پژوهشی در فرهنگ حیا نسخه متنی

إذا هِبتَ أمرا فَقَع فيهِ . ¹

هر گاه از چيزى ترسيدى ، خود را در آن بيفكن .

2 . آشنا كردن فرد با منافع كارى كه از آن شرم مى‏كند و محروميت‏هايى كه كم‏رويى در پى دارد ، مى‏تواند او را نسبت به ترك كم‏رويى تشويق كند . اگر فرد كم‏رو بداند چه منافعى را از دست مى‏دهد و چه محروميت‏هايى را براى خود به ارمغان مى‏آورد ، به احتمال زياد ، دست از آن مى‏كشد . به همين جهت ، رسول خدا ، برخى از امورى را كه مورد كم‏رويى قرار مى‏گيرند ، به نان خوردنْ تشبيه مى‏نمايَد و بدين صورت ، اهمّيت آن را بيان مى‏كند . ² يا وقتى على عليه‏السلاممى‏خواهد بگويد كه از دانستن آنچه نمى‏دانيد ، شرم نكنيد ، به ارزش علم و نقش آن در شخصيت و منزلت انسان ، اشاره مى‏كند و مى‏فرمايد :

فَإِنَّ قيمَةَ كُلِّ امرِىً?مايَعلَمُ . ³

زيرا ارزش هر كس به آن چيزى است كه مى‏داند .

3 . كمك كردن به فرد كم‏رو مى‏تواند از شرم او بكاهد . مثلاً كسى كه تازه ، وارد جمعى ناآشنا شده ، نوعى هراس و اضطراب دارد و ممكن است دچار كم‏رويى گردد . حال اگر كسانى كه در جلسه حاضر هستند ، باب گفتگو را باز كنند و او را به سخن بگيرند ، كم كم ، هراس او به اُنس تبديل مى‏شود و كم‏رويى وى برطرف مى‏گردد . به همين جهت ، حضرت على عليه‏السلاممى‏فرمايد :

لِكُلِّ داخِلٍ دَهشَةٌ ؛ فَابدَؤُوا بِالسَّلامِ . ⁴

هر وارد شونده‏اى سرگشته است . پس شما (حاضران) ، آغاز به سلام كنيد .

1 -  نهج البلاغه ، حكمت 175 ؛ بحار الأنوار ، ج 71 ، ص 362 .

2 -  «لايستحى الشيخ أن يتعلّم العلم ، كما لايستحيى أن يأكل الخبز ؛ سالخورد نبايد از آموختنْ شرم كند ، همان گونه كه از خوردن نان ، شرم نمى‏كند» . (الفردوس ، ج 5 ، ص 73 ، ح 7494)

3 -  غررالحكم ودررالكلم ، ح 2787 .

4 -  همان ، ح 7314 .