجد دعا نمود و از خشم او در
امان ماند و در موقعيت جايگاهي كه پيامبر بر آن ايستاد اختلاف است، ليكن
مورّخان معتقدند كه جايگاه پيامبر مسجد احزاب است كه در غرب اين مساجد واقع
شده و از همه بزرگتر است. در نقطه پستي از آن، «مسجد سلمان فارسي» است كه
نقشه خندق را او پيشنهاد نمود و در موقعيتي پايينتر از آن، «مسجد علي ـ
ع ـ» قرار دارد و پس از آن مسجد كوچكتري است به نام «مسجد ابو بكر» و گفته
ميشود اين مساجد را وليد بن عبد الملك اموي ساخته و تا كنون چندين بار
ترميم شده است. علاوه بر اينها، وليد بن عبدالملك مسجدي ساخته كه به نام
«مسجدالرايه» يا «مسجدالضباب» (الذباب) مشهور است. گفته ميشود اين مسجد
در جايي ساخته شد كه پيامبر بيرق خود را در جنگ خندق بر آن قرار داده بود و
فاصله ميان مسجد الفتح و مسجد الضباب را بلندي فرا گرفته كه به نام كوه سلع
يا كوه ثواب خوانده ميشود، و اين كوه در جايگاه مهمي قرار دارد; زيرا
از آن بخوبي حرم را ميتوان ديد.در فاصله 5/1 مايلي جنوب شرقي بقيع،
گنبدي است به نام «قوةالاسلام» كه در آن پيامبر چوب خشكي را در زمين
قرار داد و اين چوب سبز گرديد و به درخت بزرگ و پر ميوهاي تبديل شد. و
در هيمن جا بود كه در يكي از سال هايي كه مسلمانان قادر به حج نبودند، پيامبر
به آنان مكه و مسجد الحرام وعرفات را نماياند.بورتون ميگويد: البته
خوانندگان سفرنامه، مرا به خاطر نقل اين خرافات! ملامت ننمايند.در جنوب قبه حمزه «مسجد عُنين» قرار
دارد كه بر روي تپهاي به نام «جبل الرمّه» قرار دارد، و اين
تپهاي است كه تير اندازان در جنگ اُحد بر روي آن قرار داشتند. برخي
ميگويند: حمزه سيد الشهدا در اين جايگاه كشته شد، ليكن برخي ديگر كشته
شدن او را در «مسجدالعسكر» يا «مسجدالوادي» ميدانند. بورتون
ميگويد: اينك در محل شهادت حمزه «قبةالمصرع» ساخته شده است. وي
علاوه بر اين مساجد، از 40 مسجد ديگر فقط نام ميبرد كه مهمترين آنها
عبارتند از: مسجد بني عبد الأشهل، مسجد بني حارثه، مسجد بني حارم، مسجد الفش،
مسجد السوتيه، مسجد بني بياضه، مسجد بني حطمه.
