فاطمه زهرا (س) در کلام اهل سنت جلد 1

«ابن عباس (رضى الله عنه) مى گويد: به درستى كه حسن و حسين مريض شدند، پيامبر اسلام (صلى الله عليه و آله و سلم) با عده اى از مردم از آقازاده ها عيادت نموده و سپس فرمود: يا اباالحسن اگر براى بهبودى فرزندان خود نذر بكنى بهبود مى يابند؛ سپس على و فاطمه و فضه ى خادمه نذر كردند مبنى بر اينكه اگر حسن و حسين از بيمار خوب شدند سه روز را روزه بگيرند؛ آقازاده ها شفا يافتند و اهل منزل روز اول را روزه گرفتند، در حالى كه هيچ جيزى از طعام در خانه موجود نبود، على (عليه السلام) از شمعون خيبرى يهودى سه صاع جو استقراض فرمود.

فاطمه زهرا (سلام الله عليها) يك صاع آن را روز اول آرد فرمود و پنج قرص نان آماده نمود به تعداد افراد خانواده، در موقع افطار نان ها را روى سفره ى گذاشتند تا افطار بفرمايند، ناگاه سائلى در زد و گفت: درود و رحمت بر شما اى اهل محمد، مسكين بيچاره اى از بيچارگان مسلمين هستم، مرا اطعام بكنيد، خداوند شما را از ميوه ها و مائده هاى بهشتى اطعام و سير بگرداند، اهل منزل همه ايثار كردند و غذاى خود را به مسكين دادند و شب چيزى نخوردند و نچشيدند مگر آب و صبح كردند در حالى كه روزه بودند. روز دوم وقت افطار طعام را جلوى خود گذاشتند، يتيمى به آنها برخورد و گفت: بى سرپرست هستم طعامى به من بدهيد. همه ى اهل خانه باز هم ايثار كردند و غذاى خود را به يتيم دادند و روزه را با آب افطار فرمودند و شب را صبح كردند در حالى كه روزه بودند. روز سوم در موقع افطار اسيرى آمد در زد، غذا را به او دادند و با آب افطار كردند؛ روز چهارم على (عليه السلام) دست حسن و حسين را گرفته خدمت رسول خدا رفتند، پيامبر اسلام از حال آنها جويا شد و حال آنها را پرسيد در حالى كه آقازاده ها از شدت گرسنگى مثل جوجه مى لرزيدند.

پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم) فرمود: اين حالت را كه بر شما مى بينم مرا آزار مى دهد. پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم) با على و حسن و حسين به منزل فاطمه رفتند، و فاطمه را در محراب عبادت ملاحظه فرمودند در حالى كه از گرسنگى شكم وى به پشتش چسبيده بود و چشم ها به گودى رفته بود، اين حالت پيامبر اسلام را ناراحت كرد؛ ناگاه جبرئيل نازل شد و گفت:اى محمد اين را بگير كه خدا مبارك كرده براى تو و اهل بيت تو، بعد جبرئيل سوره ى «هل اتى على الانسان» را قرائت نمود». [ كشاف، ج 4، ص 670 و معالم التنزيل المطبوع بهامش تفسير الخازن، ج 7، ص 159 از مجاهد و عطاء از ابن عباس عين روايت زمخشرى را آورده است. ] البته آن چه كه زمخشرى در كشاف بيان كرده با روايات شيعه يك مقدار فرق مى كند و تماما مورد قبول مفسرين و محدثين شيعه نمى باشد. علاقمندان مى توانند به تفسير شريف «البرهان» مراجعه نمايند.

