لطفا منتظر باشید ...
سفارت آمريكا تهران از:
وزارت خارجه واشنگتن به:
20 فوريه 1 1975 اسفند 3531 تاريخ:
حركت در جهت رفاه اجتماعى كشور
سند شماره ئ 3طبقه بندى: خيلى محرمانه
تاريخ 20 فوريه 1 1975 اسفند 3531
از: سفارت آمريكا تهران
به: وزارت خارجه واشنگتن
موضوع: حركت در جهت رفاه اجتماعى كشور
خلاصه: شاه و دولت او با صرف درآمدهاى وسيع و فزاينده نفتى
هدفشان را براى شروع يك سرى برنامه هاى رفاه اجتماعى كه
متضمن تندرستى بهتر، آموزش بهتر و شرايط بهتر زندگى براى مردم
ايران و براى اطمينان يافتن از توزيع عادلانه تر در امدهاى نفتى
مى باشد، نشان داده اند. انى برنامه هاى بزرگ شامل اصلاحات عظيم
احتمالى در آموزش و تربيت نيروى انسانى، خدمات درمانى، مسكن،
استفاده از زمين، سازمان كشاورزان ايران و رفاه و بيمه اجتماعى كه در
اين گزارش مورد توجه قرار گرفته اند مى باشد. گزاراش تكميلى ديگرى
كه در دست تهيه است، پيشرفت انقلاب شاه و ملت را در جزئيات
مورد بحث قرار مى دهد. فهم اين برنامه مستلزم سالهاى زياد و بوجود
آوردن زيرسازى و كارشناسى كامل كه ايران مثل اغلب كوشرهاى
ديگر در حال توسعه فعلاہ فاقد آن است، مى باشد. موفقيت ايران در
پيدا كردن راههايى براى انجام اين اصلاحات عظيم اجتماعى براى
توسعه و ثبات مستمر ملى حياتى است.
الف آموزش و نيروى انسانى
در محدوده كلى توسعه ملى و رفاه اجتماعى به نظر مى رسد كه دولت
ايران در حال حاضر توجه بيشترى به مشكلات آموزش و تربيت و
به كارگيرى نيروئى انسانى نسبت به ديگر موضوعات معطوف مى دارد.
برنامه تجديد نظر شده ئ پنجم 130 ميليارد ريال " حدوداہ 1/9 ميليارد
دلار " براى آموزش و پرورش اختصاص داده است كه شامل 20
ميليارد ريال " حدوداہ 297 ميليون دلار " تنها براى برنامه آموزش
ابتدايى رايگان مى باشد. رقم 2/4 % افزايش و تشخيص عدم
توانايى سيستم آموزشى ايران براى جذب مبلغ بيشتر مى باشد. از
124000 نفر از دولت كمك دريافت مى دارند. شوراى هماهنگى
اموز دانشجويى تحت نظارت نخست وزير اخيراہ يك صندوق براى
كمك به دانشجويان ايرانى خارج كشور تاعسيس نموده است و
سازمان جديد التاعسيس دانشجويان در وزارت علوم و آموزش عالى
به فارغ التحصيلان براى گرفتن شغل در آينده كمك خواهد نمود،
درجات تحصيلى خارجى را ارزيابى خواهد نمود و فعاليتهاى
مختلف آموزشى در سطح دانشگاه را سرپرستى خواهد كرد. تعداد
40000 دانشجو و دانش آموز داوطلب در يك طرح 24 ميليون دلارى
توسعه در تابستان در مناطق روستايى شركت كردند و انتطار مى رود
كه تعداد آنها تا سال 1978 به يك ميليون نفر برسد.
شاه فرمان داده است كه هشت سال اول آموزش منجمله يك جيره ئ
شير و پروتئين روزانه براى هر دانش آموز مجانى باشد. قانون ديگرى
والدين را از ممانعت فرزندانشان براى حضور در مدارس منع مى كند.
