پژوهشی در فرهنگ حیا نسخه متنی

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

پژوهشی در فرهنگ حیا - نسخه متنی

عباس پسندیده

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
لیست موضوعات
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

نعمت‏هاى وعده داده شده به ميان آمده است .

خودتنظيمى از نوع اوّل را مى‏توان تنظيم از نوع «بردگى» 1 ناميد و خودتنظيمى از نوع دوم را تنظيم از نوع «سوداگرى» . 2 نوع ديگرى از خودتنظيمى است كه نه بر پايه ترس است و نه بر پايه طمع ؛ بلكه بر پايه كرامت نفس و تكريم و تجليل خداوند و رعايت حرمت اوست . اين خودتنظيمى ، «حيا» نام دارد . در اين نوع از مديريت نفس ، هم محبّت وجود دارد ، و هم احترام و تكريم ، و هم كرامت نفس ؛ و لذا برتر از دو نوع ديگر است . در حيا ، فرد از اسارت طمع و ترس ، رهاست و لذا مى‏توان آن را تنظيم از نوع «آزادگى» 3 ناميد . در اين جا يك چيزْ مهم است و آن ، رعايت جلالت و عظمت و حرمت فرد ناظر است . در تاريخ آمده كه امام على عليه‏السلامبه جهت جلالت مقام رسول خدا ، از ايشان حيا مى‏كرد . 4 پس حيا ، يعنى رعايت جلال و حرمت فرد ناظر . در مقابل ، بى‏حيايى ، يعنى شكستن حرمت ناظر . به همين جهت ، در برخى روايات آمده كه شرم نكردن از خدا ، يعنى خوار دانستن او . 5

خلاصه سخنْ اين كه : حيا ، صفتى است بر مبناى تكريم و احترام كه بر ديگر محرّك‏هاى خودتنظيمى (از قبيل ترس و طمع) برترى دارد . حيا ، تربيت بدون ترس و طمع است و اين ، مرهون «وجود نظارت» ، «درك نظارت موجود» و «تكريم ناظر» است .


1 -  امام صادق عليه‏السلاممى‏فرمايد : «قوم عبدوا اللّه‏ عزوجل خوفا فتلك عبادة العبيد ؛ گروهى خداوند عزوجل را به خاطر ترس عبادت مى‏كنند كه اين ، عبادت بردگان است» . (الكافى ، ج 2 ، ص 84 ؛ بحار الأنوار ، ج 70 ، ص 25)

2 -  امام صادق عليه‏السلام مى‏فرمايد : «قوم عبدوا اللّه‏ ـ تبارك وتعالى ـ لطلب الثواب ، فتلك عبادة الاُجراء ؛ گروهى خداوند تبارك و تعالى را به خاطر كسب پاداش ، عبادت مى‏كنند كه اين ، عبادت مزدوران است» . (همان جا)

3 -  ر . ك : الكافى ، ج 2 ، ص 84 ؛ بحار الأنوار ، ج 70 ، ص 255 .

4 -  ر . ك : شرح الأخبار ، ج 2 ، ص 355 .

5 -  ر . ك : الكافى ، ج 2 ، ص 68 ؛ بحار الأنوار ، ج 78 ، ص 92 .

/ 366