علامه سبط جوزى در كتاب «تذكرة الخواص» مى گويد: «قال علماء التأويل: فيهم نزل تعالى «يوفون بالنذر و يخافون يوما كان شره مستطيرا». «علماى اهل تأويل گفته اند: خداوند درباره ى اهل بيت اين گونه نازل كرده است: آن بندگان نيكو به عهد و نذر خود وفا مى كنند و از قهر خدا در روزى كه شر و سختيش همه ى اهل محشر را فراگيرد مى ترسند.» خبر داد ما را ابومجد محمد بن ابى مكارم قزوينى در دمشق به سال ششصد و بيست و دو و ابومحمد گفت: خبر داد ما را ابومنصور محمد بن اسعد بن محمد عطارى و او از حسين بن مسعود بغوى و او از احمد بن ابراهيم خوارزمى و او از ابواسحاق احمد بن محمد بن ابراهيم ثعلبى و او از عبدالله بن حامد و او از ابومحمد احمد بن عبدالله مزنى و او گفت: حديث كرد ما را محمد بن احمد بن سهيل باهلى و او از عبدالرحمن بن محمد بن هلال و عبدالرحمان از قاسم بن يحيى و از أبى على عزى او هم از محمد بن سائب و از ابى صالح و از ابن عباس و مجاهد هم از ابن عباس كه گفته است در قول خداوند تعالى «يوفون بالنذر» مرض الحسن و الحسين (عليهماالسلام) فعادهما رسول الله (صلى الله عليه و سلم) و معه ابوبكر و عمر (رض) و عاد هما عامة العرب فقالوا يا اباالحسن لو نذرت على ولديك نذرا لكل نذر لا يكون له وفاء فليس بشى ء فقال على (عليه السلام) لله ان برأ ولداى مما بهما صمت لله ثلاثة أيام شكرا و قالت فاطمة كذلك و قال الجارية يقال لها فضة كذلك فالبس الغلامان العافية و ليس عند آل محمد قليل و لا كثير فانطلق على (عليه السلام) الى شمعون بن حان اليهودى فاستقرض منه ثلاثة اصواع من شعير فجاء به الى فاطمة فقامت الى صاع و خبزته خمسة اقراص لكل واحد منهم قرص و صلى على (عليه السلام) المغرب مع النبى (صلى الله عليه و آله و سلم) ثم أتى المنزل فوضع الطعام بين أيديهم فجاء سائل او مسكين فوقف على الباب و قال: السلام عليكم يا اهل بيت محمد مسكين من مساكين المسلمين اطعمونى اطعمكم الله من موائيد الجنة.» «ابن عباس نقل كرده است: امام حسن و امام حسين (عليهماالسلام) مريض شدند، رسول اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم) در حالى كه ابابكر و عمر رضى الله عنهما با وى بودند از آن دو عيادت فرمود و عده اى از عرب ها هم عيادت كردند، بعد پيامبر به على (عليه السلام) فرمود: يا اباالحسن اگر نذر بكنى بر دو فرزندت خوب است (و هر نذرى كه انجام آن براى او نباشد فايده ندارد).

پس على (عليه السلام) گفت: از خداست بر من اگر دو فرزندم از بيمارى خوب شدند براى خدا سه روز را به شكرانه آن روزه مى گيرم و بعد فاطمه فرمود: من هم روزه مى گيرم و فضه ى خادمه هم گفت: من هم روزه مى گيرم، وقتى كه آقازادگان لباس عافيت پوشيدند و خوب شدند، اهل منزل خواستند روزه بگيرند، در حالى كه در خانه ى اهل بيت از طعام هيچ چيزى موجود نبود، على به منزل شمعون فرزند حاناى يهودى آمد سه صاعى جو استقراض كرد و آورد به فاطمه ى زهرا داد.

فاطمه (سلام الله عليها) بلند شد يك صاع را آرد نمود و پنج قرص نان براى پنج تن پخت، على (عليه السلام) نماز مغرب را با پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم) خواند و به منزل آمد، و همه ى اهل منزل سر سفره ى غذا نشستند و طعام را جلوى خود گذاشتند، ناگاه سائل يا مسكينى آمد و گفت: درود و رحمت خداوند بر شما اهل بيت محمد، من مسكينى مسلمان هستم مرا اطعام بكنيد خداوند شما را از مائده هاى بهشت اطعام بگرداند.» و سبط ابن جوزى به همين مناسبت شعرى را آورده است.