براى اطمينان پيدا كردن از اينكه از قانون تخطى نخواهد شد براى هر
كودك تازه متولد يك كارت آموزشى صادر خواهد شد. فرمان منجر به
افزايش سريع تعداد كودكان ايرانى شد كه آموزش ابتدائى مى بينند.
بر طبق ارزيابيهاى رسمى 77% از 4764000 كودك ايرانى بين سنين
6 تا 10 سال در حال حاضر در مدارس ابتدائى عادى و مدارس
سپاهى دانش و يا كلاسهاى مبارزه با بيسوادى ثبت نام كرده اند.
وزارت آموزش و پرورش مسئول اجراى فرمان تا سال 1974 شد. در
عمل، هنوز امكان نداشته است كه طرح نهار مجانى كاملاہ اجرا گردد و
در نوامبر 1974 مسئوليت اجراى اين بخش از برنامه به وزارت
بازرگانى سپرده شد. مشكلات توزيع و خراب شدن " مواد غذايى "
همچنان ادامه پيدا كردند وليكن تلاشى عمده براى بهبود موئثر تغذيه
تعداد زيادى دانش آموز انجام شده بود. علاوه بر اين شاه اشاره كرده
است كه آموزش عالى مجانى منجمله هزينه هاى زندگى در صورتى
كه دانش آموز و دانشجو موافقت كنند كه يك سال در مقابل هر سال
تحصيلى دبيرستان و 2 سال در مقابل هر سال تحصيلى دانشگاه براى
كوشر كار كنند به وسيله دولت فراهم خواهد شد. تعليمات فنى
دانشگاهى بدون شرايط بازپرداخت فراهم خواهد شد. در كوتاه
مدت كيفيت آموزشى به خاطر كمبود حاد معلم كه 30000 در سال
تخمين زده شده احتمالاہ پائين خواهد بود و براى چند سالى
نمى توان بر آن غلبه نمود: چون كه ظرفيت آموزش معلم در ايران
10000تا 13000 مى باشد. بعلاوه با در نظر داشتن درصد بالاى رشد
جمعيت ايران كل كودكان سن دبستان كه در حدود 4/8 ميليون در
سال 1971 تخمين زده شده، در سال 1986 به 8/6 ميليون خواهد
رسيد، افزايشى كه هر سيستم آموزشى را تحت فشار قرار خواهد داد.
اين كمبود فقط يك جهش ناگهانى تقاضاى معلم را منعكس نمى كند،
بلكه همچنين حقوق سطح پائين آنها و احترام كمى كه ايرانيها براى
اين حرفه قائلند را منعكس مى سازد. ايرانيان از اين مشكل آگاهى
دارند و در سپتامبر 1974، كنفرانس رامسر راى به فراه نمودن حقوق
بهتر، بيمه مسكن و ديگر خدمات رفاه اجتماعى براى جلب افراد
بيشترى به حرفه معلمى داد. اين منجربه تهيه برنامه اى
جهت ساختمان 700 واحد مسكونى براى معلمان در تهران شد. هر
چند با گفتگو بر سر مكان آن به تاخير افتاد ولى نمايش واقعى
تصميمى است كه به طور مطلوبى مقلمان آينده را تحت تاثير قرار
خواهد داد. در اين اثنا سپاهيان دانش و مبارزه با بى سوادى آسودگى
خاطرى در مورد كمبود معلم براى مناطق روستايى فراهم مى آوردند
و مقامات اميدوارند كه از طريق آموزش تلويزيونى و استفاده از
معلمانى كه شرايط پائين ترى نسبت به بقيه دارند، كمبود معلم را براى
درسهاى ابتدايى كاهش دهند. ضمناہ ساختمان دانشگاه و مدارس
ابتدايى با سرعت به جلو مى رود. در سال گذشته 700 مدرسه
ابتدايى و متوسطه ساخته شد. بودجه دانشگاه تهران از 13/8 ميليون
دلار به 84 ميليون دلار افزايش پيدا كرد و تعدادى دانشگاههاى
منطقه اى براى مناطق دور دست كشور برنامه ريزى شد.
