مشاور سياسى جان استمپل به:
16 مارس 25 1976 اسفند 4531 تاريخ:
طرز فكر ايرانيان در مورد حضور آمريكا: مصاحبه با آقاى مايك پيشوائيان
طبقه بندى: محرمانهتاريخ: 16 مارس 25 1976 اسفند 4531
از: مشاور اقتصادى ديويد ئى. وستلى
به: مشاور سياسى جان استمپل
موضوع: طرز فكر ايرانيان در مورد حضور آمريكا: مصاحبه با آقاى
مايك پيشوائيان، مدير بازرگان شركت ديزل اتوپارت.
آقاى پيشوائيان اظهار داشت كه در حال حاضر در مورد حضور
بيگانگان در ايران مطلع تر است و اين آگاهى بيش از هميشه در مورد
حضور آمريكائيها صادق است. وى حدس مى زند كه حدود 40000
آمريكايى در تهران به سر مى برند. وى اظهار داشت كه به سادگى
رويت طرز لباس پوشيدن، سخن گفتن و اقدامات يك فرد مى تواند
بگويد كه او آمريكايى است يا خير " به طور مثال، يك آمريكايى در
هنگام صرف غذا و طرز استفاده از قاشق و چنگال روش خاصى دارد
و براى صرف غذايى ديگر اقدامات لازم را در يك رستوران انجام
مى دهد و منتظر همراهان خود نمى شود تا غذاى خود را كاملاہ صرف
كنند " .
آقاى پيشوائيان گفت حضور خارجيها سبب معرفى عقايد جديد و
مفيد و بالا رفتن سطح زندگى از طريق معرفى غذاهاى جديد
مى گردد. در مورد آخر موى از تاعثير وضع غذايى كه توسط آمريكائيها
در ژاپن معمول گرديد و نيز جنبه هاى مثبت آن بر بهداشت و وضع
ظاهرى ژاپنيهاى بعد از جنگ جهانى دوم سخن گفت. پيشوائيان در
مورد كميسرى و MOOFASU و كلوپ
پيكان مطالب زيادى مى دانست و نيز واقف بود كه اين مراكز مختص
آمريكائيهاست. او و ايرانيها از اين مسئله ناراضى هستند، زيرا
آمريكائيها در صورت تمايل از اين مزايا برخوردار مى شوند، اما وى
احساس مى كند كه آمريكائيها بين خودشان تبعيض بسيار قائل
مى شوند. وى گفت با استفاده از كميسرى مى تواند هر محصول
آمريكايى مورد نظر خود را دو يا سه برابر قيمت اصلى خريدارى كند.
وى گفت در منزلش " همسرش آمريكايى است " همه فقط به راديو ومايك
تلويزيون آمريكا گوش مى دهند. فرزندانش زمانى كانال ايرانى را باز
مى كنند كه قرار باشد فيلم آمريكايى به نمايش گذاشته شود تا با
استفاده از موج اف ام بتوانند زبان اصلى فيلم را نيز بشنوند. به نظر وى
اين كار در آموزش انگليسى به كودكان بسيار مفيد است. وى گفت در
صورت افزايش محتواى ايستگاه ايرانى باز هم ايستگاه آمريكايى بايد
فعاليت خود را دنبال كند.
پيشوائيان گفت كه شخصاہ در مورد وقوع رويدادهاى ناپسند بين
آمريكايئها و ايرانيها خبرى ندارد ولى مى داند كه بين خود آمريكائيها
اين وقايع رخ داده است. علاوه بر اين وى نمى تواند بگويد كه ميزان
اين وقايع افزايش يا كاهش يافته است.