سمع على فقال: على (عليه السلام) شنيد و گفت:

فاطمه ى صاحب عظمت و منزلت و يقين،اى دختر بهترين مردم.

آيا فقير و بيچاره را كه دم در ايستاده و ناله و تضرع مى كند نمى بينى!؟

به خداوند تبارك و تعالى شكوه مى كند و خود را آرامش مى بخشد و در حالى كه ناراحت هست و گرسنه به سوى ما شكوه و ناله مى كند.

هر انسانى در روز قيامت پاداش و جزايش در گرو عملش مى باشد و كسى كه كارهاى نيك انجام بدهد نتيجه ى كارهايش را هم مى بيند.

آن كسى كه كار نيك انجام بدهد وعده گاه او بهشت و مقام بلندى است كه خداوند آن را بر بخيلان و افراد پست حرام فرموده است.

شراب الحميم و الغسلين ] و براى افراد بخيل و تنگ نظر توقفگاه سختى است كه بواسطه بخل در آتش سقوط مى كنند، منزلگاه و سرانجام او سجين و آب شرب او چشمه جوشان و سوزان حميم است كه از آب گند و چرك و كثافت زنهاى فاحشه بوجود آمده است.

فقالت فاطمة (عليهاالسلام):

سپس فاطمه فرمود: مسكين را اطعام و سير مى كنم و هيچ گونه باك ندارم كه اين لحظه (گرسنه هستم) و اميدوارم وقتى كه گرسنه اى را سير كردم خداوند كه اختيار همه ى مخلوقات به دست قدرت اوست مرا در بهشت هميشه جاويد خود سكنى بدهد و شفاعت مرا قبول فرمايد.

«قال فأعطوه الطعام و مكثوا يومهم و ليلتهم لم يذوقوا الا الماء القراح و لما كان اليوم الثانى طحنت فاطمة من الشعير و صنعت منه خمسة اقراص و صلى على (عليه السلام) المغرب و جاء الى المنزل فجاء يتيم فوقف على الباب فقال السلام عليكم يا أهل بيت محمد يتيم من اولاد المهاجرين استشهد والدى اطعمونى مما رزقكم الله اطعمكم الله من موائد الجنة؟» «على (عليه السلام) فرمود: طعام را به مسكين اعطا نمودند و شب و روز را بسر بردند چيزى نخوردند مگر آب خالص و با آب افطار كردند، وقتى كه روز دوم رسيد فاطمه مقدارى از جو را با آسياب دستى آرد فرمود و پنج عدد قرص نان درست كرد و على (عليه السلام) نماز مغرب را خواند و به منزل تشريف آرود، وقتى كه سفره ى غذاى جوين را پهن كردند، هنوز اولين لقمه را نخورده بودند كه يتيمى آمد بر درب منزل و گفت: سلام و درود خداوند بر شما باداى اهل بيت محمد (صلى الله عليه و آله و سلم) من يتيمى از اولاد مهاجرين هستم و پدرم شهيد شده و از آنچه كه خداوند به شما روزى داده مرا هم اطعام بفرماييد. و خداوند در عوض و پاداش شما را از مائده و نعمت هاى بهشتى اطعام بگرداند.» پس على (عليه السلام) فرمود:

فاطمه دختر آقاى كريم و بزرگوارى است و دختر پيامبر كه نكوهيده نشده.

به تحقيق خداوند اين يتيم و بى سرپرست را نزد ما فرستاده و خداوند جاودانگى در بهشت را بر آدم لئيم و بخيل حرام فرموده است.

آدم بخيل و لئيم را در روز قيامت به جحيم مى برند و آب آشاميدنى وى از چرك زخم، خونابه، خون به چرك آميخته و آب جوشان مى باشد.

و كسى كه امروز بخشش و بذل كند، فردا در بهشت آب آشاميدنى او شراب خالص و ناب و چشمه ى بهشتى خواهد بود.

