عوامل و انگیزه های دروغ پردازی حدیث نسخه متنی

به عنوان مثال:

عن عبدالله عن النبي: اترکوا الترک ماترکوکم(105)

از ترک ها دوري کنيد مادام که شما را ترک نموده اند.

احاديث مذمت اتراک ريشه در نفوذ ترکان در دربار معتصم دارد که ترديدي در مجعول بودن آن نيست.(106)

گاه تعصبات زباني موجب جعل حديث شد. مانند روايت مجعول زير:

عن ابي هريره عن النبي «ان ابغض الکلام الي الله الفارسيه، فکلام الشياطين الخوزيه و کلام أهل النار البخاريه و کلام أهل الجنه العربيه»(107)

مبغوض ترين سخن نزد خدا فارسي است، سخن شياطين، خوزي و سخن اهل آتش، بخاري و سخن اهل بهشت عربي است.

واضعين متعصب به ايــن اکتفا ننموده و در مواردي به جعــل حديث در بــرتري يا مــذمت شهرها مي پرداختند.

دليل اين جعل حضور حاکم يا شخصيتي در آن شهر بود، مانند:

عن ابي هريره عن النبي: «أربع مدائن من مدائن الجنه في الدنيا؛ مکه و المدينه و بيت المقدس و دمشق و أربع مدائن من مدائن النار، القسطنطنيه و الطوانه و انطاکيه و صنعاء»(108)؛

چهار شهر از شهرهاي بهشت است در دنيا، مکه، مدينه، بيت المقدس و دمشق و چهار شهر از شهرهاي جهنم است، قسطنطنيه، طوانه، انطاکيه و صنعاء.

ابن جوزي ضمن جمع آوري بخش عمده اي از اين احاديث با بررسي اسناد و مفــاد آنها را موضــوع مي خواند.