لطفا منتظر باشید ...
عكس العملى پديد خواهد آمد." با اين حال اگر قرار است اين كار
صورت پذيرد، وى گفت يكى از اين گامها آشنا سازى جدى اين افراد
با ايران است كه بايد پيگيرى شود.
در راه رسيدن به اين هدف، بنا به گفته كامبيز، تلويزيون ايران در حال
ساختن 9 فيلم است. پنج فيلم " در زمينه جغرافيا، مردم، زن، فرهنگ
ما قبل از اسلام، فرهنگ بعد از اسلام تا سال 1800 " ساخته شده و
چهار حلقه فيلم ديگر تا آخر تابستان جارى به پايان خواهد رسيد. اين
فيلمها صرفاہ جهت استفاده در 18 كالج و دانشگاه آمريكايى كه دروس
مربوط يه ايران و زبان فارسى تدريس مى كنند، تهيه مى شوند.
در نتيجه گفتگوهاى قبلى بين من و كامبيز در اين مورد، وى گفت از
توليد كنندگان اين فيلمها خواسته است كه با آژانس اخبار آمريكا در
واشنگتن تماس بگيرند تا اين فيلمها در جلسات معارفه مورد استفاده
قرار گيرند. وى گفت تعدادى از اين فيلمها در آمريكا آزمايش شده و
نتايج بدست آمده موفقيت آميز بوده است. وى گفت با وجود اينكه
اين فيلمها مختص دانشگاهها على الخصوص در سطح دوران
ليسانس ساخته شده اند، ولى توجه بسيارى از افراد تحصيلكرده را نيز
به خود جلب كرده اند.
6 شماره سند
23 فوريه 4 1978 اسفند 6531 تاريخ:
شورشهاى تبريز در 18 مارس 8791
سند شماره 6طبقه بندى: خيلى محرمانه
يادداشت مكالمات
شركت كنندگان: ام. هنرى مارشان، مدير مركز فرهنگى فرانسه در تبريز
ديويد سى. مك گافى كنسول آمريكا در اصفهان
زمان و مكان: 23 فوريه 4 1978 اسفند 1356، اقامتگاه كنسول
موضوع: شورشهاى تبريز در 18 مارس 8791
مقدمه: ام مارشان دوستى از روزهاى كار در تبريز، در حالى كه براى
شركت در كنفرانس مديران مركز فرهنگى فرانسه در اصفهان به سر
مى برد به ملاقات مى آمد. هنگام صرف نهار، وى به صحبت در مورد
شورشهاى تبريز پرداخت. مارشال گفت كه مقامات براى جلوگيرى از
اغتشاش اقدامات خشونت آميز نيز بودند. در اطراف دانشگاه و
كلانتريها نيروى پليس را مستقر ساخته و پليسهاى بيسيم بدست در
هر چهار راهى ديده مى شدند. كنترل آنها بر دانشگاه آنچنان شديد
بود كه آنجا در تمام طول روز آرام بود. با اين حال به محض آغاز
ناآراميها هرج و مرج بر همه جا حاكم گرديد.
نقطه آغاز مسائل تظاهرات عظيمى بود كه در برابر هتل آريا در مركز
شهر برگزار شده بود. در ابتدا گروهى از مردم به آرامى گرد آمده و
بطرف "كاخ جوانان" دولتى در آن نزديكى سنگ پرتاب كردند.
شايع شده است كه يك زن بدون چادر از درون اتومبيل خود بيرون
كشيده شده و ناپديد گشته و مى گويند كه سوزانده شده است.
گروهاى كوچك مورد نظر وى بسيار سازمان داده شده و در تمام شهر
ناگهان ظاهر گرديده بودند. شعبات بانك صادرات هدف اصلى آنها
بود، و شورشيان وارد بانكها شده و به نابود كردن لوزام و مدارك
پرداخته و آشغالها را آتش مى زدند، ولى در مورد سرقت پول بنا به
گفته وى گزارشاتى نرسيده است. در تبريز مى گويند كه اين بانك از
اين جهت مورد حمله واقع شده كه رابطه نزديكى با خاندان سلطنتى
دارد. آقاى مارشان گفت تخريب بانكها، كاخ جوانان، دفاتر حزب
رستاخيز، و پلاكارتهاى مربوط به تجليل از انقلاب شاه و مردم در برابر
اداره ئ اصلى پست در مدت 2 ساعت به پايان رسيد و تظاهرات بعدى
چندان سازمان داده نشده بود ولى مردم بسيارى را در بر مى گرفت. بنا
به گفته او پليس از سلاحهاى خودكار عليه تجمعهاى بزرگ استفاده
مى كرد و دوستان پزشك موجود در ساعت 13 اطلاع دادند كه
بيمارستانها مملو از حدود بيش از 500 نفر زخمى يا در حال مرگ
است و تانكهاى چيفتن در چهارراههاى اصلى مستقر شده اند و در
نتيجه تيراندازيهاى آنان نيز عده اى ديگر كشته يا زخمى شده اند طبق
اطلاعاتى كه از پزشكان تبريز دريافت داشته تعداد كشته شدگان
90-100 نفر و تعداد زخمى شدگان حدود 700 نفر بوده اند و
بسيارى نيز به طور سرپايى مداوا شده اند.
