عوامل و انگیزه های دروغ پردازی حدیث نسخه متنی

در زمان خليفه دوم اين عمليات جدي تري شد، او از قدرت حکومتي نيز در اين راستا بهره جست و بخشنامه رسمي کرد هر کس از رسول خدا حديثي ثبت کرده بايد آن را محو کند.(81)

با بررسي سخنان مانعين نگارش حديث 4 انگيزه اصلي از اين حرکت به دست مي آيد:

الف- پرهيز از اختلاف مسلمانان،

ب- جلوگيري از نسبت خلافت دادن به رسول خدا،

ج- کفايت قرآن براي هدايت مسلمانان،

د- ترس از ترک قرآن و خلط احاديث با آن.

دو توجيه نخست از سخنان ابوبکر استفاده مي شود، توجيه سوم مشترک بين او و عمر است، و توجيه چهارم از عملکرد و سخنان عمر به دست مي آيد، هيچ يک از توجيهات فوق قابل پذيرش نيست و در جاي خود قابل نقد و بررسي است، آنچه مهم است با برداشته شدن منع نگارش در سال هاي بعد (اواخر قرن اول) ميدان وسيعي براي جعل حديث توسط دروغ پردازان پيدا شد.(82)

3. حمايت معاويه از مروجين اسرائيليات

عامل قوي ديگري که موجب شد سيل اسرائيليات به حوزه فرهنگ اسلامي راه يابد به قدرت رسيدن معاويه در شام و ميدان دادن او به کعب الاحبارها بود. تعدادي از مشاورين او از ميان روميان انتخاب شده بودند، مانند: سرجون دبير و نويسنده مخصوص دربار که بعدها در دربار يزيد شغل دبيري را ادامه داد. معاويه کعب الاحبار را به عنوان دانشمندي اسلام شناس و مفسري آشنا به قرآن به جامعه معرفي نمود. او نيز آنچه توانست به جعل حديث پرداخته و مطالب يهودي (اسرائيليات) را وارد نمود.(83)

مهمترين شخصيت هاي گسترش دهنده اسرائيليات عبارتند از:

کعب الاحبار(84)، ابا هريره(85)، وهب بن منبه(86) که ذيلاًً به نمونه هايي از مجعولات توسط آنان اشاره مي کنيم.

1.کعب از رسول خدا نقل نموده که خمس مدائن من مدن الجنه، بيت المقدس و حمص، دمشق و جبرين و ظفار اليمن(87)؛ 5 شهر از شهرهاي بهشت است؛ بيت المقدس، حمص، دمشق، جبرين و ظفار اليمن.

(کعب قبل از هجرت به مدينه در ظفار اليمن زندگي مي کرده است).