پيشوائيان معتقد است كه وضع كنونى زندگى خارجيها كه در چند
نقطه تهران پراكنده شده اند بهتر از تراكم آنها در يك محوطه است،
ولى خاطر نشان ساخت كه آمريكائيها " و خارجيهاى ديگر " هميشه
در نقاط معينى گرد مى آيند. وى گفت ايرانيها اساساہ ميهمان نوازند. در
مورد ديگر شهرهاى ايران و يا در صورت مضاعف شدن خارجيها نيز
همين عقيده را دارد. در همان حال وى اظهار داشت درست است كه
هجوم خارجيها خوب است و در اينجا از ايران و اسرائيل به عنوان دو
كشورى كه در نتيجه هجوم نفوذ خارجى و نيز ازدواجها گامهاى بزرگى
برداشته اند ياد كرد ولى افزود نمى خواهد شاهد افزايش هجوم
پاكستانيها و غيره بجاى آمريكائيها، انگليسيها و آلمانيها باشد.
اظهارنظر: سخنان پيشوائيان داراى ديدگاهى خاص است. او در
آمريكا " آيوا " تحصيل كرده است. ده سال از عمر خود را در آمريكا
گذرانده است، داراى همسرى آمريكايى و يك كارت سبز است و
احتمالاہ در همين ايام به آمريكا مهاجرت خواهد كرد. علاوه بر اين
براى شركتى كار مى كند بنام آليس چالمرز كه داراى خط و خطوط
بسيار آمريكايى است. با وجود اينكه سعى داشتم حد اعلاى دنائت
پيشواييان روشن شود، ولى او در صراحت خود جانب احتياط را نيز
رعايت مى كرد.
محرمانه
محسن دربانى، مدير كارگزينى، شكرت آسانسور اوتيس در ايران
دربانى پنج سال مشاور وزير كشور يعنى جمشيد آموزگار بود و اين كار
تا دسامبر گذشته ادامه داشت: در مورد حضور واقعى بيگانگان در
ايران مطالب بسيارى مى داند و شايد بتوان گفت كه مطلعترين كسى
است كه تا بحال با وى مصاحبه كرده ام.
دربانى مى گويد شمار خارجيهايى كه در ايران بسر مى برند طى چهار
سال گذشته افزايش چشمگيرى يافته است. در حال حاضر تعداد
پاكستانيها، هنديها، فيليپينيها و اتباع كره جنوبى بيشتر شده و افزايش
حضور اتباع اروپائى از جمله آمريكائى معتدل بوده است. مشكل
اصلى وجود فيليپينيها و اتباع كره جنوبى در مشاغلى است كه
مى تواند توسط ايرانيها اشغال شود.
" اظهارنظر: در عين حال كه اين دو گروه از خارجيها ظاهراہ افرادى
ماهر در زمينه ساختمانى، رانندگى كاميون و غيره به شمار مى آيند
ولى بنا به گفته دربانى، ايرانيها آنان را كارگرانى چندان ماهر بخصوص
در حوزه ئ خليج فارس به حساب نمى آورند. " ايرانيها نمى دانند كه چرا
بايد كار با آسياى هاى " در اغلب موارد " بيسواد را بپذيرند در حالى كه
خود مى توانند در زمينه ئ مهارتهاى لازم آموزش ببينند.
