ش14ـ آيا اهل حق نماز و روزه و حج و قرآن را قبول دارند يا نه؟
از ظاهر نوشتجات آنان چنين بر مى آيد كه هيچكدام را قبول ندارند. خان آتش يكى از رهبران اهل حق گفته است: پيغمبر هزار ركعت نماز مقابل يك سيب داد، يك نياز هزار نماز است. عبادت خالى نكن ما مغز قرآن هستيم، قرآن پوست ماست. (1)ماگر نياز نباشد نماز بى سود است اگر نياز ندهى پس نماز بيهوده است. (2)مدر جاهايى كه اهل حق و شيعيان با هم زندگى مى كنند اهل حق را نيازى و ديگران را نمازى مى گويند. و اين كنايه از آن است كه اهل حق نماز نمى خوانند. در كتاب گنجينه يارى آمده است: در شريعت نمازش را، و در حقيقت نيازش را، با يك دست دو هندوانه نمى شود برداشت. (3)مدر مورد روزه قابض كه يكى از رهبران اهل حق است به كردى چنين گفته است: «يار روزه نيو يا شا امانه، هر كسى روزه گرت او بى سامانه، آخر كه شكار گرگ دمانه.» (4) يعنى: ياران روزه نيست اى شاه امان، هر كسى روزه بگيردسر گردان است، آخر الامر صيد گرگ بيابان مى شود. حج را هم قبول ندارند چرا كه قبله اهل حق پرديور است.در دعاى تلقين ميت اهل حق آمده است: «قبله حقانيش نه پر ديورن» (5) يعنى قبله حقه او پرديور است، پرديور نام پلى است كه سلطان اسحاق آن را بر روى رودخانه سيروان كه در شمال شرقى ناحيه گوران قرار دارد ساخته است، به همين سبب اين محل براى اهل حق جايى مقدس مى باشد. اين پل به پل صراط تعبير شده است. پرديور در گويش گورانى به معنى آن سوى پل است. روح مردگان بايد از اين پل گذشته و سپس به پيكر ديگرى در آيند. (6)مبه نظر جيحون آبادى پرديور به اين علت قبله اهل حق گرديده كه جسد ايوت در آنجا دفن شده است. ايشان در اين باره چنين سروده است
نمودند كوچ و روان شد به راه
در آن جاى حالا كه آن قبله است
همان نعش ايوت كه همراه بود
نمودند مدفون ايوت در آن
بسازيد يك كوشك خان بر سرش
كه تا قبله باشد بر يارستان
بدين حقيقت شود اين نشان (7)م
به پرديور آمد بزد بارگاه
بر يارستان خانه كعبه است
غلامان به فرمان حى و دود
ز پس گفت سلطان به داود چنان
به سنگ و به گل آنچه بد در خورش
بدين حقيقت شود اين نشان (7)م
بدين حقيقت شود اين نشان (7)م
به انجيل نوشته چنان در كتاب
به قرآن نوشته كه آن بخردان
به قول حقيقت بُدى پنج نفر
كه با كلب گشتند شش تن به سر (9)م
كه پنج مرد و يك سگ بُدى در حساب
كه شش مرد و يك سگ بُدى زان مكان
كه با كلب گشتند شش تن به سر (9)م
كه با كلب گشتند شش تن به سر (9)م
پ1- مجموعه رسائل و اشعار اهل حق، و ايوانف، ص 109پ2- سرسپردگان، سيد محمد على خواجه الدين، ص 64پ3- گنجينه يارى، سيد كاظم نيك نژاد، ص 128پ4- مجموعه رسائل و اشعار اهل حق، همان، ص 112پ5- سرودهاى دنيى يارسان، ماشاء اللّه موسوى، ص 204پ6- مشاهير اهل حق، صديق صفى زاده بوركه اى، ص 5پ7- شاهنامه حقيقت، جيحون آبادى، ص 344پ8- بيان الحق، قادر طهماسبى، ص 114پ9- شاهنامه حقيقت، همان، ص 378پ10- قرآن كريم، سوره كهف: 22