پژوهشی در فرهنگ حیا نسخه متنی

به بيان ديگر ، كم‏رويى ريشه در ضعف دارد و عجز و ناتوانى ، منشأ خسارت‏هاى بسيار است . على عليه‏السلامسخنان حكيمانه‏اى در اين باره دارد . ايشان در جايى از عجز (ناتوانى) به عنوان آفت حيا ياد مى‏كند ¹ و از آن به عنوان عامل تضييع (تباه شدن) و فوت (از دست رفتن) خواسته‏ها نام مى‏برد ² و در سخن ديگرى ، آن را خوارى مى‏شمارد ³ و لذا از آن به عنوان «بدترين مَركب» ياد مى‏كند . ⁴ حال اگر حيا بر مَركب ضعف و ناتوانى بنشيند ، رهاوردى جز ضايع شدن سرمايه‏ها و به دست نياوردن خواسته‏ها و در يك كلام ، پيامدى جز محروميت نخواهد داشت .

درمان كم‏رويى

در درمان كم‏رويى ، از امور زير مى‏توان استفاده كرد :

1 . اگر كم‏رويى ريشه در ضعف دارد ، بهترين راه درمان آن ، برطرف كردن آن ناتوانى است . بدين منظور ، بايد از روش‏هاى تقويت‏كننده جرئت ، استفاده كرد . يكى از اين روش‏ها ، كوچك كردن مسئله است . اين امر مى‏تواند به فرد كمك كند تا توان خود را متناسب با موضوع بداند و لذا از انجام دادن آن ، احساس ناتوانى نكند .

روش ديگر ، مواجه شدن با موضوع است . فرد كم‏رو به جهت ضعفى كه دارد ، از انجام دادن آن كار در هراس است و يكى از راه‏هاى رفع ترس ، مواجه شدن با موضوع ترس است . امام على عليه‏السلاممى‏فرمايد :

1 -  «العجز آفة ؛ ناتوانى آفت است» . (دستور معالم الحكم ، ص 19)

2 -  «العجز سبب التضييع ؛ ناتوانى ، سبب از بين رفتن است» (غررالحكم ودررالكلم ، ح 416) . «العجز اضاعة ؛ ناتوانى ، تباه كردن است» (همان ، ح 118) . «العجز مضيعة ؛ ناتوانى تباه كننده است» (همان ، ح 170) . «ثمرة العجز فوت المطلب ؛ ميوه ناتوانى ، از دست رفتن موضوع است» (همان ، ح 4597)

3 -  «العجز مهانة ؛ ناتوانى ، خوارى است» . (الخصال ، ج 2 ، ص 506)

4 -  «العجز شر مطية ؛ ناتوانى ، بدترين مَركب است» . (غررالحكم ودررالكلم ، ح 655)