فقالت فاطمة (عليه السلام)

و امسوا جياعا و هم اشبالى ] سپس فاطمه (سلام الله عليها) گفت: به درستى كه من او را اطعام و سير خواهم كرد و هيچ باكى ندارم و ايثار مى كنم و مقدم مى دارم خدا را بر خودم و فرزندانم (يعنى حاضرم گرسنگى بكشم تا بنده ى ضعيف خدا نااميد نشود) و شب را فرزندانم گرسنه بسر برند اينان بچه شيران منند و از گرسنگى باك ندارند.

فرفعوا الطعام و ناولوه اياه ثم أصبحوا و أمسوا فى اليوم الثانى كذلك كما كانوا فى الاول فلما كان فى اليوم الثالث طحنت فاطمة باقى الشعير و وضعته فجاء على (عليه السلام) بعد المغرب فجاء اسير فوقف على الباب و قال السلام عليكم يا أهل بيت محمد أسير محتاج تأسرونا و لا تطعمونا اطعمونا من فضل ما رزقكم الله فسمعه على (عليه السلام).

پس طعام را برداشتند و جمله به يتيم دادند و گرسنه خفتند و روز دوم را هم مثل او بسر بردند و در روز سوم فاطمه (سلام الله عليها) باقى جو را آرد فرمود و نان پخت، على (عليه السلام) بعد از نماز مغرب آمد و سفره ى غذاى جوين گسترده شد پس ناگاه اسيرى آمد و گفت: سلام و درود خدا بر شما باد اى اهل بيت محمد (صلى الله عليه و آله و سلم) من اسيرى محتاج هستم، مرا خوشحال بكنيد و اطعامم بنماييد (كسى مرا سير نمى كند) مرا از فضل و كرم آنچه كه خداوند بر شما روزى كرده است اطعام فرماييد؛ بعد صدا و ناله او را على (عليه السلام) شنيد و گفت:

فاطمه اى دختر پيامبرى كه خداوند وى را احمد ناميده و دختر پيامبرى كه سيد و آقا و نمونه ى همه ى پيامبران مى باشد.

اگر كسى آرزوى اسير بى كس ما را امروز برآورده كند و به او اطعام كند، در فرداى قيامت نتيجه ى كار خير و اطعام خويش را مى يابد.

در نزد خداى بلند مرتبه ى بزرگوار و گرامى و مهربان كسى كه كارهاى خير انجام بدهد زود است كه نتيجه ى كار و زرع خود را درو بكند و به دست بياورد.

پس فاطمه گفت:

امروز در نزد من جز يك صاع باقى نمانده است و به تحقيق دو كف دستم تا آرنج ورم كرده است.

دو فرزند من قسم به خدا از گرسنگى رنج مى برند، پدر آن دو اهل كار خير و صاحب خير است.

ثم رفعوا الطعام و اعطوه للاسير فلما كان اليوم الرابع دخل على (عليه السلام)على النبى (صلى الله عليه و آله و سلم) يحمل ابنيه كالفرخين فلما رآهما رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلم) و اين ابنتى؟ قال فى محرابها فقام رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلم) فدخل عليها و لقد لصق بطنها بظهرها و غارت عيناها من شدة الجوع فقال النبى (صلى الله عليه و آله و سلم) و اغوثاه بالله آل محمد يموتون جوعا فهبط جبرئيل و يقرأ «يوفون بالنذر».

بعد همگى طعام را از سفره برداشته و به اسير دادند، روز چهارم على (عليه السلام) بر پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم) داخل شد در حالى كه دو فرزند گراميش كه مثل جوجه مى لرزيدند همراه على (عليه السلام) بودند، وقتى كه پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم) امام حسن و امام حسين را ديد فرمود: دخترم فاطمه كجاست؟ على (عليه السلام) عرض كرد: در محراب عبادت است.