در زمينه ئ آموزش نيروى انسانى، ايرانيها پيش بينى مى كنند كه تا سال
1978 به 2/1 ميليون كارگر جديد احتياج خواهد بود. حتى اگر تمام
برنامه ها در سطح مطلوبشان اجرا شوند يك كمبود در حدود
720000 نفر پيش بينى شده است. اين شغلها ممكن است از طريق
وارد كردن كارگر خارجى پر شود و در حقيقت، ايران هم اكنون از
خيلى از دكترهاى پاكستانى و هندى در مناطق روستايى استفاده
مى كند. بعلاوه برنامه هاى در جريانى وجود دارد كه 7000 مهندس،
پرسنل پزشكى و تكنسين هاى ساختمانى از فيليپين و همچنين
كارشناسانى از ديگر ملل استخدام نمايند. براى هماهنگى در
خواستهاى بخش عمومى و خصوصى براى كارگر خارجى وزارت كار
و امور اجتماعى يك مركز كاريابى بر پا كرده است كه به پرسنل
پزشكى و كراشناسان ساختمانى و راه سازى ارجحيت مى دهد.
همچنين دولت ايران در تلاش است كه ايرانيهاى تعليم ديده كه در
خارج زندگى مى كنند را تشويق به بازگشت نمايد. خصوصاہ در
رشته هاى پزشكى و در ميان مهندسين توجه به كاهش فرار مغزها به
اروپا و ايالات متحده معطوف شده است. آمار وزارت علوم نشان
مى دهد كه 71% تمام دانشجويان ايرانى كه در خارج تحصيل مى كنند
در آمريكا، 25 درصد در آلمان غربى، 10% در انگلستان و 6% د
رفرانسه هستند. دولت ايران قصد دراد كه تيمهايى از استخدام
كنندگان ار به خارج اعزام دارد كه ايرانيان مهاجر تماس برقرار كنند و
به آنها پيشنهاد حقوق بهتر و توضيحاتى در مورد شرايط بهبود يافته
كارى و اجتماعى بدهند كه آنها را تحريك به بازگشت به ايران كنند.
ولى قسمت اعظم نيروى انسانى مورد نياز آينده ايران بايستى در
داخل فراهم آيد. با كمك وام 19 ميليون دلارى بانك جهانى، دولت
ايران و يونسكو طرحى دارند كه يك پروژه 70 ميليون دلارى براى
ساختمان 39 مدرسه جديد كشاورزى و حرفه اى، مدارس ابتدائى و
راهنمايى و تسهيلات آموزش معلم را شروع كنند. برنامه هاى جارى
نياز به دانش آموزان حرفه اى تا سال 1978 را به ده برابر " حدود
560/000 " آن چيزى كه هم اكنون آموزش مى بينند عنوان مى دارد.
دولت ايران اميدوار است كه بيشتر اين آموزش در آينده از طريق 150
مركز آموزش حرفه يا سيار كه فارغ التحصيلان خود ار به يك سيستم
200 مركزى كاريابى سيار و 150 مركز كاريابى ثابت مرتبط مى كند
انجام گيرد و وزارت كار انتظار دارد كه قادر باشد اين كارگران ار به
مناطقى كه گاز وجود دارد منتقل نمايد. در حال حاضر اين مراكز
عمدتاہ در مرحله برنامه ريزى هستند.
بعضى جنبه هاى آموزش جارى ايران بى هدف است و بايستى در آن
تجديد نظر شود. تعداد زيادى از فارغ التحصيلان بى تخصص
دبيرستانى اغلب قادر به پيدا كردن كارهاى خوب بجز در بخش
خصوصى كه برنامه هاى آموزشى دارند نيستند. بعضى دانشگاهها
شروع به عرضه درسهاى كوتاه مدت براى