بنا به گفته او حدود بيست دختر در مدرسه پروين كه يك مدرسه ئ
دختران تيزهوش است مورد ضرب و شتم واقع شده اند چون
مى خواستند از مدرسه خارج شوند و مقامات از والدين آنها خواسته
بودند كه با اتومبيل به مدرسه آمده و با چادر دختران خود را از آنجا
ببرند.
وى گفت شنيده است كه شعارهاى تظاهركنندگان ضد شاه و به
طرفداران از اسلام بوده و حداقل يكى از گروهها شعارهايى به
طرفدارى از تركها مى داده است " ولى معلوم نيست كه منظور تركيه
بود يا هدف
از اين شعاز زبان و فرهنگ محلى آذربايجان بوده است " . بنا به گفته
وى هيچ گونه فعاليت ضد آمريكايى و ضد خارجى مشاهده نشده
ليكن سعى داشتند به اقامتگاه كارگران خارجى پروژه ئ ORDI حمله
كنند و به انجمن ايران و آمريكا خساراتى برسانند. گفته اى مشود كه
قرار است پايگاه استاندار و رئيس پليس ساواك و ارتش مورد تهاجم
قرار گيرد و "تجربه ئ" انتصاب مقامات ارشد داراى تماس نزديك با
آذربايجان در تبريز به پايان خط رسيده است.
طبق اظهارات وى سازمان دهندگان داراى افرادى داوطلب بودند كه
علت آن نيز نارضايتى جمعيت كشاورز از سياستهاى دولت در قبال
قيمت محصولات كشاورزى مى باشد. با اين حال، وى مى گويد كه
همه ئ رابطهاى وى در تبريز معتقدند كه محرك اصلى اين تظاهرات
افراد محلى " و يا غير آذربايجانى ايرانى " بوده كه عمليات خرابكارى
آنان را موئثرتر ساخته اند.
اظهارنظر سفارت آمريكا در تهران: در عين حال كه آمار و ارقام مربوط
به تلفات با آمار رسمى و موثق بسيار مغاير است ولى اصل ارقام
مربوط به تلفات با آمار رسمى و موثق بسيار مغاير است ولى اصل
گفتگو واقعيت دارد هر چند تا حدودى مهيج است.
مقام سياسى از تبريز: ديويد مك گافى
3/1/8791
7 شماره سند
23 فوريه 4 - 1978 اسفند 6531 تاريخ:
تحليلى مقدماتى در ارتباط با:آشوب و قيام مردمى در تبريز
سند شماره 7طبقه بندى: خيلى محرمانه
تاريخ: 23 فوريه 4 - 1978 اسفند 6531
موضوع: تحليلى مقدماتى در ارتباط با: "آشوب و قيام مردمى در تبريز"
ابتداى خلاصه: در روز شنبه، 18 فوريه 1978، جمعيتى بالغ بر چند
هزار نفر، يك روز تمام را به ايجاد آشوب و درگيرى با نيروهاى پليس
و ارتش گذراندند. خسارت وارده بر اموال خصوصى و دولتى قابل
ملاحظه بود و آمار كشته ها و مجروحين صدها نفر تخمين زده مى شد.
خايابانهاى شهر تا اين تاريخ، يعنى 21 فوريه، هنوز تحت كنترل
نظامى قرار دارند و انتظار مى رود كه آثار و عوارض آشوب تا مدتى
مديد ادامه داشته باشند. انتهاى خلاصه.
اندكى پس از ساعت 10 صبح شنبه 18 فوريه، گروه هايى كه اكثريت
آنان را جوانان تشكيل مى دادند در بازار و مركز خريد اصلى شهر گرد
آمدند. كوشش پليس محلى براى جلوگيرى ازدحام به زد و خورد
شديدى منجر گرديد كه بسرعت و بطرز خشونت بارى به ديگر نقاط
شهر سرايت كرده و گسترش يافت. با وجود آن كه شنبه به طور رسمى
روز كار محسوب مى شد، اوراق چاپى از هفته ئ گذشته بين مردم توزيع
گشته و به آنان سفارش شده بود كه روز شنبه را بمناسب چهلم
مقتولين مركز مذهبى "قم" تعطيل نمايند و لذا منطقه ئ بازار و اكثريت
مطلق