پس پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم) بلند شد و به خانه فاطمه زهرا (سلام الله عليها) رفت و فاطمه را در حال عبادت ديد در حالى كه شكم او به پشتش چسبيده است و از شدت گرسنگى چشمهاى مباركش به گودى رفته است وقتى كه پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم) اين حالت را ملاحظه كرد فرمود: پروردگارا آل محمد همه از گرسنگى مى ميرند، سپس جبرئيل امين نازل شد در حالى كه مى خواند: «يوفون بالنذر الخ» اينان كسانى هستند كه به نذر و عهدى كه با پروردگارشان كرده اند وفا مى كنند...». [ تذكرة الخواص سبط ابن الجوزى، ص 281 الى 283 و كفاية الطالب و وسيلة المآل. ] علامه قرطبى در تفسير جامع الاحكام مى گويد: «ذكر الثعلبى فى تفسيره و قال أهل التفسير: نزلت فى على و فاطمة رضى الله عنهما و جارية لهما اسمها فضة».

«ثعلبى در تفسير خود گفته است: اهل تفسير همه گفتند: سوره ى هل اتى در شأن على و فاطمه و كنيز آنان به نام فضه نازل شده است».

«و قد ذكر النقاش و الثعلبى و القشيرى و غير واحد من المفسرين فى قصة على و فاطمة و جاريتهما رواه ليث عن مجاهد عن ابن عباس فى قوله عز و جل «يوفون بالنذر و يخافون يوما كان شره مستطيرا، و يطعمون الطعام على حبه مسكينا و يتيما و أسيرا».

«نقاش و ثعلبى و قشيرى و خيلى از مفسرين نزول سوره ى هل اتى در شأن على و فاطمه و كنيز آنان فضه ى خادمه مى دانند و ليث از مجاهد و از ابن عباس در قول خداوند روايت كرده است: آن بندگان نيكو به عهد و نذر خود وفا مى كنند و از قهر خدا در روزى كه شر و سختيش همه اهل محشر را فرا گيرد، مى ترسند.» «قال مرض الحسن و الحسين فعادهما رسول الله صلى الله عليه و آله و سلم عامة العرب فقالوا يا اباالحسن- رواه جابر اجعفى عن قنبر مولى على، قال: مرض الحسن و الحسين حتى عادهما اصحاب رسول الله صلى الله عليه و سلم فقال أبوبكر رضى الله عنه: يا اباالحسن رجع الحديث الى حديث ليث بن ابى سليم. لو نذرت عن ولديك شيئا، فقال رضى الله عنه: ان برء ولداى صمت لله ثلاثة أيام شكرا. و قالت جارية لهم نوبية: ان برء سيداى صمت لله ثلثاة أيام شكرا، و قالت فاطمة مثل ذلك و فى حديث الجعفى، فقال الحسن و الحسين: علينا مثل ذلك فألبس الغلامان العافية، و ليس عند آل محمد قليل و لا كثير، فانطلق على الى شمعون بن حاربا الخيبرى و كان يهوديا فاستقرض منه ثلاثة أصوع من شعير فجاء به فوضعه ناحية البيت. فقامت فاطمة الى صاع فطحنت و اختبزته.» «ابن عباس گفته است: حسن و حسن (عليهماالسلام) مريض شدند و پيامبر اسلام از آنان عيادت فرمود و عده اى عرب هم عيادت كردند، پس گفتند: يا اباالحسن و اين حديث را جابر جعفى از قنبر غلام على (عليه السلام) روايت كرده است: قنبر گفت:امام حسن و امام حسين (عليهماالسلام) مريض شدند تا اينكه پيامبر از آنها عيادت فرمود، پس ابوبكر گفت: [ حديث جابر جعفى به حديث ليث ابى سليم رجوع داده شده است. ] يا اباالحسن اگر نذر بكنى چيزى را براى عافيت فرزندانت خوب است، پس على (عليه السلام) فرمود: اگر فرزندانم خوب شدند سه روز به شكرانه آن روزه مى گيرم و جاريه ايشان كه اسم وى نوبيه بود گفت: اگر دو سيد و آقاى من خوب شدند سه روز به شكرانه آن روزه مى گيرم و فاطمه زهرا هم سه روز را نذر فرمود. و در حديث جعفى آمده است: حسن و حسين (عليهماالسلام) فرمودند: ما هم سه روز را روزه مى گيريم، پس وقتى كه آقازاده هاى لباس صحت پوشيدند و خوب شدند، اهل خانه روزه گرفتند در حالى كه در منزل آل محمد از طعام نه كم و نه زياد اصلام موجود نبود، على (عليه السلام) به منزل شمعون بن حاريا خيبرى كه يهودى بود آمد و سه صاع جو از وى استقراض كرد و آورد در گوشه ى منزل گذاشت.