اكثر ايرانيها احساس نسبت به آمريكائيها و آلمانيها ندارند چون
مى دانند كه اين خارجيها "مهارتهايى را به كشورشان وارد مى كنند كه
آموختن آنها مدت بسيارى به طول مى انجامد" كه خود امتيازى براى
اروپايئها و آمريكائيها به حساب مى آيد. از ديدگاه دربانى مشكلات
اصلى ناشى از هجوم آسيائيها به اين كشور است، و به ورود تعداد
بيشمار اروپايئها ربطى ندارد، چون اين دسته تجاوزى به حيات
شهروندان كشور ندارند. به نظر وى هيچ گونه تسهيلات خاص در
اختيار اين خارجيها قرار داده نشده است. " دربانى نيز مانند بسيارى
ديگر از افراد مصاحبه شده ايستگاههاى تلويزيونى و راديويى
نيروهاى مسلح آمريكا را بخشى از تاعسيسات محلى يعنى صرفاہ براى
استفاده ايرانيها و خارجيها مى داند. "
محل زندگى آمريكائيها و اروپائيها تفاوت چندانى را در اصل مسئله
ايجاد نمى كند، چون آنها در مقايسه با ديگران از جمله پاكستانيها و
ديگر اتباع آسيايى، خطرى عليه ايرانيها ايجاد نمى كنند. به نظر دربانى
ايجاد محلات خاص آمريكائيها امرى منطقى نيست زيرا مانع از
انطباق پذيريهاى فرهنگى مى گردد "و آمريكائيها بيش از ديگران مايل
به ادامه اين روند هستند"، اما وى معتقد است كه ايجاد اين گونه
محلات براى آسيائيها به نفع دولت است زيرا خواهد توانست جنبه
هاى امنيتى اين جوامع خارجى را بهتر كنترل كند.
استمپل
مصاحبه مرلين مك كافى با مهناز افخمى، وزير مشاور در امور زنان،
در محل دفتر كارش در تاريخ يكم مارس
در تمام طور صحبت مهناز موئكداہ مى گفت كه وى شخصى صاحب
نظرى نيست زيرا آن قدر مشغول كار است كه مى توان گفت وى
منزوى است. بنا به گفته خودش وى تا ساعت 8 شب كار مى كند و
هيچ گاه قبل از ساعت 9 به منزلش نمى رود و آن قدر خسته است كه
ترجيح مى دهد
فوراہ به خواب برود. در يكى دو شب از هفتنه كه دعوتنامه هايى را
قبول مى كند، ضيافت ها بيشتر جنبه رسمى يافته و فرصتى براى
صحبت كردن با مردم به وجود نمى آيد.
وى همچنين گفت كه دوستدار آمريكا و آمريكائيان است "من در
آنجا بزرگ شده ام. آنجا كشور دوم من است" او تا آنجا پيش رفت كه
تشخيص نمى داد ديگرانى كه نسبت به او علاقه كمترى به آمريكا
دارند ممكن است به اين طرز گفتار وى حساس شوند. براى مثال گفت
كه شوهرش پس از دبيرستان به آمريكا رفت و وى گفته بود كه او
ممكن است مسائل را به گونه ئ ديگرى ببيند. با اين حال صحبتهاى ما
داراى نكاتى جالب توجه نيز بود:
برنامه ئ بين المللى تلويزيون ملى ايران مورد تنفر همه و بخصوص
كسانى است كه آن را تماشا مى كنند. چرا اين اوقات با ارزش بايد
صرف انتشار برنامه هاى انگليسى زبان گردد؟
تلويزيون نيروهاى مسلح آمريكايى مورد قبول است، زيرا گردانندگان
آمريكايى هستند. آنچه مردم را عصبانى مى كند اين است كه چرا
تلويزيون ايران بايد پخش انگليسى زبان داشته باشد.
طبق برآورد مهناز بين 50000 تا 60000 خارجى در ايران به سر
مى برند كولى از تعداد آمريكائيها در اين كشور اطلاعى ندارد. وى گفت
مطمئن است كه تعداد آنها افزايش يافته، ولى با اشاره زندگى
"منزوى" خود گفت، اين افزايش براى او محسوس نبوده است. وى
گفت قبلاہ در مورد عكس العملهاى منفى مطالب بسيارى مى شنيد، ولى
بنا به گفته ئ خودش، زندگى وى در آن زمان عارى از محدوديتهاى
كنونى بود.
او نگران افزايش احتمالى تعداد خارجيها نبود، ولى سوئال موجود در
ذهن وى اين بود كه اين شهر چگونه قادر به جذب آنها خواهد بود
" مثلاہ از نظر مسكن. "
به نظر وى ايجاد زيستگاههاى متراكم براى آمريكائيها مثمر ثمر نيست