10. رفتار انساني‌ با مردم‌ - حقوق متقابل مردم و حکومت نسخه متنی

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

حقوق متقابل مردم و حکومت - نسخه متنی

محمد حسن قدردان قراملکی

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
لیست موضوعات
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

اما حق‌ شما بر من‌ اين‌ است‌ ... كه‌ شما را تعليم‌ و آموزش‌ دهم‌ تا جاهل‌نباشيد و نيز ياد
دادن‌ آداب‌ اجتماعي‌ بخشي‌ از حق‌ شما است‌ تا درشمار دانايان‌ قرار گيريد.

حضرت‌، در جاي‌ ديگر، اولين‌ حق‌ مردم‌ بر حاكم‌ را نصيحت‌ مردم‌ ذكرمي‌كند؛ يعني‌ حاكم‌
بايد با نصيحت‌ و تذكر و خيرخواهي‌ فرهنگ‌ عمومي‌ وديني‌ مردم‌ را گسترش‌ دهد. حضرت‌ در
دستورالعمل‌ خود به‌ فرماندار مكه‌وي‌ را به‌ تعليم‌ جاهل‌ و مبارزه‌ با بي‌سوادي‌ و نصيحت‌
عالم‌ فرمان‌ مي‌دهد.بي‌ ترديد فرمانروايي‌ كه‌ رسالتي‌ چنين‌ سنگين‌ بر عهده‌ دارد، بايد
خود از اهل‌دانش‌ و فضل‌ به‌ شمار آيد:

سزاوار نيست‌ كه‌ حاكم‌ شخص‌ جاهل‌ باشد تا با جهل‌ خود مردم‌ راگمراه‌ سازد.

حضرت‌ واليان‌ خود را به‌ همنشيني‌ با علما و حكما و مشاوره‌ با آنان‌ دركشورداري‌ امر مي‌كند
تا در سايه‌‌ رأي‌ متخصصان‌ و اهل‌ فن‌ امور كشور به‌ نحوشايسته‌ سامان‌ يابد. ناگفته‌ پيدا
است‌ دانشور بودن‌ به‌ تنهايي‌ نمي‌تواند براي‌فرمانروا كافي‌ باشد. حاكم‌ وظيفه‌ دارد
پايبندي‌ به‌ قرآن‌ و سنت‌ را بخشي‌ ازحق‌ مردم‌ به‌ شمار آورده‌، در اين‌ جهت‌ گام‌ بردارد.

امام‌(ع) در اين‌ باره‌مي‌فرمايد:

اي‌ مردم‌ حق‌ شماست‌ كه‌ ما (حكومت‌) به‌ كتاب‌ الاهي‌ و سيره‌‌ رسول‌خدا عمل‌ كنيم‌.

آن‌ بزرگوار چنان‌ تصريح‌ مي‌فرمود كه‌ هرگز نبايد انسان‌هاي‌ سست‌ ايمان‌و غير پايبند به‌
شريعت‌ فرمانروايي‌ مسلمانان‌ را برعهده‌ گيرند؛ زيرا سنت‌ نبوي‌را تعطيل‌ مي‌كنند و امت‌ را
در گرداب‌ هلاكت‌ غوطه‌ور مي‌سازند.

در مكتب‌ علوي‌، هدف‌ حكومت‌ ديني‌ اجراي‌ احكام‌ الاهي‌ است‌.

خداوندا، تو مي‌داني‌ هدف‌ ما از حكومت‌ و جنگ‌ها، احياي‌ نشانه‌هاي‌دين‌ تو است‌ ... تا
احكام‌ و حدود تعطيل‌ شده‌‌ دين‌ تو دوباره‌ اجراگردد.

آن‌ امام‌ معصوم‌ فرماندارانش‌ را نيز به‌ آموزش‌ و پرورش‌ مردم‌ فرامي‌خواند. در نامه‌‌ آن‌
بزرگوار به‌ حاكم‌ مكه‌ چنين‌ مي‌خوانيم‌:

مراسم‌ حج‌ را با مردم‌ برگزار كن‌، «ايام‌ الله» را به‌ آنان‌ يادآور شو؛ دربامداد و شامگاه‌
با مردم‌ نشست‌ داشته‌ باش‌ و به‌ تعليم‌ جاهل‌ و تذكرعالم‌ بپرداز.

در مكتب‌ علوي‌ از وظائف‌ حاكم‌ «عمل‌ به‌ اوامر الهي‌، زنده‌ كردن‌ سنت‌نبوي‌، اقامه‌ حدود
الهي‌ و نهايت‌ كوشش‌ در موعظه‌ و نصيحت‌ مردم‌» ذكر شده‌است‌.

لازمه‌ احياي‌ دين‌ و شريعت‌ مبارزه‌ با منحرفان‌ و بدعت‌گزاران‌ در دين‌ وآشوبگران‌ است‌
كه‌ حضرت‌ در مواضع‌ متعدد بدان‌ها اشاره‌ داشته‌ است‌.

10. رفتار انساني‌ با مردم‌

چنان‌ كه‌ در مقدمه‌ گفته‌ شد، در مكتب‌ علوي‌ مردم‌ صاحبان‌ اصلي‌ و واقعي‌حكومت‌ هستند و
حاكم‌ و ديگر مقامات‌ دولتي‌ امين‌، وكيل‌ و نگهبان‌ حقوق‌مردم‌ به‌ شمار مي‌آيند.

اگر از اين‌ منظر به‌ حكومت‌ بنگريم‌، بايد نوع‌ رفتار حاكم‌ با مردم‌ مانندرفتار يك‌
نماينده‌ و پيمانكار با موكل‌ و كارفرما باشد. موارد زير نمونه‌هايي‌ ازرفتار انساني‌ است‌ كه‌
در مكتب‌ علوي‌ مورد تأكيد قرار گرفته‌ است‌ وفرمانروايان‌ و مقام‌هاي‌ دولتي‌ بايد از آن‌
برخوردار باشند.

الف‌) خوش‌ رفتاري‌

يكي‌ از حقوق‌ مسلم‌ مردم‌ رفتار نيك‌ و گشاده‌ رويي‌ حاكم‌ است‌. حضرت‌با اشاره‌ به‌ حقوق‌
مردم‌ در نوع‌ رفتار حاكم‌ با مردم‌ مي‌فرمايد:

همانا از حقوق‌ مردم‌ بر حاكم‌ اين‌ است‌ كه‌ حاكم‌، به‌ خاطر نعمت‌ وفضلي‌ كه‌ بدان‌ نايل‌
گرديده‌، رفتارش‌ را با مردم‌ تغيير ندهد و بايد، باافزوني‌ نعمت‌هاي‌ الاهي‌، نزديكي‌ و

/ 24