پس فاطمه ى زهرا (سلام الله عليها) بلند شدند و يك صاع از جو را با آسياب دستى آرد فرمود و نان پخت، على (عليه السلام) نماز مغرب را با پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم) خواند و به منزل تشريف آورد، وقتى كه سفره ى غذاى جوين گسترده شد....» «و فى الحديث الجعفى: فقامت الجارية الى صاع من شغير فخبز منه خمسة اقراص لكل واحد منهم قرص: فلما مضى صيامهم الاول وضع ايديهم الخبز و الملح الجريش اذا اتاهم مسكين فوقف بالباب و قال: السلام عليكم اهل بيت محمد- فى الحديث الجعفى انا مسكين من مساكين امة محمد صلى الله عليه و آله و سلم و انا والله جائع اطعمونى اطعمكم الله من موائد الجنة. فسمعه على رضى الله عنه فانشأ:» «در حديث جابر جعفى آمده است كه جاريه ى آنان بلند شد يك صاع از جو را آرد كرد و پنج عدد نان به تعداد افراد منزل پخت، وقتى كه شب شد، وقت افطار رسيد،غذا را جلوى خود با مقدارى نمك كه خوب نرم نشده بود گذاشتند، ناگاه مسكينى آمد و بر در منزل توقف كرد و گفت: اى اهل بيت محمد درود و سلام خداوند بر شما باد. و در حديث جابر جعفى آمده است: مسكين آمد و گفت: من مسكينى از مسكين هاى امت محمد هستم و قسم به خدا گرسنه هستم، مرا سير كنيد، خداوند شما را از مائده هاى بهشت سير بگرداند. پس وقتى كه على (عليه السلام) صداى او را شنيد فرمود: فاطمه جان غذاى مرا به مسكين بده و سپس آن شعر را كه از كتاب تذكرة الخواص نقل شده خواند كه در اين تفسير هم آمده است».

«فاطعموه الطعام و مكثوا يومهم و ليلتهم لم يذوقوا شيئا الا الماء القراح، فلما أن كان فى اليوم الثانى قامت الى صاع فطحنته و اختبزته و صلى على مع النبى صلى الله عليه و آله و سلم ثم أتى المنزل فوضع الطعام بين أيديهم فوقف بالبا يتيم فقال: السلام عليكم اهل بيت محمد يتيم من اولاد المهاجرين استشهد والدى يوم العقبة اطعمونى اطعمكم الله من موائد الجنة فسمعه على (عليه السلام).» «غذا را جمله به مسكين دادند و شب و روز را چيزى نچشيدند مگر آب خالص، پس وقتى كه روز دوم رسيد همه روزه بودند، فاطمه صاع دوم را آرد فرمود و چند عدد نان پخت و على نماز را با پيامبر اسلام (صلى الله عليه و آله و سلم) خواند و به منزل آمد، غذا را جلو خود گذاشتند، ناگاه يتيمى آمد و گفت: سلام و درود خداوند بر شما باد اى اهل بيت محمد، من يتيمى از فرزندان مهاجرين هستم و پدرم روز عقبه شهيد شده است گرسنه هستم مرا سير و اطعام بفرماييد تا خداوند شما را از مائده هاى بهشت اطعام و سير بگرداند، على (عليه السلام) صداى وى را شنيد و فرمود: فاطمه جان، سهم غذاى م را به آن يتيم بده».

