لطفا منتظر باشید ...
2. حق ايمني غير نظاميان
يكي از مقررات كنوني حقوق جنگ، تفكيك بين نظاميان و غير نظاميان‌در عمليات جنگياست. اين اصل از نيمه دوم قرن هيجدهم ميلادي به طوررسمي در اسناد بين المللي
وارد شد و روز به روز بيش‌تر اهميت يافت. امروزه‌بر اساس قرار دادهاي جهاني هر كس
رزمنده بودنش اثبات نشود، در شمارافراد عادي جاي دارد و بايد از تهاجمات نظامي مصون
باشد. افزون بر اين،يورشي كه با احتمال نابودي غير نظاميان و ويراني لوازم
زندگي‌شان همراه‌باشد، ممنوع شناخته شده است.اين در حالي است كه در حقوق اسلام، قرن‌ها پيش از اين، احترام به‌انسانيت و تكريم
بشريت و توجه به فضيلت و تقوي در زمان جنگ و صلح‌مورد اهتمام بوده است. هرگاه
رسول خدا(ص) گروهي يا لشكري را به‌مأموريت نظامي گسيل مي‌داشت، به فراموش نكردن
اخلاص در راه خداتوصيه مي‌فرمود و مي‌گفت: «در راه خدا با كافران جنگ كنيد، ولي در
حال‌جنگ از كشتن بچه‌ها و زنان پرهيز نماييد ... .»
امام علي(ع) نيز همواره فرماندهان و سربازانش را به رعايت مسائل انساني‌سفارش
مي‌كرد و از آسيب رساندن به غير نظاميان به ويژه زنان و كودكان،نهي مي‌فرمود؛
حضرت چنين كرداري را براي خود و سپاهش ننگ‌مي‌دانست. و حتي وقتي دشمن به كارهاي
غير انساني دست مي‌يازيد، يارانش‌را از مقابله به مثل باز مي‌داشت.
3. حق رعايت كرامت افراد دشمن
در اسلام انسان‌ها از دو نوع كرامت بر خوردارند: كرامت ذاتي و كرامت‌ارزشي؛ كرامت‌ارزشي به رعايت هر چه بيش‌تر تقوي' و پرهيزكاري مشروط‌است؛ اما غير پرهيزگاران نيز از
كرامت ذاتي برخوردارند.بر همين اساس امام(ع) يارانش را به رعايت كرامت ذاتي همه افراد،
از جمله مجرمان، تبهكاران و سربازان دشمن فرا مي‌خواند؛ چنان كه در نبردصفين فرمود:«... فأذا كانت الهزيمه باذن الله، فلا تقتلوا مدبراً و لاتصيبوا معوراً ولاتجهزوا علي جريح
و لاتهيجوا النساء بأذي و اءن شتمن اعراضكم و سببن‌أمرائكم ...؛ اگر به خواست خدا شكست
خوردند و گريختند، افراد درحال فرار را نكشيد؛ آن را كه دفاع ندارد، آسيب مرسانيد؛
جان‌مجروحان را مستانيد و زنان را شكنجه و آزار ندهيد؛ هر چند آبروي‌شما را بريزد، يا
اميرتان را دشنام گويد...».در نبرد صفين، دشمن سپاه امام(ع) را از آب محروم ساخت؛ وقتي ياران‌حضرت نهر را از
چنگ سربازان دشمن باز پس گرفتند؛ امام پيشنهاد مقابله به‌مثل و بستن آب بر سربازان
دشمن را نپذيرفت و به دشمن اجازه داد از آب‌بهره‌گيرد.افزون بر اين، امام(ع) فرزندان و يارانش را از مثله كردن قاتل ناجوانمردخويش نيز باز
داشت.
4. حق وفاي به عهد با دشمن
از ديدگاه امام علي(ع)، وفاي به عهد و پايبندي بر پيمان از اهميت خاص‌برخوردار است.امام در فرمان خود به مالك اشتر او را به پايبندي به ميثاق بادشمنان سفارش مي‌كند وميفرمايد:«... اگر بين خود و دشمنت پيمان پستي و او را از جانب خويش امان‌دادي، بر پيمانت استوار
باش و آنچه بر ذمه داري ادا كن و خود راچون سپري برابر پيمانت قرار ده؛ زيرا مردم،
با همه هواهاي گوناگون‌و آراي مختلف، بر هيچ چيز از واجبات خدا چون وفاي به
عهدهمداستان نيستند و مشركـان نيز آن را لازم مي‌شمارنـد، بـدان سبب كه‌زيـان و بـد
