و ما با مطالعه سرگذشت اين قوم بايد درس عبرت بگيريم، تا مبادا خود و جامعه ما گرفتار بيمارى و بلاى آنان بشود
درود و سلام برپيروان انبياء و لعن و نفرين برمروّجان راه شيطان
عيناله ارشادى - تابستان 1382
نگاه اول
حضرت صالح عليهالسلام از نگاه تاريخ
1- اصل و نسب حضرت صالحع2- زمان تولد و وفات و مدت عمر
3- محل و مكان زندگى حضرت صالحع و قوم او
4- وجه تسميه يا علت نامگذارى اين قوم، به«ثمود» يا «اصحاب حجر»
5- از مشخصههاى قوم ثمود
6- جايگاه حضرت صالحع در ميان قوم ثمود
1
اصل و نسب حضرت صالح عليهالسلام
در اصل و نسب آن جناب علماى تاريخ و رجال،اختلاف كردهاندحافظ بغوى مىنويسد صالح فرزند عبيدبن اسف بن اشنخ بن عبيدبن حاذربن ثمود بود
وهببن منيه مىنويسد صالح فرزند عبيدبن جابربن ثمود بود و نيز گفتهاند صالح فرزند جابربن ارم بن سام بن نوحع مىباشد3
2
زمان تولد و وفات و مدت عمر
بنابرنقلى حضرت صالحع بهسال 2953 بعد از هبوط حضرت آدمع ديده بهجهان گشود، و در سال 3252 بعد از هبوط از جهان رحلت نمود، كه براين اساس وى 299 سال عمر كرده است و بنابرنقلى 280 سال عمر كرد، و قبر شريفش در قبرستان وادىالسلام نجف اشرف در جوار حضرت هودع يا در مكه بين ركن و مقام است43
محل و مكان زندگى حضرت صالح و قوم او
آن حضرت بههمراه قوم خود قوم ثمود يا اصحاب حجر در محلى بين حجاز و شام بهطرف وادىالقرى كه بهنام مدائن صالح، تاكنون شهرت دارد مىزيستند5بهعبارت ديگر، قوم ثمود در منطقه حجر، كه ميان شام و حجاز تا وادىالقرى بود مىزيستند6 و بعض ديگر همين مطلب را بهعبارت ديگرى گفتهاند كه مسكن ثموديان در وادىالقرى ميان مدينه و شام بوده است7 بالاخره تمام اقوال در جمع مبين يك مطلب است كه ثمود در منطقه عمومى «حجر» زندگى مىكردند، و حجر، حد فاصل ميان حجاز و شام متمايل بهسمت وادىالقرى است
4
وجه تسميه يا علت نامگذارى اين قوم
بهثمود يا اصحاب حجراما اينكه قرآن كريم اين قوم را «اصحاب حجر» خوانده، شايد بدين سبب باشد كه اين قوم در منطقه جغرافياى «حجر» مىزيستند، از اينرو آنان را اصحاب حجر گفتهاند اما وجه تسميه ثمود، دو سبب برايش ذكر كردهاند
الف بعضى گفتهاند اين قوم را ثمود خواندهاند، بدينسبب كه اين منطقه كمآب بوده است زيرا، ثمود از «ثمد» بهمعناى آب اندك است، علاوه براينكه اين وجه در حادثه ناقه نيز مورد تأييد قرار مىگيرد زيرا گفتهاند آن شهر يك نهر يا چشمه داشت، كه يك روز ناقه آن آب را تماماً مىنوشيد، و يك روز مردم از آب استفاده مىكردند، پس معلوم مىشود آب شهر محدود و اندك بوده است8
ب وجه دوم اين است كه نسب اين قوم بهشخصى بهنام ثمود مىرسيد از اينرو بهآنها قوم ثمود گفتهاند