«فاطعموه الطعام و مكثوا يومين و ليلتين، لم يذوقوا شيئا الا الماء القراح فلما كانت فى اليوم الثالث قامت الى الصاع الباقى فطحنته و اختبزته، و صلى على مع النبى صلى الله عليه و سلم، ثم أتى المنزل فوضع الطعام بين أيديهم، اذا أتاهم أسير فوقف بالباب فقال: السلام عليكم اهل بيت محمد تأسروننا و تشدوننا و لا تطعموننا؟ اطعمونى فانى اسير محمد فسمعه على (سلام الله عليه)».

«پس طعام را جمله به يتيم دادند و دو روز و شب را گرسنه صبر كردند و چيزى نخوردند مگر آب، پس روز سوم فاطمه يك صاع باقى را آرد فرمود چند نان پخت وقتى كه على نماز را در جماعت با پيامبر اسلام خواند و به منزل آمد و غذاى جوين را جلوى خود گذاشتند، پس ناگاه اسيرى بر در منزل ايستاد و گفت: سلام و درود خداوند بر شما اهل بيت محمد، مرا خوشحال كنيد زيرا خيلى سختى بر من گذشته و كسى مرا اطعام نمى كند و شما مرا اطعام بكنيد همانا من اسير محمد (صلى الله عليه و آله و سلم) هستم. پس على (عليه السلام) صدا و ناله ى او را شنيد، فرمود: فاطمه جان سهم غذاى مرا به اسير بده؛ باز هم همه ى اهل منزل سهم خود را به اسير دادند.» «فاعطوه الطعام و مكثوا ثلاثة أيام و لياليها لم يذوقوا شيئا الا الماء القراح فلما ان كان فى اليوم الرابع و قد قضى الله النذر اخذ بيده اليمنى الحسن و بيده ليسرى الحسين و أقبل نحو رسول الله صلى الله عليه و سلم و هم يرتعشون كالفراخ من شدة الجوع، فلما أبصرهم رسول الله صلى الله عليه و سلم قال: يا اباالحسن ما اشد ما يسوءنى ما أرى بكم انطلق بنا الى ابنتى، فانطلقوا اليها و هى فى محرابها، و قد لصق بطنها بظهرها، و غارت عيناها من شدة الجوع، فلما رآها رسول الله صلى الله عليه و سلم و عرف المجاعة فى وجهها بكى و قال: وا غوثاه يا الله اهل بيت محمد يموتون جوعا، فهبط جبرئيل عليه السلام و قال: السلام عليك ربك يقرئك السلام يا محمد خذه هنيئا فى اهل بيتك.

قال: و ما آخذ يا جبرئيل؟ فأقرأه: «هل اتى على الانسان حين من الدهر الى قوله « و يطعمون الطعام على حبه مسكينا و يتيما و اسيرا، انما نطعمكم لوجه الله لا نريد منكم جزاء و لا شكورا.» «غذا را جمله به اسير دادند و سه شب و روز را گرسنه ماندند و چيزى نخوردند مگر آب، پس وقتى كه روز چهارم شد و نذر و عهد را با خداوند تمام كردند، على دست حسن را به دست راست و دست حسين را به دست چپ گرفت و به طرف منزل رسول خدا (صلى الله عليه و آله و سلم) رفتند در حالى كه حسن و حسين از شدت گرسنگى مثل جوجه مى لرزيدند، پس وقتى پيامبر اسلام از حال آنها با خبر شد فرمود: يا اباالحسن چه سخت است و آزار مى دهد مرا آن حالتى كه در شما مى بينم.بيا با هم به سراغ دخترم فاطمه برويم، همه آمدند نزد فاطمه در حالى كه وى در محراب عبادت بود، از شدت گرسنگى شكمش به پشتش چسبيده بود و چشمهاى مباركش به گودى رفته بود. پس وقتى رسول خدا (صلى الله عليه و آله و سلم) فاطمه را ديد و گرسنگى را از چهره فاطمه دانست گريه كرد و فرمود: پروردگارا،آل محمد همه از گرسنگى مى ميرند، پس ناگاه جبرئيل نازل شد و گفت: السلام عليك، پروردگارت تو را سلام مى رساند اى محمد، اين را بگير مبارك و با ميمنت باشد براى تو و اهل بيت تو.

پيامبر فرمود: چه چيز را بگيرم اى جبرئيل؟ پس جبرئيل سوره ى هل اتى را خواند آيا بر انسان روزگارانى نگذشت كه چيز لايقى ذكر هيچ نبود تا آن جا كه خداوند مى فرمايد «هم بر دوستى خدا به فقير و اسير و يتيم طعام مى دهند و مى گويند: ما فقط براى رضاى خدا به شما طعام مى دهيم و از شما هيچ پاداش و سپاسى نمى طلبيم». [ جامع الاحكام القرطبى جلد 19 ص 131 الى 134 چاپ دار احياء الترات العربى بيروت. ] علامه آلوسى مى گويد: «من رواية عطاء عن ابن عباس أن الحسن و الحسين مرضا فعادهما جدهما محمد صلى الله عليه و آله و سلم و معه ابوبكر و عمر رضى الله عنهما و عادهما من عادهما من الصحابة فقالوا لعلى كرم الله وجه: يا ابالحسن لو نذرت على ولديك، فنذر على و فاطمة و فضة جارية لهما ان برء آمما بهما أن يصوموا ثلاثة ايام شكرا، فألبس الله تعالى الغلامين ثوب العافية و ليس عند آل محمد قليل و لا كثير، فانطلق على كرم الله وجهه الى شمعون اليهودى الخيبرى فاستقرض منه ثلاثة اصوع من شعير فجاء بها فقامت فاطمة رضى الله تعالى عنها الى صاع فطحنته و خبزت منه خمسة أقراص على عددهم و صلى على كرم الله تعالى وجهه مع النبى صلى الله تعالى عليه و سلم المغرب، ثم أتى المنزل فوضع الطعام بين يديه.» «از عطا و ابن عباس روايت شده: به درستى كه حسن و حسين مريض شدند، جد بزرگوارشان از آنها عيادت فرمود در حالى كه با او ابابكر و عمر و كسانى ديگر از صحابه بودند، به على (عليه السلام) گفتند:اى ابى الحسن اگر براى عافيت فرزندانت نذر بكنى خوب است، پس على و فاطمه و فضه ى خادمه نذر كردند به اين عبارت: اگر حسن و حسين از بيمار خوب شدند به شكرانه آن سه روز روزه مى گيريم، پس دو آقازاده لباس صحت و عافيت پوشيدند و اهل خانه روزه گرفتند در حالى كه در منزل آل محمد از غذا و طعام نه كم و نه زياد هيچ چيز نبود، على (عليه السلام) به خانه شمعون خيبرى يهودى آمد و از وى سه صاع جو قرض كرد و به منزل آورد.

بعد فاطمه ى زهرا (سلام الله عليها) بلند شد يك صاع را آرد كرد و از مقدار آرد شده پنج عدد قرص نان به عدد افراد خانه پخت و على (عليه السلام) با پيامبر اسلام (صلى الله عليه و آله و سلم) نماز مغرب را خواند، بعد به منزل تشريف آورد و غذاى جوين را جلو آقا گذاشتند و همه اعضاء خانه بر سر سفره ى غذا نشستند...».

«فوقف بالباب سائل فقال: السلام عليكم يا اهل بيت محمد صلى الله عليه و سلم،انا مسكين من مساكين المسلمين اطعمونى اطعمكم الله تعالى من موائد الجنة فآثروه و باتوا لم يذوقوا شيئا الا الماء و اصبحوا صياما، ثم قامت فاطمة رضى الله تعالى عنها الى صاع آخر فطحنه و خبزته و صلى على كرم الله تعالى وجهه مع النبى صلى الله عليه سلم المغرب ثم اتى المنزل فوضع الطعام بين يديه فوقف يتيم بالباب و قال: السلام عليكم يا اهل بيت محمد صلى الله تعالى عليه و سلم يتيم من اولاد المهاجرين اطعمونى اطعمكم الله